Кыргыз жана Tүрк тилиндеги уңгу этиштер
Kırgızca ve Türkçede kök fiiller / Root verbs in Kyrgyz and Turkish languages
- Tez No: 812140
- Danışmanlar: PROF. DR. BURUL SAGINBAYEVA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Root verb, Verb, Kyrgyz language, Turkish language
- Yıl: 2023
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 962
Özet
Çalışmanın temeli Kırgızca ve Türkçedeki ortak kök fiillerin ses ve anlam bilgisine dayanmaktadır. Türk dilinin tarihî dönemlerine ait belli başlı yazılı metinleri derlenerek karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Birinci bölümde fiil, kök ve kök fiil hakkında teorik bilgiler verilmiş, ardından kısa bir değerlendirme yapılmıştır. İkinci bölümde iki dildeki ortak kök fiillerin tarihi dönemlerde ve günümüzdeki fonetik farklılıkları ile benzerlikleri gösterilmiştir. Bunlar da sınıflandırılırken öncelikle günümüzdeki durumları temel alınmıştır. Sonrasında ortak kök fiillerin fonetik durumlarıyla ilgili birtakım tespitlerde bulunulmuştur. Üçüncü bölümde ortak kök fiillerin anlam özellikleri incelenmiştir. Burada anlam daralması, anlam genişlemesi, anlam değişmesi ve aynı/benzer anlamlar üzerine durulmuştur. Genel olarak dört başlık altında incelenmiş olup önce tarihî dönemlerdeki, ardından da günümüzdeki durumları karşılaştırılmıştır. En sonunda ise karşılaştırmalar sonucu ortaya çıkan bazı sonuçlar belirtilmiştir. Yapılan çalışmanın neticesinde benzerlikler ve farklılıklar ortaya konularak bu gibi farklı çalışmalara da kaynaklık etmesi amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The study is based on the phonetic and semantic knowledge of common root verbs in Kyrgyz and Turkish. The important written texts of the historical periods of the Turkish language were compiled and analyzed comparatively. In the first chapter, theoretical information about verb, root and root verb are given, and then some results are given. In the second part, the phonetic similarities and differences of the common root verbs in the two languages in historical periods and today are shown. While these were classified, first of all, their current situation was taken as a basis. Afterwards, some determinations were made about the phonetic situations of common root verbs. In the third chapter, the semantic features of common root verbs are examined. Here, semantic narrowing, semantic enlargement, semantic change and same/similar meanings are emphasized. In general, it has been examined in four parts, and its situations in historical periods and then in the present have been compared. Then, some results that emerged as a result of the comparisons are stated. As a result of the study, similarities and differences were revealed and it was aimed to be a source for such different studies.
Benzer Tezler
- Günümüz Kırgız toplumunda doğum-ölüm geleneği ve bunun tarihi izleri (Narın bölgesi örneği)
Rituals and customs associated with birth and death in the Kyrgyz society current and history of appearance (By the example naryn region)
ALİ ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ŞAHİN
- Алтай тилдериндеги улуттук оюндардын аталыштары : типологиялык жана маданий жалпылыктары (кыргыз, түрк жана корей тилдеринин материалдары боюнча)
Altay dillerindeki ulusal oyun adları: Tipolojik ve kültürel benzerlikler (Kırgızca, Türkçe ve Korece kaynaklara göre)
WANGUK AN
Yüksek Lisans
Kırgızca
2017
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURDİN USEEV
- Махмуд Кашгаринин 'Диван Лугат ит-Түрк' сөздүгү кыргыз элинин культурогенези боюнча тарыхый-этнографиялык булак катары'
Kırgızların kültür tarihinin kaynağı olarak Kaşgarlı Mahmud'un 'Divanü Lugat it-Türk' sözlüğü
NURSULTAN ABDİMİTALİB ULUU
Doktora
Kırgızca
2023
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ANVARBEK MOKEEV
- Салт-санаа жана үрп-адаттардын коммуникативдик системадагы статусу жана ролу (кыргыз маданиятынын мисалында)
Gelenek-göreneklerin iletişim sistemindeki statüsü ve rolü (Kırgız kültürü örneğinde)
ZARİNA CUSUPOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2013
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMÜT ASANOVA
- Seyahatnamelere göre Yedisu bölgesindeki kazak ve Kırgızların sosyal yapısı (1854-1917)
Başlık çevirisi yok
GÜLJANAT KURMANGALIYEVA ERCİLASUN
Doktora
Türkçe
2008
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ŞAHİN