Covid-19 pandemisinin hemşirelerin uyku kalitesine etkisi: Sosyal jetlag ve sosyal destek
The effect of covid-19 pandemic on nurses' sleep quality: Social jetlag and social support
- Tez No: 809779
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZMİYE ÇIRAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Chronotype, Covid-19, Nurse, Sleep Quality, Social Jetlag, Social Support
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Amaç : Bu çalışma Covid-19 pandemisinde hemşirelerde sosyal jetlag ve sosyal desteğin uyku kalitesine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem : Kesitsel ve analitik tipte olan bu araştırma Mayıs 2022-Ekim2022 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde Covid-19 birimlerinde çalışan hemşireler ile gerçekleştirilmiştir. Örneklemi, araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan ve çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden hemşireler oluşturmaktadır. Araştırma verileri; 'Hemşire Tanıtım Formu', 'Sosyal Jetlag Formu', 'Sabahçıl Akşamcıl Ölçeği', 'Pittsburg Uyku İndeksi' ve 'Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği' kullanılarak online veri toplama yöntemiyle elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS 22.0 istatistik programı, pearson korelasyon analizi ve lineer regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular : Hemşirelerin %55,8'inin 30 yaş altında, yaş ortalamasının 31,35±6,14, %73,3'inin kadın, %52,1'inin bekar , %63,6'sının çocuk sahibi olmadığı ve %47,3'ünün çalışma süresinin 5 yılın altında olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin PUKİ puan ortalaması 8,44±3,33 ve %89.1'inin kötü uyku kalitesine sahip olduğu bulunmuştur. Kronotip dağılımlarına göre hemşirelerin %2,4'ü sabahçıl tip, %73,3'ü ara tip ve %23,2'si akşamcıl tiptir. Hemşirelerin sosyal jetlag ortalaması 1 saat 54 dakika olarak saptanmıştır. Sabahçıl-akşamcıl toplam ile sosyal jetlag toplam arasında r=-0.367 negatif zayıf (p=.000) korelasyon bulunmaktadır. Sabahçıl-akşamcıl toplam puanının artması uyku kalitesi düzeyini arttırmaktadır. Hemşirelerin sabahçıl-akşamcıl toplam puanı ile uyku kalitesi arasında negative çok zayıf (r=-0.21; p=0.007) ilişki saptanmıştır. Sosyal jetlag ile uyku kalitesi arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır(r=0.119 ; p>.005). Hemşirelerin algılanan sosyal destek toplam puan ortalaması 61.75±13.74 'tür. Algılanan sosyal destek toplam puanı ile uyku kalitesi arasında r=-0.258 negatif zayıf (p=0,001), aileden algılanan sosyal destek ile uyku kalitesi arasında r=-0.183 negatif çok zayıf (p=0,019), özel insandan algılanan sosyal destek ile uyku kalitesi arasında r=-0.238 negatif çok zayıf (p=0,002), arkadaştan algılanan sosyal destek ile uyku kalitesi arasında r=-0.28 negatif zayıf (p=0,000) korelasyon bulunmuştur. Kronotip ve algılanan sosyal destek uyku kalitesi düzeyinde %8.6 oranında toplam değişime neden olmuştur (R2=0.086). Aileden, özel insandan ve arkadaştan algılanan sosyal destek uyku kalitesi düzeyinde toplam %6.5 oranında değişime neden olmuştur (R2=0.065). Sonuç : Hemşireler sabahçıl tipe yaklaştıkça uyku kalitesi düzeyleri artmaktadır. Hemşirelerin algılanan çok boyutlu sosyal destek ölçeği puanı arttıkça uyku kalitesi düzeyleri artmaktadır. Sosyal jetlag süresi uyku kalitesini anlamlı düzeyde etkilememektedir. Hemşirelerin çalıştıkları kurum tarafından uyku kalitesini arttırmaya yönelik eğitim verilmesi ve kurumların ekip arasındaki iletişimi geliştirmeye yönelik faaliyetler düzenlemesi önerilmektedir. Hemşirelerin çalışma planları organize edilip kendilerine ayıracakları boş zaman oluşturulması sosyal desteği arttırmaya yönelik önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler; Covid-19, Hemşire, Kronotip, Sosyal Destek, Sosyal Jetlag, Uyku Kalitesi
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to determine the effects of social jetlag and social support on sleep quality in nurses during the Covid-19 pandemic. Method: This cross-sectional and analytical study was conducted between May 2022 October 2022 in the nurses working in the Covid-19 units of Ege University Medicine Faculty Hospital. The Subjects are chosen from Nurses who met the inclusion criteria and voluntarily agreed to participate in the study. Research data; was obtained by using of 'Nurse Introduction Form', 'Social Jetlag Form', 'Morning Evening Scale', 'Pittsburgh Sleep Index' and 'Multidimensional Perceived Social Support Scale' in online data collection methods. SPSS 22.0 statistical program, Pearson correlation analyses and linear regression analysis were used to analyse the data. Results: It was determined that 55.8% of the nurses were under the age of 30, mean age was 31.35±6.14, 73.3% were female, 52.1% were single, 63.6% had no children and 47.3% had a working period of less than 5 years. The mean PUKI score of the nurses participating in the study was detected as 8.44±3.33. It was determined that 89.1% of the nurses had poor sleep quality. According to the morning-evening chronotype level of the nurses; 2.4% is morning-type, 73.3% is intermediate type and 23.2% are distributed as evening type. The average of social jetlag of nurses was determined as 1 hour 54 minutes. There is r=-0.367 negative weak (p=.000) correlation between morning-evening total and social jetlag total. An increase in the morning-evening total score increases the level of sleep quality. A negative very weak (r=-0.21; p=0.007) relationship was found between the nurses' total score between morning and evening and sleep quality. No significant relationship was found between social jetlag and sleep quality (r=0.119 ; p>.005). The mean total score of perceived social support of nurses was 61.75±13.74. Between total score of perceived social support and sleep quality r=-0.258 negative weak (p=0.001), between perceived social support from family and sleep quality r=-0.183 negative very weak (p=0.019), perceived social support from special person and sleep quality between r=-0.238 negative very weak (p=0.002), r=-0.28 negative weak (p=0.000) correlation between perceived social support from friends and sleep quality. Chronotype and perceived social support caused a total change of 8.6% in the level of sleep quality (R2=0.086). Perceived social support from family, special person and friend caused a total of 6.5% change in sleep quality (R2=0.065). Conclusion: As the nurses get closer to the morning type, their sleep quality levels increase. As the nurses' perceived multidimensional social support scale score increases, sleep quality levels are increasing. Social jetlag duration does not significantly affects sleep quality. It is recommended that nurses be trained by the institution they work in to improve sleep quality and that institutions organize activities to improve communication between the team. It is important for nurses to organize work plans and create free time for themselves to increase social support.
Benzer Tezler
- COVID-19 pandemisinin acil hemşirelerinde kaygı, tükenmişlik düzeyi ve uyku sorunlarına etkisi
The effect of COVID-19 pandemic on anxiety, burnout and sleeping problems in emergency nurses
SEFA AHMET DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP TOSUN
- COVİD-19 pandemisinde çalışan cerrahi hemşirelerinin anksiyete, COVİD-19 tükenmişlik ve uyku kalitesinin belirlenmesi
Determination of anxiety, COVİD-19 burnout and sleep quality of surgical nurses working in the COVİD-19 pandemic
FATMA SENA AZİZOĞLU
- COVID-19 pandemisinin sağlık çalışanlarının çocuklarındaki ruhsal belirtiler ve uyku sorunlarına etkisi
The mental health and sleep problem impacts of COVID-19 on healthcare workers' children
HAZAL MUHSİNOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN ÜNLÜ
- Covıd-19 pandemi sürecinde ameliyathane hemşirelerinin deneyimleri
Experiences of the operating room nurses during the covid-19 pandemic.
BÜŞRA ERGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURTEN TAŞDEMİR
- Bir üniversite hastanesindeki sağlık çalışanlarının COVID-19 salgınından etkilenme durumlarının incelenmesi
A study on the effect of COVID-19 on the healthcare workers of a university hospital
YUSUF ARMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiMarmara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLRU PEMRA ÜNALAN