Yeni medya okuryazarlık düzeyinin siber zorbalık ve siber mağduriyet davranışı üzerindeki rolü
New media literacy level's role on cyber bullying and cyber victimization behavior
- Tez No: 806504
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAHİT ERDEM KÖKER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, İletişim Bilimleri, Education and Training, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: yeni medya, internet, yeni medya okuryazarlığı, siber zorbalık, siber mağduriyet, new media, internet, new media literacy, cyberbullying, cyber victimization
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 243
Özet
Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinin yeni medya okuryazarlık düzeyleri ile siber zorbalık ve siber mağduriyet davranışları arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini 2019-2020 eğitim-öğretim yılında İzmir ilinde yer alan mesleki ve teknik lise öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem grubunu ise İzmir ili Konak ilçesine bağlı bir mesleki ve teknik lisede yer alan tüm öğrenciler oluşturmaktadır. Okul mevcudu 876, araştırmaya dahil edilen öğrenci sayısı ise 859'dur. Veriler yüz-yüze anket uygulaması ile toplanmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, Koç ve Barut (2016) tarafından geliştirilen Yeni Medya Okuryazarlık Ölçeği, Arıcak, Kınay ve Tanrıkulu (2011) tarafından geliştirilen Siber Zorbalık Ölçeği ve Arıcak, Tanrıkulu ve Kınay (2011) tarafından geliştirilen Siber Mağduriyet Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veriler önce Microsoft Excel Programına gerekli sayısal kodlamalar ile birlikte girilmiş ardından veri dosyası IBM SPSS 24.0 versiyonuna aktarılarak gerekli tüm istatistiksel analizler söz konusu paket program aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, öğrencilerin % 97.8'i internet kullanmaktadır. Öğrencilerin neredeyse tamamının internete erişimi bulunmaktadır. Öğrencilerin internete girme zamanı ve süreleri çoğunlukla ebeveynleri tarafından denetlenmemektedir. Ailelerden % 55.8'i çocuğun internet kullanımını denetlememekte, % 44.2'si denetlemektedir. Aynı zamanda öğrencilerin %70.2'si internete cep telefonundan bağlanmaktadır. Öğrencilerin %68'lik oran ile büyük bir kısmı internet kullanmayı kendi kendine öğrenmiştir ve öğrencilerin %51'i internette bir sorun ile karşılaştıklarında çoğunlukla kendileri çözmeye çalışmaktadırlar. Öğrencilerin %83.5'i internet kullanımı ile ilgili şimdiye kadar herhangi bir eğitime katılmamış olup, yalnızca % 16.5'i bı konuda bir eğitime katılmıştır. Araştırma sonucuna göre, erkek öğrencilerin yeni medya okuryazarlık düzeyi kız öğrencilere göre daha yüksektir. Siber zorbalık davranışı bakımından erkek ve kız öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Siber mağduriyet açısından incelendiğinde ise; kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha yüksek siber mağduriyet durumunda oldukları görülmüştür. Aynı zamanda internet kullanımı ile ilgili eğitim alınıp alınmama durumu ile yeni medya okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalık davranışları arasında anlamlı bir fark bulunurken, siber mağduriyet durumu ile arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bunun dışında internet kullanımının ebeveyn denetiminde olup olmaması ile yeni medya okuryazarlık düzeyi, siber zorbalık ve siber mağduriyet durumu arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. İnternet kullanımı ebeveyn denetiminde olan öğrencilerin yeni medya okuryazarlık düzeyleri daha yüksek iken; siber zorbalık ve siber mağduriyet durumları daha düşüktür. Ayrıca araştırma sonucundan elde edilen verilere göre; öğrencilerin yeni medya okuryazarlık düzeyinin artması siber zorbalık ve siber mağduriyet davranışının azalmasına neden olmaktadır. Elde edilen araştırma verilerine göre yeni medya okuryazarlık, bilinçli internet kullanımı ve siber zorbalık gibi konularda öğrencilere, ebeveynlere ve öğretmenlere yönelik eğitimler düzenlenmelidir. Aynı zamanda yasada bilişim suçları ile ilgili maddeler bulunmasına rağmen özellikle ergenler bunun bir suç olduğunun bilincinde değildir; bu konuda farkındalık yaratabilmek için gereken cezai yaptırımların uygulanması ve hukuki değerlendirmelerin yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to examine the relationships between high school students' new media literacy levels and cyberbullying and cyber victimization behaviours. The study population included the students of vocational and technical high schools in Izmir in the 2019-2020 academic year. The sample group comprised all students in a vocational and technical high school in the Konak district of İzmir province. The total number of students in schools was 876, and the total number of research participant students was 859. Face-to-face paper surveys were collected by the researcher. New Media Literacy Scale (NMLS) which was developed by Koc and Barut (2016), Cyberbullying Scale which was developed by Arıcak, Kınay and Tanrıkulu (2011), and Cyber Victimization Scale which was developed by Arıcak, Tanrıkulu and Kınay (2011) was used for this study. The personal information questionnaire was designed by researcher to obtain participants personal demographics. The quantitative data were analyzed using IBM SPSS Statistics v.24.0 (IBM Corp., Armonk, NY, USA) after collected data were entered into the Microsoft Excel program with the numerical encoding. Results show that 97.8% of the students use the internet. Almost all students who participated in the research have access to the internet. The time and duration of students' internet access are mostly not supervised by their parents. 55.8% of families do not monitor their child's internet use, while 44.2% do. Moreover, 70.2% of the participant students connect to the internet from their mobile phones. Most of the students (68%) learned to use the internet on their own, and 51% of the students mostly try to solve it themselves when they encounter a problem on the internet. 83.5% of the students have not participated in any training on internet use so far, and only 16.5% have attended training on internet use. The results indicate that the new media literacy level of male students is higher than that of female students. There was no statistically significant difference between male and female students in terms of cyberbullying behaviour. The results also showed that the female students reported higher being cyber-victimized than male students. Furthermore, there was no significant difference between cyber victimization and cyber victimization while there was a significant difference between the status of receiving training on internet use and new media literacy levels and cyberbullying behaviours. Additionally, a significant difference was found between the parental control of internet use and the level of new media literacy, cyberbullying and cyber victimization. Exposure the cyberbullying and cyber victimization are lower while the new media literacy levels are higher for students who use the internet in parental control. Lastly, cyberbullying and cyber victimization behaviour decrease when the students' new media literacy levels are increased. In light of results, it is suggested that new media literacy, cyberbullying and awareness training about secure internet use should be organized for students, parents and teachers. Although there are laws to prevent people from cyber crimes, especially adolescents are not aware that cyberbullying is a crime; it is necessary to implement criminal penalties to raise awareness about cyber crimes.
Benzer Tezler
- Ebeveynlerin yeni medya okuryazarlık düzeyi ve bazı demografik değişkenlerle ilişkisi
Parents' new media literacy and its relationship with some demographic variables
FATMA BARKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimSüleyman Demirel ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KOÇ
- Yeni medya okuryazarlığı düzeyinin sosyal medyaya güven algısına etkisi
The effect of the new media literacy level on the perception of trust in social media
NEHİR DEVRİM
Doktora
Türkçe
2023
GazetecilikAnkara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK KAZIM GERAY
- Ebeveynlerin medya okuryazarlığı yeterliğinin çocukların sosyal medya kullanım düzeyine etkileri: Burdur ili örneği
Effects of parents' media literacy competency on children's social media usage level: Burdur province example
YAŞAR ESİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
GazetecilikSüleyman Demirel ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAKİR GÜLER
- Yalan haber ve medya okuryazarlığı: Medya okuryazarlığının medya önyargıları üzerindeki etkileri
Fake news and media literacy: The effects of media literacy on media bias
SİNEM YELES KARAMAN
- Hastaların e-sağlık okuryazarlık düzeylerinin hastane tercihinde sosyal medya kullanımına etkisi
The effect of e-health literacy levels on social media use in hospital preference
ŞEVVAL KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık Yönetimiİstanbul Medipol ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA DÜZCÜ