Ortaokul öğrencilerinin akademik motivasyon, öz yeterlik inançları ve bilişsel esneklik düzeyleri ile aralarındaki aracılık ilişkisinin incelenmesi
Examination of secondary school students' academic motivation, self-efficacy beliefs and cognitive flexibility and mediation among them
- Tez No: 810148
- Danışmanlar: PROF. DR. BANU YÜCEL TOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bir işe başlamak, işin devamlılığını ve bir sonuca ulaşmasını sağlamak için gerekli temel faktör olan motivasyon, yaşamın her alanında olduğu gibi okul hayatında da önemli bir yere sahiptir. Ortaokul çağındaki öğrenciler ele alındığında gerek liseye geçiş sınavına hazırlanmanın yarattığı stresin gerekse ergenliğin getirdiği bedensel ve duygusal değişimlerin de öğrencilerin akademik motivasyon durumlarını etkileyeceği düşünülmektedir. Öte yandan bu süreç içerisinde öğrencilerin karşılaştıkları yeni durumlara uyum sağlama becerileri diğer bir ifadeyle bilişsel esneklik düzeyleri, farklı seçenekleri görüp değerlendirebilmeleri ve bunları yaparken kendilerini yetkin hissetmeleri de motivasyon durumlarına etki etmektedir. Bu bağlamda araştırmanın genel amacı ortaokul öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeyleri ile öz yeterlik inançları ve akademik motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma nicel desenli bir çalışma olup değişkenler arası ilişkileri ortaya koymak amacıyla betimsel tarama ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma kapsamında akademik motivasyon, öz yeterlik ve bilişsel esneklik kavramları cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından ele alınmış ve bu kavramların birbirleriyle olan ilişkisi ortaya konmuştur. Ortaokul öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin akademik motivasyon düzeylerini yordamasında öz yeterlik inançlarının aracılık etkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılında İstanbul ili Zeytinburnu ilçesinde öğrenim görmekte olan 481 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleminin belirlenmesinde olasılıklı örnekleme yöntemlerinden küme örnekleme ve tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri, basılı form olarak dağıtılan ölçekler aracılığıyla toplanmıştır. Cinsiyet ve sınıf düzeyi karşılaştırmalarında bağımsız örneklem t-testi ve ANOVA, değişkenler arasındaki ilişki için korelasyon analizleri yapılmıştır. Bilişsel esnekliğin akademik motivasyonu yordamasında öz yeterliğin aracı etkisinin belirlenmesi amacıyla aracılık analizi yapılmıştır. Araştırmada cinsiyet değişkeninin öğrencilerin öz yeterlik puanları üzerinde anlamlı etkisi olduğu; sınıf düzeyi değişkeninin de bilişsel esneklik puanları ile akademik motivasyon ve öz yeterlik ölçeklerinin bazı alt boyutlarında anlamlı fark oluşturduğu tespit edilmiştir. Öz yeterlik ve bilişsel esneklik kavramlarının birbirleriyle orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişkiye sahip olduğu; öğrencilerin akademik motivasyon düzeylerinin ise öz yeterlik ve bilişsel esneklik düzeyleriyle pozitif yönde bir ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Öte yandan, bilişsel esnekliğin akademik öz yeterlik aracılığıyla kısmen ya da tam olarak akademik motivasyonun tüm alt boyutları üzerinde etkisi olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Motivation, the basic factor for starting a business, ensuring the continuity of the work and achieving a result, has an important place in school life, as in all areas of life. Considering secondary school students, both the stress created by preparing for the high school entrance exam and the physical and emotional changes caused by adolescence affect the academic motivation of the students. On the other hand, students' ability to adapt to new situations they encounter, namely, their cognitive flexibility levels, their ability to see and evaluate different options and to feel competent while doing them also affect their motivation. The general purpose of the research is to examine the relationship between secondary school students' cognitive flexibility levels, self-efficacy beliefs and academic motivation levels. The research is a quantitative study; descriptive and relational survey model were used to reveal the relationships between the variables. Within the research, the concepts of academic motivation, self-efficacy and cognitive flexibility were discussed in terms of gender and grade level variables, and the relationship between these concepts was revealed. Students' cognitive flexibility levels in the prediction of academic motivation levels were investigated through the mediating effect of self-efficacy beliefs. The sample of the research consists of 481 secondary school students studying in Zeytinburnu, Istanbul in 2022-2023 academic year. Cluster sampling and stratified sampling methods were used to determine the sample of the study. Research data were collected through scales distributed as printed forms. Independent sample t-test and ANOVA were used for gender and class level comparisons; correlation analyzes were performed for the relationship between variables. Mediation analysis was conducted to determine the mediating effect of self-efficacy in the prediction of academic motivation of cognitive flexibility. It was found that the gender variable had a significant effect on the students' self-efficacy scores; and the grade level variable also created a significant difference in cognitive flexibility scores and some sub-dimensions of academic motivation and self-efficacy scales. On the other hand, it was found that the concepts of self-efficacy and cognitive flexibility had a moderately positive relationship with each other; students' academic motivation levels have a positive relationship with their self-efficacy and cognitive flexibility levels. On the other hand, it has been determined that cognitive flexibility has an effect on all sub-dimensions of academic motivation partially or fully through academic self-efficacy.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinde okula bağlılık ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide öz-yeterlik inancı ve akademik motivasyonun rolü
The role of self-efficacy beliefs and academic motivation in the relationship between school attachment and subjective well-being in secondary school students
NİHAL TOPAL
- Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin İngilizce öğrenmeye ilişkin motivasyonel stratejileri, tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki
The relationship between 8th grade secondary school students' motivational strategies, attitudes and academic achievements related to English learning
FIRAT KANAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimYüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSHAK KOZİKOĞLU
- Ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarının okul müdürünün öğretimsel liderlik davranışları, öğretmen özerkliği ve öğretmen öz yeterliği ile ilişkisinin karma yöntemle incelenmesi
Mixed method examination of the relationship between the academic achievement of secondary school students and the instructional leadership behaviors of the school principal, teacher autonomy and teacher self-efficacy
ERSİN EREN AKGÖZ
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ŞAHİN
- Öğrenme nesnelerinin matematik öğretiminde akademik başarı, öz-yeterlik algısı, motivasyon ve öğrenme kalıcılığına etkisi
The effect of using learning objects on the students achievement self-efficacy, motivation and persistence in the mathematics teaching
TUĞBA BAĞDAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. MEHMET ARİF ÖZERBAŞ
- Ortaokul öğrencilerinde öz yeterlik, hedef ve görev yönelimi ve sosyal medya kullanımı üzerine nitel bir araştırma
A qualitative research on self-efficacy, goal and task orientation, and social media use in secondary school students
TAYHAN BARAN GÖLLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Rumeli ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÖNER