Karanlık ve aydınlık kişiliğin etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar üzerindeki rolü: Bir karma yöntem araştırması
The role of dark and light personality on unethical pro-organizational behaviours: A mixed method research
- Tez No: 809981
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMA POLATCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Karanlık Kişilik Özellikleri, Aydınlık Kişilik Özellikleri, Motivasyon, Etik Olmayan Örgüt Yanlısı Davranışlar, Dark Personality Traits, Light Personality Traits, Motivation, Unethical Pro-Organizational Behaviours
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
Bu tez çalışmasının temel amacı aydınlık ve karanlık kişilik özelliklerinin etik olmayan örgüt yanlısı davranışlara etkisinde içsel ve dışsal motivasyonun aracılık rolünü tespit etmektir. Aydınlık ve karanlık kişilik özelliklerinin birbirine zıt yapısı, etik olmayan örgüt yanlısı davranışların tek başına yansıttığı zıtlıkla harmanlanmaktadır. Öz-Belirleme Teorisi kapsamında ele alınan içsel ve dışsal motivasyon türünün aracılık etkisi bahsi geçen kişilik özellikleri ile etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar arasındaki etkileşimin anlaşılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Tez çalışması karma araştırma modeli ile dizayn edilmiştir. Nitel araştırma kısmında araştırma değişkenleri arasındaki kavram örüntüleri derinlemesine ele alınmıştır. Çalışmanın evreni ülkemizde çalışan banka personelinden oluşmaktadır. 'Kuramsal Örnekleme' ve 'Kolay Ulaşılabilir Durum Örneklemesi' sonucunda 11 banka personeli ile yüz yüze ve online şekilde gerçekleştirilen görüşmeler neticesinde bireylerin aydınlık ve karanlık kişilikleri hakkında örüntüler 'İçerik Analizi' ile ele alınmıştır. Ayrıca etik olmayan örgüt yanlısı davranışların sergilenmesinde rol oynayan unsurlar ele alınmış ve motivasyon türü ile etik olmayan örgüt yanlısı davranışların sergilenmesi arasındaki örüntüler ve katılımcı görüşleri değerlendirilmiştir. Bu kısımda 'Kurum İmajı' değişkeni nicel araştırma ile test edilmesi planlanan araştırma modeline dahil edilmiştir. Nicel araştırma kısmında, nitel araştırmalar sonucunda elde edilen bulgulara dayalı olarak araştırma modeli oluşturulmuştur. Araştırmanın evreni ülkemizde aktif şekilde çalışan banka personelinden oluşmaktadır. Türkiye'yi temsil kabiliyeti bulunan 7 coğrafi bölgeden“Tabakalı Örnekleme”yöntemiyle 430 katılımcı üzerinden anket yöntemiyle veri toplanmıştır. Aracılık etki analizi sonuçlarına göre aydınlık kişiliğe sahip bireylerin hem içsel hem dışsal motivasyonun aracılığı ile etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar sergiledikleri; karanlık kişilik özelliklerine sahip bireylerin sadece dışsal motivasyonun aracılık etkisi ile etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar sergiledikleri tespit edilmiştir. Kurum imajının durumsal aracılık etki modellerinde anlamlı bir değere sahip olmadığı görülmüştür. Çalışmanın kavramsal çerçevesi, araştırma yöntemi, sonuçları, diğer araştırmacılara öneriler ve tartışmalar detaylıca aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this dissertation is to determine the mediation role of intrinsic and extrinsic motivation in the effect of light and dark personality traits on unethical pro-organizational behaviors. The contrasting structure of light and dark personality traits is blended with the contrast that unethical pro-organizational behaviors alone reflect. The mediation effect of the intrinsic and extrinsic motivation types discussed within the scope of Self-Determination Theory plays an important role in understanding the interaction between the aforementioned personality traits and unethical pro-organizational behaviors. The dissertation study was designed with a mixed research model. In the qualitative research part, the concept patterns between the research variables are discussed in depth. The population of the study consists of bank personnel working in our country. As a result of 'Theoretical Sampling' and 'Easily Accessible Case Sampling', the patterns about the light and dark personalities of individuals were discussed with 'Content Analysis' as a result of face-to-face and online interviews with 11 bank personnel. In addition, the factors that play a role in the display of unethical pro-organizational behaviors were discussed with the patterns and participant views between the type of motivation and the display of unethical pro-organizational behaviors were evaluated. In this section, the 'Corporate Image' variable is included in the research model that is planned to be tested with quantitative research. In the quantitative research part, a research model was created based on the findings obtained as a result of qualitative research. The population of the research consists of bank personnel actively working in our country. Data were collected by survey method from 430 participants with the“Stratified Sampling”method from 7 geographical regions that have the ability to represent Turkey. According to the results of the mediation effect analysis, it was found that individuals with light personalities exhibit unethical pro-organizational behaviors through both internal and external motivation; and it has been determined that individuals with dark personality traits exhibit unethical pro-organizational behaviors only with the mediating effect of extrinsic motivation. It has been observed that corporate image does not have a significant value in conditional mediation effect models. The conceptual framework of the study, research method, results, suggestions to other researchers and discussions are explained in details.
Benzer Tezler
- Karanlık kişilik özelliklerinin kariyer planlamaya etkisinde çalışan kıskançlığının aracı rolü
The intermediary role of employee jealousy in the effect of dark personality traits on career planning
TÜLİN AYATA
- Arı sütünün (royal jelly) Yenidoğan rat büyüme plağına histomorfometrik ve immünohistokimyasal etkileri
Histomorphometric and immunohistochemical effects of royal jelly on newborn rats' growth plate
MURAT SEVER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSüleyman Demirel ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZGÜR PİRGON
- Moderating effects of employees' dark and light personality traits and cultural tendencies in the relationships of workplace mistreatment with work-related outcomes
Çalışanların karanlık ve aydınlık kişilik özelliklerinin ve kültürel değişkenlerin iş yerinde kötü muamele ve iş ile ilgili değişkenler arasındaki ilişkilerde düzenleyici rolü
ELİF BİNGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiÇankaya ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI GÖNCÜ KÖSE
- Uydular için volanlı enerji depolama sistemlerinde kullanılabilecek yüksek hızlı fırçasız doğru akım motorunun genetik algoritma tabanlı akım kontrolü
A genetic algorithm-based current control of high-speed brushless direct current motor can be used in flywheel energy storage system for satellites
REŞAT ÇELİKEL
Doktora
Türkçe
2016
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiFırat ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZDEMİR
- Karanlık ile aydınlığın savaşı: Taraftarlarda karanlık ve aydınlık üçlü ile empati, schadenfreude, takım kimliği ve faır play ilişkisi
The war between darkness and light: The relationships between dark-triad, light-triad, empathy, schadenfreude, team identification and fair play, among fans
ANSAY HIZAL