Eleştirel toponimi bağlamında toplumsal hafızanın mekandaki kodları: Bomonti'de yer isimleri
Spatial codes of collecti̇ve memory within the critical toponymies context: Place names in bomonti
- Tez No: 517530
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Araştırma, eleştirel kentsel toponimi bağlamında toplumsal hafızanın mekandaki kodlarının izini sürerken, yer isimleri -toponimler- ile toplumsal hafızanın ilişkisine odaklanmaktadır. Kentsel mekan, toplumun bir ihtiyacı ve toplumsal ilişkilerin bir ürünü olarak ortaya çıkmış; toplumsal ilişkilerin, normların ve hafızanın yeniden üretilmesinde etkili olmuştur. Nesneler, değerler ve deneyimlerin oluşturduğu soyut ve somut kavramların bir toplamı olan kentler, hakim ideolojilere bağlı olarak evrilirken, toplumsal hafıza da kolektif olarak üretilmekte ve kentsel mekanda yer isimleri aracılığıyla kodlanmaktadır. Anlamı ve dolayısıyla toplumsal hafızayı mekanda görünür kılan isimler, kentsel mekanı anlamlı/hafızası olan yerlere (topos) dönüştürdüğü gibi; hafızayı manipüle ederek ya da kesintiye uğratarak anlamı olmayan ya da diğer bir deyişle hafızası olmayan yerlere (atopos) dönüştürmektedir. Bu süreçte hakim ideolojinin meşrulaştırılması, ulus kimliği inşası ve toplumsal gerçekliğin inşasında ideolojik bir araç olarak kullanılarak hatırlama ve unutma arasındaki seçimleri etkileyerek toplumsal hafızayı manipüle eden yer isimlendirme politikalarının ideolojik bir araca dönüşme sürecinin tartışılması gereği ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda, araştırmanın amacı, eleştirel toponimi bağlamında toplumsal hafızanın kentsel mekandaki kodlarını ve izlerini yer isimleri üzerinden okumak ve yer isimlendirme politikalarının toplumsal hafıza üzerindeki gücünü Bomonti semti örneği üzerinden sorgulamaktır. Araştırmanın hedefleri ise, toplumsal hafızanın mekansallığını ve mekandaki kodlarını yer, yer olmayan ve yer isimleri üzerinden tartışmak, eleştirel toponimi bağlamında yer isimlendirme politikalarının toplumsal hafıza üzerindeki etkisini irdelemek ve Bomonti'nin toplumsal hafızasının kentsel mekandaki kodlarını yer isimleri ve isimlendirme politikaları üzerinden okumaktır.“Eleştirel toponimi bağlamında, yer isimlerinin toplumsal hafıza üzerindeki gücü nedir?”sorusuna yanıt arayan araştırmanın çıkış noktasını oluşturan problemler doğrultusunda tanımlanan amaç ve hedefleri gerçekleştirmek, araştırma sorularına yanıt vermek amacıyla kavramsal çerçevenin oluşturulması, alan çalışmasının tasarımı, alan çalışması ile sonuç ve öneriler olacak şekilde araştırma dört bölümden oluşmaktadır. Araştırma problemi, amaç ve yöntemin sunulduğu giriş bölümünü takip eden araştırmanın ikinci bölümünde, uluslararası ve ulusal literatür üzerinden gerçekleştirilen okumalar ile odaklanılan temel kavramlar sorgulanarak bunlara yönelik kuramsal altyapı oluşturulmaktadır. Kavramsal çerçeveyi yer isimleri, toplumsal hafıza, kentsel mekan ve eleştirel toponimi kavramları oluşturmaktadır. Birinci ve ikinci araştırma sorusuna yanıt vermeyi hedefleyen bu bölümde toplumsal hafıza, yer ve yer isimlerinin ilişkisi eleştirel toponimi bağlamında ortaya konulmaktadır.
Özet (Çeviri)
This research focuses on the relationship between place names -toponyms- and collective memory to examine the spatial codes of collective memory within the context of critical urban toponymy. Urban places emerge as a product of community needs and social relations, and they affect the reproduction of social relations, norms and memory. The urban policies that commemorate the meaning of place or reproduce it for the legitimization of ideological discourses put the visibility and spatiality of collective memory at forefront of urban discourse. While collective memory as a socially constructed memory is coded in urban areas through place names, urban areas as an amalgam of abstract and physical notion are subject to continuous evolution and change by dominant ideologies. Place names do not only assert meaning to urban spatiality through collective memories, they also manipulate memory to transform places into 'non-places' or in other words, 'atopos'. In this regard, it is necessary to discuss diverse factors behind place-naming policies and explore how place-naming is transformed into an ideological tool to manipulate collective memory. Within this context, the purpose of this research is to read the spatial traces of collective memory in the city through place names, and to examine the power of placenaming as a policy within the scope of critical toponymy by a hermeneutic case study on Bomonti, Istanbul. The objectives of the research are threefold: (i) to discuss the spatiality and spatial codes of collective memory through 'topos', 'atopos' and 'toponym'; (ii) to examine the effects of place-naming policies on collective memory, (iii) to create an urban text on Bomonti through a reading on the urban space codes of Bomonti's collective memory based on place names and place-naming policies. As part of aims and objectives mentioned above, the research attempts to respond to the key research question:“What is the power of place names on collective memory within the context of critical toponymy?”. To respond to this question, the research is structured in five parts. Following the introduction that presents the statement of purpose, the goal and objectives of the research, the research questions, context and methodology, the second part of the research outlines the theoretical and conceptual framework through an indebth literature review on international and national scholar work. In this context, main domains constituting the theoretical and conceptual framework of the research are place names, collective, memory, urban space and critical toponymy. Place names are codes that integrate space and meaning with reference to history and culture. In the traditional sense, the place names reflecting historical, cultural or environmental characteristics provide the users of the city with spatial orientation, and regulate administrative control over the city. However, place names are more than spatial designations. 'Toponyms', which give meaning to urban place are also considered as the names/the topics of meanings. Beyond the traditional classifications of place xviii names, this research pays considerable attention to the naming of urban places following cultural or political change, and the ideological use of place-naming policies. The third part presents research design within the context of Bomonti, where the visibility and fragility of different layers of collective memory can be discussed. Bomonti is considered as 'urban text' to read the traces of collective memory within urbanity through place names and to examine the power of place-naming policies on the collective memory. The 'hermeneutics' approach, which is a semantics that leads to a holistic reading of an urban text, is adopted. . The fourth part introduces the hermeneutical reading of Bomonti urban text in the context of critical topology, designed to test the theoretical and conceptual framework. Content analysis method is used to organize and categorize the data gathered from literature, historical and current street maps, archival studies, personal experiences obtained from autobiographical writings and interviews by using mixed data collection technique. The research shows that the collective and social reproduction of memory brings temporality and spatiality notions at the forefront. The connection between history and memory presents at the same time the temporality of collective memory. Accordingly, societies need a common history to identify their identities and continuities. The connection between the time and the collective memory, which is regarded as the primary tool for the rewriting of the historical narrative, is not onedimensional. The collective memory provides a median that not only builds the future of communities but also re-builds or sheds light on their past. In this context, the continuity of communities necessiate an urge to embody collective memory in urban spatiality. Therefore, the space and spatial evolution of collective memory can be evaluated within three pillars: (i) places where culture and history are coded in by societies that remember through the place and in the place, (ii) places that are embraced by the locality against attempts to detribalization and, (iii) places that introduce meanings independently from local culture and history. Based on this contextualization, the case study on Bomonti questions the ideological uses of place names as they are considered in the context of critical toponymy. The content analysis is carried out accompanied with synchronic city cross-section readings based on hermeneutic approach. Through the synchronic reading of the theoretical framework and Bomonti urban text, the changes of place names in the historical breakpoints, place-naming policies, the references of place names, the virtues of re-naming, the symbolic role and social significance of the place names are explored as part of the manipulation of collective memory. The hermeneutic approach and the selected case study area provide the opportunity to evaluate the visibility of the symbolic role of place names in the manipulation of collective memory and the continuity, fragility and re-semantic of the collective memory resulting from manipulations. The last part provides major remarks by addressing the relationship between place names and collective memory within the discipline of urban design. The research shows that every intervention on place names manipulates the collective memory, which is coded in space, in varying degrees depending on the scale and its content. Place-naming is a powerful political, economic and cultural tool in the production and reproduction of urban space. It has an ideological influence in the legitimization of dominant ideology, the building of national identity and the reconstruction of social reality. Place names introduces continuity, fragility and re-semantic of collective memories resulting from varied manipulations of how we remember and forget. Although the sustainability and continuity of collective memory does not always seem xix to be compatible with the economic and political reality of today's cities, the continuity of collective memory is crucial for local belonging, identities and sense of place in urban design practices. It is therefore of major importance to bridge between place-naming policies and collective memory to ensure the success over new urban design practice that regards city and urban space as a historical text without diversing it from its meaning and processes that asserts meaning
Benzer Tezler
- Venavandina cihûwaran li Komara Tirkiyeyê: Mînaka Agiriyê
Türkiye Cumhuriyeti'nde yeradlarının değiştirilmesi: Ağrı örneği
ÖMER DELİKAYA
Doktora
Kürtçe
2021
AntropolojiBingöl ÜniversitesiKürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. ZAHİR ERTEKİN
- Kent kültürü ve belleği bağlamında yol adlandırmaları: Ankara Bahçelievler örneği
Street naming in the context of urban culture and memory: The case of Ankara Bahçelievler
MEHMET AYVAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN ÇINAR
- Kamusal yer adları ve mekânın ideolojik kurulumu: Ankara şehri örneği (1923-2020)
Public place names and the ideological construction of the space: The case of the city of Ankara (1923-2020)
SELİM BOZDOĞAN
- Eleştirel açıdan Said Nursi'nin kelami görüşleri
From the critical point of view Said Nursi's İslamic theology of thoughts
MUSA KOÇAR
Doktora
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN YURDAGÜR
- Using critical approach in geographical reserach: An attempt to analyze the transforming nature of production and reproduction in Denizli
Coğrafya alanında yeni bir yaklaşım ve araştırma yöntemi olarak eleştirel gerçeklik: Denizli'de üretim ve yeniden üretimin değişen yapısı
ASUMAN ERENDİL
Doktora
İngilizce
1998
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDA ERAYDIN