Kimya sektöründe yaşanan kazalarda insan hatalarının incelenmesi
Investigation of human errors in accidents in the chemical industry
- Tez No: 811458
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKÇEN ALEV ÇİFTÇİOĞLU, DR. BURÇİN HÜLYA GÜZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kazalar, Kimya, Kimya Mühendisliği, Accidents, Chemistry, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İş Güvenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İş Güvenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Kimya sektöründe yaşanan kazalar sonucunda insanlara, ekipmanlara, tesise gelecek zararlar dışında büyük çevresel felaketler de meydana gelmektedir. Bu felaketler insan sağlığına zarar vermenin yanı sıra doğal yaşamı da ciddi şekilde etkilemektedir. Kimyasal kazaları önlemek için kazaların ayrıntılı bir şekilde incelenmesi önemlidir. Bu çalışmada, kimyasal işlemler sırasında insan faktörleri sonucunda meydana gelecek, kazaya sebep olacak etken sebepleri belirlemek amaçlanmıştır. Öncelikle çeşitli çevrim içi yayınlanmış kimyasal kaza raporları incelenmiş ve 251 kaza raporu verileri elde edilmiştir. Bu kaza raporları en az bir insan hatası içeren ve kimya sektörünün bakım-onarım, depolama, proses, yükleme-boşaltma ve başlatma-kapatma işlemlerinden birinde meydana gelen kazalardan oluşmaktadır. Benzer işlemlerde meydana gelen kaza raporları, İnsan Faktörleri Analiz ve Sınıflandırma Sistemi (HFACS) çerçevesinde incelenmiştir. Genel değerlendirme sonrasında her bir işlemde kazalara neden olan faktörler belirlenmiştir. HFACS tekniğine göre, kazalara sebep olan nedenlerin dağılımı ve frekansı incelenmiş ve istatistiksel analizler uygulanmıştır. İstatistiksel metot olarak fark analizlerinde Ki-Kare testi ve Fisher's exact test, ilişkisel tarama analizlerinde Spearman's rho ve Genelleştirilmiş Lineer Model (Logit Model) analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda bakım-onarım, depolama, proses, yükleme-boşaltma ve başlatma-kapatma işlemlerinde insan faktörü farklılıkları ortaya çıkmıştır. Sonuçlar, HFACS çerçevesi kapsamında yüksek sıklıkta meydana gelen kazaların proses, depolama ve başlatma-kapatma işlemlerinde kurumsal süreçler, bakım-onarım ve yükleme-boşaltma işlemlerinde beceriye dayalı hatalar olduğunu göstermektedir. Ayrıca HFACS çerçevesinin alt kategorilerinden kaynak yönetimi, teknolojik çevre ve kişisel hazırlık faktörlerinin kimyasal işlemlerde anlamlı şekilde ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
As a result of accidents in the chemical industry, major environmental disasters also occur, in addition to damage to people, equipment, and facilities. These disasters not only harm human health but also seriously affect natural life. Therefore, examining the accidents in detail is essential to prevent chemical accidents. This study aims to determine the factors that will occur due to human factors during chemical operations and cause accidents. Firstly, various online published chemical accident reports were examined, and data on 251 accident reports were obtained. These accident reports involve at least one human error and occur in one of the maintenance-repair, storage, process, loading-unloading, and shutdown-startup operations of the chemical. The accident reports in similar operations were analyzed within the Human Factors Analysis and Classification System (HFACS) framework. After the general evaluation, the factors causing the accidents in each operation were obtained. According to the HFACS technique, the distribution and frequency of the causes of the accidents were examined, and statistical analyzes were applied. Chi-Square Test and Fisher's exact test were used in the difference analyses, and Spearman's rho and Generalized Linear Model (Logit Model) analyses were used in relational screening analyses as statistical methods. As a result of the research, human factor differences emerged in maintenance-repair, storage, process, loading-unloading, and shutdown-startup operations. The results show a high frequency of accidents occurring under the HFACS framework skill-based errors in the loading-unloading, maintenance- repair operations, and organizational processes in the process, storage, and shutdown- startup operations. In addition, it has been determined that resource management, technological environment, and personal readiness factors, which are subcategories of the HFACS framework, are significantly correlated with chemical operations.
Benzer Tezler
- Kimyasallarla çalışmada iş sağlığı ve güvenliği bilincinin yerleştirilmesine yönelik alınacak önlemler
Measures for the placement of awareness on health and safety in working with chemicals
FUNDA KIRINTI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
KimyaTarsus Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR EŞME
- Çok kriterli karar verme yöntemleri ile sürdürülebilir tedarikçi seçimi: Katı atık işleme tesisinde bir uygulama
Sustainable supplier selection with multi-criteria decision making methods: An application in the solid waste processing plant
BARIŞ BALIBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKarabük ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞRI SEL
DOÇ. DR. ÖZER UYGUN
- Kimya sektöründe dağıtıcı firmaların geleceği: stratejik pazarlama kapsamında analiz ve öneriler
The future of distributors in chemical industry, strategic marketing planning approach, suggestions and analysis
SERKAN SOYTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ŞEBNEM BURNAZ
- Televizyon stüdyolarında yangın güvenliği ve özel bir stüdyonun fine-kinney risk analizi metoduyla incelenmesi
Fire safety in television studios and investigation of a special studio by fine-kinney risk analysis method
GÖZDE AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
KimyaSakarya ÜniversitesiYangın ve Yangın Güvenliği Anabilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT TUNA
- Yöneticilerin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik stilleri ile çatışma yönetimi stilleri arasındaki ilişki ve kimya sektöründe bir araştırma
The relationships between the transformational and transactional leadership styles of the managers and their conflict management styles and a research in cemical industry
TUĞÇE GEÇMEZ