Türk-Sovyet ilişkileri kapsamında Kafkasya'daki siyasi, kültürel ve ekonomik olayların Türk basınına yansıması (1920-1928)
The reflection of political, cultural and economic events in the caucasus on the Turkish press within the scope of Turkish-Soviet relations (1920-1928)
- Tez No: 807383
- Danışmanlar: PROF. DR. OKAN YEŞİLOT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Türk İnkılap Tarihi, History, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Birinci Dünya Savaşı sonrasında değişen dünya düzeninde Türkiye ve Sovyet Rusya'da da siyasal rejim değişikliği yaşanmıştır. Bolşevik İhtilali sonrası Sovyetler Birliği'nin kurulması ve Türkiye'de Milli Mücadele döneminin yaşanması ile birlikte iki ülke arasında askeri ve mali yardım, güvenlik ve işbirliği, ulusal çıkarlar ve ülkelerin varlıklarını devam ettirebilme mücadeleleri gibi ortak nedenler vasıtasıyla yeni bir dönem başlamıştır. 1920'li yılların başında Türkiye ve Sovyet Rusya hem iç siyasetlerinde hem de dış siyasetlerinde problemler yaşamışlardır. Özellikle dış siyasette var olan emperyalizm tehdidi iki ülkenin yakınlaşmasını sağlamıştır. Bu süreçte Ankara'da yeni hükümetin kurulması, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılması Türk-Sovyet ilişkilerinin başlamasına ve gelişmesine katkı sağlamıştır. 1920 yılı itibariyle Sovyet Rusya'nın Kafkasya'da yönetimi ele geçirmesi ile başlayan süreç içerisinde Türkler ve Ermeniler arasında yaşanan doğu sınırı problemi, Azerbaycan ve Ermenistan arasında gerçekleşen bölgesel çatışmalar beraberinde Kafkasya bölgesi üzerinden Türk-Sovyet ilişkilerini de etkilemiştir. Türk-Sovyet ilişkilerinin 1921 yılında dostluk temelinde resmiyet kazandığı Moskova Antlaşması ve Türkiye'nin Azerbaycan SSC, Ermenistan SSC ve Gürcistan SSC ile imzaladığı Kars Antlaşması'yla siyasi yöndeki ilişkilere yeni bir boyut getirilmiştir. Dönem dönem anlaşmazlıklara düşülmesi sebebiyle ilişkiler kopma noktasına gelmiş ancak mevcudiyetlerini sürdürmek arzularıyla birlikte uluslararası arenada tanınma istekleri kurulan dostluğun korunmasını sağlamıştır. 1925 yılında imzalanan Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması ile bu süreç devam etmiştir. 1920-1928 yılları arasında yaşanan olaylar sadece siyasi boyutla sınırlı kalmamış, kültürel ve ekonomik alanda da gerçekleşmiştir. 1926 yılında Bakü 1. Türkoloji Kongresi ile kurulan ilişkiler özellikle alfabe meselesi üzerinden kültürel boyuta taşınmış ve ekonomik anlamda yaşanan ihtiyaç ise 1927 Ticaret ve Seyrisefain Antlaşması ile giderilmeye çalışılmıştır. Bu antlaşmaların en önemli tezahürü Türk basınına yansımaları kapsamında olmuştur. Bu yansımalar belirtilen tarih aralığında kesintisiz olarak yayın hayatına devam eden İkdam, Hâkimiyet-i Milliye ve Vakit gazeteleri üzerinden incelenmiştir. Gerçekleştirilen görüşmeler, imzalanan antlaşmalar dönemin basınında sıkça yer almıştır. Olayların bazıları büyük yankı uyandırarak memnuniyet sağlamış, bazıları ise eksik veya yanlış görülerek eleştirel bir üslupla ele alınmıştır. Bu çalışmanın odak noktası, 1920-1928 tarihleri aralığında gerçekleşen Türk-Sovyet ilişkileri kapsamında Kafkasya'daki siyasi, kültürel ve ekonomik olayların dönemin ana akım gazeteleri olan İkdam, Hâkimiyet-i Milliye ve Vakit gazeteleri vasıtasıyla Türk basınına yansımasını detaylı olarak incelemek ve değerlendirmektir.
Özet (Çeviri)
In the changing world order after the First World War, Turkey, and Soviet Russia also experienced a change of political regime. With the establishment of the Soviet Union after the Bolshevik Revolution and the period of the War of Independence in Turkey, a new era began between the two countries for common reasons such as military and financial aid, security and cooperation, national interests, and the struggle for the survival of the countries. In the early 1920s, Turkey and Soviet Russia experienced problems in both their domestic and foreign policies. The threat of imperialism, especially in foreign policy, brought the two countries closer. In this process, the establishment of the new government in Ankara and the opening of the Grand National Assembly of Turkey contributed to the start and development of Turkish-Soviet relations. As of 1920, the eastern border problem between Turks and Armenians and the regional conflicts between Azerbaijan and Armenia in the process that started with Soviet Russia's seizure of power in the Caucasus also affected Turkish-Soviet relations through the Caucasus region. The Treaty of Moscow, which formalized Turkish-Soviet relations based on friendship in 1921, and the Treaty of Kars signed by Turkey with Azerbaijan SSR, Armenia SSR, and Georgia SSR brought a new dimension to political relations. The relations came to a breaking point due to periodic disagreements, but their desire to maintain their existence and their desire to be recognized in the international arena ensured the preservation of the established friendship. In 1925, this process continued with the Turkish-Soviet Treaty of Friendship and Neutrality. The events that took place between 1920-1928 were not limited to the political dimension but were also realized in the cultural and economic fields. The relations established in 1926 with the Baku 1st Turkology Congress moved to a cultural dimension, especially over the alphabet issue, and the economic need was tried to be met with the 1927 Trade and Seyrisefain Treaty. The most important manifestation of these treaties was their reflections in the Turkish press. These reflections were analyzed through the newspapers İkdam, Hâkimiyet-i Milliye, and Vakit, which continued to publish uninterruptedly in the specified date range. The negotiations held and the treaties signed were frequently covered in the press of the period. While some of the events had great repercussions and brought satisfaction, others were seen as incomplete or wrong and were dealt with critically. The focus of this study is to examine and evaluate in detail the reflection of political, cultural and economic events in the Caucasus to the Turkish press through the mainstream newspapers of the period, İkdam, Hâkimiyet-i Milliye and Vakit within the scope of Turkish-Soviet relations that took place between 1920-1928.
Benzer Tezler
- La coopération entre les pays Turcophones et le nouveau régionalisme
Türk dili konuşan ülkeler arasinda işbirliği ve yeni bölgeselcilik
PELİN MUSABAY BAKİ
Doktora
Fransızca
2020
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ FAİK DEMİR
- Avrasya'nın uluslararası sisteme açılmasına etkisi yönüyle Sovyetler Birliği ve sonrası dönemde Kafkasya'daki ulusçu-ayrılıkçı akımlar (2 cilt)
The Nationalist and secessionist movements in caucasia in the Soviet and Post-Soviet period with the effects on the opening process of Eurasia region to international system
MEHMET BÜLENT ULUDAĞ
Doktora
Türkçe
1999
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKKAYA ATAÖV
- Atatürk'ün Kurtuluş Savaşında Türk dili topluluklarla ilişkileri
The Relations of Atatürk with Turkish nations during the Turkish national Independence War
BARIŞ DOSTER
Doktora
Türkçe
2003
Tarihİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOKTAMIŞ ATEŞ
- Geçmişten günümüze Türk-Gürcü ilişkileri
Turk-Georgian relations in history and at present
KAMİL MURAT UŞUN
- Geçmişten günümüze değişen Türk dış politikası kapsamında Türkiye-Gürcistan ilişkileri
In the context of changement from past to present Turkey-Georgia relations
HURİYE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Siyasal BilimlerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SANEM ÖZER