Geri Dön

İdeolojinin mekan üzerinden inşası: Memur evlerinden ticaret merkezine Saraçoğlu mahallesi

The construction of ideology through space: Saraçoğlu neighbourhood from public housing to commercial centre

PDF İndir

  1. Tez No: 812380
  2. Yazar: CANSU ÇİÇEK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP ŞİRİN ENLİL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 163

Özet

Her ideoloji kendi mekanını yaratır. Dünya'da ve Türkiye'de son yıllarda etkin olan neoliberal ideoloji ekseninde kentsel mekanın metalaştırarak üzerinden kar elde edilmesi amaçlanmaktadır. Neoliberalizmin temel felsefesi her ne kadar devletin serbest piyasaya müdahalesinin önüne geçmek olsa da devletler gerekli hukuki alt yapıyı, serbest piyasanın hareketini kolaylaştırma yönünde kullanmaktadır. Ankara, Cumhuriyet ideolojisi ekseninde modern bir başkent olarak kamucu politikalarla tasarlanmıştır. Saraçoğlu Mahallesi ise 1944 – 1946 arasında başkent Ankara'nın kent merkezinde dönemin devlet memurlarının yaşayacağı bir lojman alanı olarak Cumhuriyet ideolojisinin kamuculuk anlayışıyla mülkiyeti kamuda olarak üretilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk toplu konut alanlarından biri olan mahalle taşıdığı mimari değerler, şehir planlama ilkeleri ve ayrıca Erken Cumhuriyet Dönemi'nin yaşam biçimini yansıtması nedeniyle 1979'da kentsel sit alanı ilan edilmiştir. Saraçoğlu Mahallesi 2013'e kadar lojman alanı olarak kullanılmıştır. Bu tarihten itibaren mahallenin dönüştürülmesi için birçok müdahale gerçekleştirilmiştir. Günümüzde mahallenin konut işlevi terk edilerek bir ticaret alanına dönüştürülmektedir. Bu kapsamda çalışmanın problem tanımı kamu kaynaklarıyla üretilen Saraçoğlu Mahallesi'nin yalnızca belirli bir sosyal-ekonomik sınıfın kullanımının hedeflendiği bir ticaret alanına dönüştürülmesidir. Bu çalışmanın amacı Saraçoğlu Mahallesi'nde yaşanan mekânsal dönüşüm sürecini iktidarların değişen ideolojilerinin kentsel mekanın biçimlenmesine etkisinin ortaya konmasıdır. Kalitatif bir araştırmanın yürütüldüğü çalışmada haritalar, fotoğraflar, videolar, gazeteler, haber metinleri, yasal metinler ve yargı kararları başta olmak üzere belge analizi yöntemi kullanılmış ayrıca mülakat gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Saraçoğlu Mahallesi'nde gerçekleştirilen dönüşüm sürecinde mahallenin kamusal değerinin plan değişiklikleri ile ticarileştirilerek ve ortadan kaldırıldığı görülmüştür. Literatürde Saraçoğlu Mahallesi'nin mimari değerleri üzerine araştırmalar bulunuyor olsa da şehir planlama disiplininde yapılmış kapsamlı bir araştırma bulunmamaktadır. Bu kapsamda Saraçoğlu Mahallesi'ni politik bir mekan olarak ele alan bu araştırma ile mahallenin üretimi ve günümüzdeki fonksiyonel dönüşümünü hukuki süreçler ve gerçekleştirilen müdahaleler üzerinden incelenerek literatüre katkıda bulunulması hedeflenmiştir.

Özet (Çeviri)

Each ideology creates its own space. Within the neoliberal ideology, which has been active in the world and in Türkiye in recent years, it is aimed to commodify urban space and make profit from it. Although the basic philosophy of neoliberalism is to prevent the intervention of the state in the free market, states use the necessary legal infrastructure to enable the movement of the free market. Ankara was designed with publicist policies as a modern capital city on the axis of the Republican ideology. Saraçoğlu Neighbourhood, on the other hand, was produced in the city centre of the capital Ankara between 1944 and 1946, as a public housing area for civil servants of the period, with the public ownership of the Republican ideology. The neighbourhood, which is one of the first mass housing areas of the Republic of Türkiye, was registered as urban conservation area in 1979 due to its architectural values, urban planning principles and reflecting the lifestyle of the early republican period. Saraçoğlu Neighbourhood was used as public housing area until 2013. Since then, many interventions have been carried out to transform the neighbourhood. Today, the residential function of the neighbourhood is abandoned and transformed into a commercial area. In this context, the problem definition of the research is the transformation of the Saraçoğlu Neighbourhood, which was produced with public resources, into a commercial area where the use of only a certain social-economic class is targeted. The aim of this research is to reveal the effect of the changing ideologies of the governments on the shaping of the urban space in the spatial transformation process experienced in the Saraçoğlu Neighbourhood. In the research in which qualitative research was carried out, document analysis method was used, including maps, photographs, videos, newspapers, news texts, legal texts and judicial decisions, and an interview was conducted. As a result of the research, it was seen that the public value of the neighbourhood was removed by commercialization with plan changes during the transformation process carried out in the Saraçoğlu Neighbourhood. Although there are studies on the architectural values of the Saraçoğlu Neighbourhood in the literature, there is no comprehensive research on urban planning discipline. In this context, with this research, which considers the Saraçoğlu Neighbourhood as a political space, it is aimed to contribute to the literature by examining the production and current functional transformation of the neighbourhood through legal processes and interventions.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    504851

    Türkiye'de 1980 sonrası neoliberal dönemde iktidar-mekân ilişkisi ve muhafazakâr kentin inşası

    Power-space relationship in the neoliberal period and the construction of the conservative city after 1980's in Turkey.

    GENCAY SERTER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Siyasal BilimlerAnkara Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TAYFUN ÇINAR

  2. Tez No

    517530

    Eleştirel toponimi bağlamında toplumsal hafızanın mekandaki kodları: Bomonti'de yer isimleri

    Spatial codes of collecti̇ve memory within the critical toponymies context: Place names in bomonti

    SEZEN TÜRKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNAY

  3. Tez No

    633525

    Televizyon dizilerinde kültürel temsiller: Mardin dizileri örneği

    Représentations culturelles dans les séries télévisées: Exemple de les séries télévisées de Mardin

    SEZER AHMET KINA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Radyo-TelevizyonGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE VİTRİNEL

  4. Tez No

    823632

    Reproduction et reconstruction des rapports sociaux de sexe et de 'race' après le 11 septembre 2001: Le cas des films hollywoodiens (2001-2011)

    11 Eylül 2001 Sonrası Toplumsal Cinsiyet ve Irk İlişkilerinin Yeniden İnşası: Hollywood Filmleri Örneği (2001-2011)

    ASLI TELSEREN ÖMEROĞLU

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2016

    SosyolojiUniversité de Paris-Sorbonne

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AZADEH KIAN

  5. Tez No

    828263

    2000'li yıllarda inşa etme kültürü bağlamında ideoloji: Türkiye'deki ve uluslararası platformdaki adliye binaları üzerinden karşılaştırmalı bir değerlendirme

    Ideology in the context of building culture in the 2000's: A comparative evaluation on the courthouses in turkey and in the intenational platform

    CEREN BİLGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MimarlıkDokuz Eylül Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL DENİZ DOKGÖZ

Geri Dön