Ankara-Kızılcahamam ağzı (İnceleme-metin-sözlük)
The dialect of Kizilcahamam (Analysis, text, dictionary)
- Tez No: 808507
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLEK ERENOĞLU ATAİZİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Türkçenin kıymetli hazinelerinden olan ağız özelliklerini incelemek, Türk dilinin zenginliklerinin ortaya çıkarılması açısından çok önemlidir. Yapılan ağız incelemeleri ile gizli kalmış veya daha önce ortaya çıkamamış dil özellikleri gün yüzüne çıkmaktadır ve gelecekte yapılabilecek çalışmalara kaynaklık sağlayacaktır. Ankara ve çevresi ile ilgili daha önce pek çok dil çalışması yapılmış olmasına rağmen Kızılcahamam ilçesi ve köylerinde detaylı bir ağız çalışması yapılmamıştır. Bu sebeple ele aldığımız bu çalışma, Kızılcahamam köyleri ve çevresini de kapsayan ilk ağız çalışmasıdır. Bu bölgede yaşayan ve Çıtak olarak adlandırılan halkın ağız özelliklerini ortaya koymak açısından bu çalışma seçilmiştir. Ankara'nın 82 km kuzeyinde bulunan Kızılcahamam, Türkiye'nin iki büyük şehri olan Ankara ve İstanbul arasında bağlantı konumundadır. İlk olarak Hristiyan yerleşimi olan bölge daha sonra Türk Beylikleri, Selçuklular ve Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli geçiş noktası olmuştur. Günümüzde ise Türkiye'nin başkentinin ilçesi konumunda olan Kızılcahamam Ankara'ya yakınlığı, doğasıyla, tarihi özellikleri ve kaplıcalarıyla ilgi çekici bir hale gelmiştir. İlçe ve çevresinin ağzı Anadolu'nun Batı Grubu ağızlarındaki özelliklerinin yaşadığını görürüz. Bu çalışmamızda Kızılcahamam'ın Akdoğan, Bağlıca, Berçinyayalar, Bulak, Gümele, Güvem, İğmir köyleri ağızları saha araştırması yöntemiyle araştırılmış ve inceleme sonuçları örnekleriyle gösterilmiştir. Çalışma sırasında yapılan saha araştırmalarından elde edilen verilerden yola çıkılarak ses ve şekil bilgisi özellikleri, ölçünlü Türkiye Türkçesi'nden ayrılan yönleri ile incelenmiştir. Ses bilgisi bölümünde sesler ve ses değişiklikleri incelenmiştir. Şekil bilgisi bölümünde ise çekim ekleri ve yapım ekleri ele alınmıştır. Sözlük kısmında ise Kızılcahamam ağzına özgü kelimelerin ölçünlü Türkiye Türkçesindeki karşılıkları verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Examining the dialect features, one of the precious treasures of Turkish, is very important in terms of revealing the richness of the Turkish language. Language features that were hidden or that could not be revealed before are coming to light with the dialect studies and will provide a source for future studies. Although many language studies have been done about Ankara and its surroundings, a detailed dialect study has not been done in Kızılcahamam district and its villages. For this reason, this study, which we have discussed, is the first dialect study covering the Kızılcahamam villages and its surroundings. This study was chosen in order to reveal the dialect characteristics of the people living in this region and called Çıtak. Kizilcahamam, located 82 km north of Ankara, is the link between Ankara and Istanbul, the two largest cities of Turkey. The region, which was first a Christian settlement, later became an important transit point for the Turkish Principalities, Seljuks and the Ottoman Empire. Today, Kızılcahamam, which is the district of the capital city of Turkey, has become interesting with its proximity to Ankara, its nature, historical features and thermal springs. We see that the dialect of the district and its environs have the characteristics of the Western Group dialects of Anatolia. In this study, the dialects of Akdoğan, Bağlıca, Berçinyayalar, Bulak, Gümele, Güvem, İğmir villages of Kızılcahamam were investigated by field research method and the results of the examination were shown with examples. On the basis of the data obtained from the field studies carried out during the study, phonetic and morphological features were examined with the aspects that differ from the standard Turkey Turkish. Sounds and sound changes are examined in the phonology section. In the morphology section, inflectional affixes and construction affixes are discussed. In the dictionary part, the equivalents of the words specific to the Kızılcahamam dialect in standard Turkey Turkish are given.
Benzer Tezler
- Ankara-Kızılcahamam Soğuksu Milli Parkı karayosunları florası
The Moss flora of Ankara-Kızılcahamam Soğuksu National Park
GÜRAY UYAR
- Ankara-Kızılcahamam Soğuksu Milli Parkı makrofungus florası
The macrofungi flora of Ankara-Kızılcahamam Soğuksu National Park
ILGAZ AKATA
- Ankara kızılcahamam merkez ilçede görev yapan ilköğretim öğretmenlerinin kişisel hijyen bilgi ve uygulamaları
The personal hygiene knowledge and practices of the primary school teachers working in the city of the county Kızılcahamam, Ankara
SİBEL VANLI ÇAKICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiAile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIL ŞİMŞEK
- Ankara-Kızılcahamam Işık Dağı karayosunları (musci) florası
The musci flora of Ankara-Kızılcahamam Işık Mountain
SENEM YAKLAŞ
- Ankara Kızılcahamam ilçesi ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri üzerine bir araştırma
A research on writing abilities of 9th grade students in Ankara Kızılcahamam county secondary schools
AHMET TURGAY SORUKLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YAKICI