Ergenlerde duygu düzenleme ve stresle baş etme psiko-eğitim programının problemli internet kullanımına etkisi
The effect of psycho-educational program for regulating emotions and coping with stress in adolescents on problematic internet use
- Tez No: 812319
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDAL HAMARTA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Problematic internet use, coping with stress, emotion regulation, psychoeducation
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Bu araştırmada, bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı Duygu Düzenleme ve Stresle Baş Etme Psiko-eğitim Programının ortaöğretime devam eden ergenler üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu oluşturmak amacıyla; 2021-2022 eğitim öğretim yılında ortaöğretimde öğrenim gören 154 kadın, 132 erkek olmak üzere toplam 286, 9., 10. ve 11. sınıf öğrencilerine Problemli İnternet Kullanım Ölçeği (PİKÖ)-Ergen, Ergenler İçin Başa Çıkma Ölçeğinin (EBÇÖ), Ergenler İçin Duygu Düzenleme Ölçeği (EİDDÖ) ve Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Ölçek sonuçlarına göre problemli internet kullanımı yüksek olan, psiko-eğitim programına katılmak için gönüllü olan ve çalışma grubu için gereken ölçütlere uygun ergenlerle yapılan bireysel görüşmeler neticesinde çalışma grupları oluşturulmuştur. Deney grubuna 15 ve kontrol grubuna 15 ergen atanmıştır. Deney grubuna, 10 oturumdan oluşan ve haftada bir kere olmak üzere araştırmacı tarafından hazırlanmış olan duygu düzenleme ve stresle baş etme psiko-eğitim programı uygulanmış, kontrol grubuyla ise bir işlem yapılmamıştır. Elde edilen veriler SPSS 21.0 istatistik programıyla analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılım göstermemesi sebebiyle verilerin çözümlenmesinde nonparametrik karşılaştırmalardan Mann Whitney U ve Wilcoxon istatistik analizleri kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, Duygu Düzenleme ve Stresle Baş etme Psiko-eğitim Programı ergenlerin problemli internet kullanımı tüm ölçek ve alt boyutlarının tamamında (internetin olumsuz sonuçları, aşırı kullanım, sosyal fayda/sosyal rahatlık) anlamlı farklılığın olduğu ve ergenlerin problemli internet kullanımlarının azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte uygulanan psiko-eğitim neticesinde edinilen bulgular incelendiğinde duygu düzenleme alt boyutlarının tümünde (içsel işlevsel duygu düzenleme, içsel işlevsel olmayan duygu düzenleme, dışsal işlevsel duygu düzenleme, dışsal işlevsel olmayan duygu düzenleme) anlamlı farklılık görülmüş ancak ergenlerin içsel işlevsel duygu düzenleme düzeylerinin araştırmanın hipotezinin aksine düşüş görülmüştür. Araştırma bulguları incelendiğinde bir diğer sonuç da psiko-eğitim programı sonrası ergenlerin stresle başa çıkma alt boyutlarından kaçınan başa çıkma alt boyutunda anlamlı düzeyde azalma görülmüştür. Stresle başa çıkma diğer alt boyutları olan olumsuz başa çıkma ortalama düzeyleri azalmış ve aktif başa çıkma ortalama düzeyleri artmasına karşın anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Psiko-eğitim programının tamamlanmasından 4 ay sonra tüm ölçeklerde yapılan son test ve izleme ölçümlerinde anlamlı bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre Duygu Düzenleme ve Stresle Baş Etme Psiko-eğitim Programının, ergenlerin problemli internet kullanımlarının azalmasında anlamlı etkiye sahip bir psiko-eğitim programıdır.
Özet (Çeviri)
This research aims to investigate the effect of a cognitive-behavioral-based Emotion Regulation and Stress Management Psychoeducation Program on adolescents attending secondary education. In order to form the study group, a total of 286 students (154 females, 132 males) from the 9th, 10th, and 11th grades of secondary education in the 2021-2022 academic year were administered the Problematic Internet Use Scale (PIUS)- KIDCOPE, Regulation of Emotions Questionnaire (REQ) for Adolescents, and a Personal Information Form. Based on the scale results, individual interviews were conducted with adolescents who had high levels of problematic internet use and volunteered to participate in the psychoeducation program, and study groups were formed according to the criteria required for the research. Fifteen adolescents were assigned to the experimental group and fifteen to the control group. The experimental group received a 10-session Emotion Regulation and Stress Management Psychoeducation Program prepared by the researcher, once a week, while no intervention was made with the control group. The data obtained were analyzed using the SPSS 21.0 statistical program. Since the data did not show a normal distribution, nonparametric comparisons such as Mann-Whitney U and Wilcoxon statistical analyses were used to analyze the data. According to the findings of the study, the Emotion Regulation and Stress Management Psychoeducation Program resulted in significant differences in all dimensions (negative consequences of internet use, excessive use, social benefits/social comfort) indicating a decrease in adolescents' problematic internet use. Additionally, when examining the findings obtained from the applied psychoeducation, significant differences were observed in all sub-dimensions of emotion regulation (internal functional emotion regulation, internal dysfunctional emotion regulation, external functional emotion regulation, external dysfunctional emotion regulation); however, contrary to the hypothesis of the research, a decrease was observed in the levels of internal functional emotion regulation in adolescents. Another result observed when examining the research findings was a significant decrease in the avoidance coping dimension of stress management after the psychoeducation program. Although the average levels of negative coping decreased and active coping increased, no significant difference was found. Four months after the completion of the psychoeducation program, no significant differences were found in the final test and follow-up measurements of all scales. According to the results of the research, the Emotion Regulation and Stress Management Psychoeducation Program is a significant psychoeducation program that has an impact on reducing adolescents' problematic internet use.
Benzer Tezler
- Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerde ve annelerinde bağlanma ve oksitosin, vazopressin düzeyleri
Attachment and oxytocin, vasopressin levels of adolescents with non-suicidal self injury and their mothers
FATMA BELGER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURCU ÇAKALOZ
- Çocukluk çağında ruhsal travmaya maruz kalan ergenlerde duygu düzenleme, kimlik gelişimi ve kendine zarar verme davranışı arasındaki ilişki
The relationship between emotion regulation, identity development and self-injurious behavior in adolescents exposed to childhood trauma
ÖZGE AKÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı ergenlerde kendine zarar verme davranışı ve yavaş bilişsel tempo belirtileri ile ilişkisi
The relationship between nonsuicidal self-injury and sluggish cognitivetempo symptoms in adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
BEYZA ERGÜL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU ERSÖZ ALAN
- Ergenlerde kendine zarar verme davranışının gelişimsel ve psikopatolojik değerlendirmesi
Developmental and psychopathological evaluation of non-suicidal self injury among adolescents
AYŞE ZEKİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. FÜSUN ÇUHADAROĞLU ÇETİN
- Kız ergenlerde intihar girişim niteliği ve ergenin psikososyal özellikleri ile ilişkisi
The features of suicide attemps in female adolescents and its relationship with adolescent's psychosocial characteristics
ALİ SAFA SAYIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ