Sağlık personelinde kahvaltı alışkanlığı ile beslenme okuryazarlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between breakfast hobits and nutritional literacy among health care personnel
- Tez No: 811915
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSKENDER GÜN, DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: beslenme okuryazarlığı, Kahvaltı, sağlıklı beslenme, okuryazarlık, sağlık çalışanı, Breakfast, healthy nutrition, literacy, nutrition literacy, healthcare personnel
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Bu çalışmanın amacı Sivas il merkezinde çalışan sağlık personelinde beslenme okuryazarlığı (BOY) durumunu belirlemek ve bu durumun kahvaltı yapma alışkanlığı ile ilişkisini incelemektir. Çalışma Ocak- Haziran 2022 tarihleri arasında Sivas İl Sağlık Müdürlüğü'nde çalışan sağlık personelleri üzerinde yürütülmüştür. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikte bir çalışmadır. Çalışmaya 133 erkek, 261 kadın olmak üzere toplam 394 kişi dâhil edilmiştir. Çalışma verileri katılımcıların demografik özellikleri, antropometrik ölçümleri ve kahvaltı yapma alışkanlıklarına ilişkin sorular içeren anket formu ve beslenme okuryazarlığı ölçeği ile toplanmıştır. Ortalama yaş 36,53 ± 9,18 yıldır. Çalışmaya katılanların %14.7'sinin hekim, % 28.2'sinin ebe, %15.2'sinin hemşire olduğu tespit edilmiştir. En sık atlanan öğünün %58,6 ile sabah kahvaltısı olduğu ve katılanların %61,7'sinin her gün düzenli kahvaltı yaptığı belirlenmiştir. Sabah kahvaltısı yapılmadığında açlık hissi (%76,9 ) ve yorgunluk (%58,6) en sık karşılaşılan şikâyetler olmuştur. Bireylerin, %42,6'sı normal Beden Kütle İndeksi (BKİ)'ne sahipken, BKİ ortalaması 25,11±3,89 kg/m² olarak belirlenmiştir. Katılımcıların %94,7'si yeterli genel beslenme okuryazarlığı düzeyindedir. Alt bölümlere göre BOY değerlendirilmesinde; %88.6'sı genel beslenme bilgisinde, %85,8'i okuduğunu anlamada, %87,8'i besin grupları ve %58,9'u sayısal okuryazarlık ve gıda etiketi okumada yeterli BOY düzeyindedir. Porsiyon miktarları alt bölümünde yeterli BOY düzeyinde olanların oranı ise sadece %2,0'dır. Yaş gruplarına göre ve medeni duruma göre yeterli BOY düzeyleri arasındaki farklar istatistiksel olarak anlamlıdır (p0,05). Toplumun sağlıklı beslenmeye yönelik tutum ve farkındalığının gelişmesinde besin okuryazarlığı düzeyinin bilinmesi, gelecekte yapılacak çalışmalara ve beslenme politikalarına ışık tutabilir. BOY ile ilgili yapılan çalışmalar son yıllarda artış gösterse de yine de çalışmaların sayısı sınırlıdır. Sağlığın korunmasında ve geliştirilmesinde, toplumda beslenmeye bağlı hastalıkların önlenmesinde ve yaşam kalitesinin arttırılmasında BOY düzeyinin artırılması önemli bir basamaktır. Bu sebeple sağlık çalışanlarında BOY konusunda farkındalığın arttırılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to determine the nutritional literacy (NL) status of healthcare personnel working in the center of Sivas, Turkey, and examine its relationship with breakfast habits. The study was conducted among healthcare personnel working at the Sivas Provincial Health Directorate between January and June 2022. This was a descriptive and cross-sectional study. A total of 394 participants, including 133 males and 261 females, were included in the study. The study data were collected using a questionnaire form containing questions about participants' demographic characteristics, anthropometric measurements, breakfast habits, and the nutrition literacy scale. The mean age of the participants was 36.53 ± 9.18 years. It was determined that 14.7% of the participants were physicians, 28.2% were midwives, and 15.2% were nurses. Breakfast was skipped most frequently by 58.6% of the participants, and 61.7% reported having breakfast regularly every day. The most common complaints when breakfast was skipped were hunger (76.9%) and fatigue (58.6%). While 42.6% of the participants had a normal Body Mass Index (BMI), the average BMI was determined to be 25.11 ± 3.89 kg/m². 94.7% of the participants had a sufficient general nutrition literacy level. According to the sub-sections of NL, 88.6% had sufficient knowledge of general nutrition, 85.8% had sufficient reading comprehension, 87.8% had sufficient knowledge of food groups, and 58.9% had sufficient numerical literacy and food label reading skills. Only 2.0% of the participants had sufficient NL level in the portion sizes sub-section. There were statistically significant differences in NL levels according to age groups and marital status (p0.05). Knowing the level of nutrition literacy of the society can shed light on future studies and nutrition policies for the development of attitudes and awareness towards healthy eating. Although the number of studies on NL has increased in recent years, the number of studies is still limited. Increasing the level of NL is an important step in the protection and improvement of health, prevention of nutrition-related diseases in the community, and increasing quality of life. Therefore, raising awareness about NL should be increased among healthcare professionals.
Benzer Tezler
- Korunmaya ihtiyacı olan 12-18 yaş grubu çocukların riskli sağlık davranışlarının ve akran baskısının değerlendirilmesi
Assessment healthof risky behaviors and peer pressure of 12-18 years old children in need of protection
ZAHİDE İYİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR KAHRİMAN
- Özel bir hastanede çalışan sağlık personelinin içecek tüketimine ilişkin görüş ve davranışları
Opinions and behaviors about the beverage consumption of health care professionals in a private hospital
YILDIZ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Beslenme ve DiyetetikHaliç ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ AÇKURT
- Kilis ili merkez aile sağlığı merkezlerinde çalışan sağlık personelinin beslenme alışkanlıkları, sağlıklı beslenme durumları ve beslenme bilgi düzeylerinin belirlenmesi.
Determination of nutritional habits, healthy nutritional status and nutritional knowledge levels of health personnel working in Kilis province central family health centers
HAMİYET PELİN ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Beslenme ve DiyetetikHasan Kalyoncu ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÜNLÜ
- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi personelinin beslenme alışkanlıkları, sağlık ve fiziksel aktivite durumlarının analizi
Determination of health, nutritional and physical activity habits of individuals working at Kahramanmaraş Sütçü İmam University
DURDU GÜLŞAH OĞLAKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyomühendislikKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUMA AKBAY
- Bir havalimanı çalışanlarının sağlıklı yaşam davranışlarının belirlenmesi
Determination of healthy lifestyle behaviors of airport employees
CAN KESKİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Halk SağlığıHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU ÇAKIR