Ömer Hayyam ve felsefi risaleleri
Omar Khayyam and his philosophical booklets
- Tez No: 81246
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BAYRAKDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
ÖZET Uysal, A. Salih Nebi, Ömer Hayyam ve Felsefi Risaleleri, Yüksek Lisans Tezi, Danışman : Prof. Dr. Mehmet Bayrakdar, VII - 182 s. Ömer Hayyam 1046-1127 yılları arasında Horasan'ın Nişabur şehrinde yaşamıştır. Eğitimini bu şehirde tamamlamış ve orada ölmüştür. Hayyam'ın yaşadığı dönem Büyük Selçuklu Devletinin en parlak dönemidir. Melikşah ve Sultan Sancar'ın hizmetinde bulunmuştur. Vezir Nizamülmülk ile ilişkileri iyiydi. Nizamülmülk'ün Hayyam'a maaş bağlattığı söylenir. Ayrıca Ömer Hayyam, Nizamülmülk ve Hasan Sabbah arasında mektep arkadaşlığı olduğu ileri sürülmüştür. Fakat bu hikayede tarih güçlükleri vardır. Hayyam, hayatta iken filozof olarak tanınmıştır. Matematik ve asronomi alanında çalışmaları ve eserleri vardır. Sultan Sancar'ı çocukken tedavi etmesi tıpla uğraştığını gösterir. Astronomi alanında Melikşah'ın görevlendirmesiyle bir grup astronomla birlikte rasat işlemlerine başlamıştır. Bu gözlemleri Zic el- Melikşahi adıyla rapor haline getirilmiştir. Ayrıca takvim ıslah çalışmalarında bulunmuş ve bu çalışması“Tarih el-Celali”ve“Takvim el-Celali”adıyla anılmıştır.ingiliz Şairi Fitz Gerald, 1859 yılında Hayyam'ın rubailerini manzum olarak ingilizce'ye tercüme ederek Hayyam'ı yeniden dünyaya tanıtmıştır. Hayyam aynı zamanda büyük bir şair olup rubai tarzında şiirler nazmetmiştir. Rubailerindeki bazı düşünceleri dolayısıyla zındıklık ve dinsizlikle itham edilmiştir. Fakat sonra pişman olmuş takiye için değil gerçek takva niyetiyle hacca gidip gelmiştir. Hayatının son döneminde sûfice bir hayat sürmüştür. Felsefesinde ibn Sina'nın yolunu takip etmiş ve metafizik konuları üzerinde risaleler yazmıştır. Derin manaları küçük risalelerin içerisine sığdırabilmiştir. Bu risalelerinde Hayyam gayet dindar görünür. Allah'ı vacip varlık olarak görmüştür. Az yazmakla birlikte zor konuları en kolay bir şekilde ifade etmiştir. 177
Özet (Çeviri)
SUMMARY Uysal, A. Salih Nebi, Omar Khayyam and his Philosophical Booklets, Master Thesis, Advisor: Prof., Dr. Mehmet Bayrakdar. VII - 182 pgs. Omar Khayyam lived in Horasan in the years 1046/1127 He completed his education in this city and died there. The period of his life is the brightest period of The Big Selçuklu Government. He served to Melikshah and Sultan Sancar. He had very good relations with the vizier Nizamülmülk. It was told that Nizamülmülk provided salary to Khayyam. It was told that there was a friendship between Khayyam, Nizamülmülk and Hasan Sabbah by means of sending letters. But there are historical dificulties in this story. An English poet Fitzgerald translated Khayyam's poems into English in quatrion style as poems and represented Khayyam to The World. Khayyam was known as a philosoph in his life. He has works and products in Mathematics and Astronomy. Khayyam cured Sultan Sancar when he was a child. This shows that he interested in medicine. Malikshah gave him a duty and he started Astronomical Observations. This observations was presented in the papers as a report called 'Zic- al- Malik- Shahi'. He had also 178taken part in calendar calculations and made corrections. This works had a voice in the names: 'Takvim al Calali' or 'Tarih al Calali' (Note: The word Calali comes from the sultan's name Calal al-Din) Khayyam lived in the same years with imam Gazali. They came together and discussed a few times. It is known that he had relations with the famous Kor'an interpreter (Mufassir) Zemahsher. He affected from Arab poet Abu'l Ala al- Maarri. Hayyam is a big poet. He wrote poems in quatrion style. He was saying quatrions to his friends in special sittings. In spite of that, his quatrions were spread to the country. Some words in his poems caused him being addicted to be a misbeliefer. But he repented and he went to Mecca for 'Hac' because of real belief of him. He lived a mystic life and went to mosques after he came back from Mecca. He followed the way of Ibn-i Sina in his philosophy. He wrote booklets on metaphysics. He talked about The God (Allah), the necessities as a being. Whatever he wrote less, he had explained the most difficult meanings very easily. 179
Benzer Tezler
- Omar Khayyam a shattered truth: His influence on Western literature and culture
Omar Hayyam parçalanmış bir gerçek: Batı edebiyatı ve kültürüne etkileri
NAYEB GHODRAT GOJAR
Doktora
İngilizce
2023
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN BOŞNAK
- İhvân-ı Safâ'nın matematik felsefesi
The philosophy of mathematics of İhvân-i Safâ
EYÜP ALSANCAK
Doktora
Türkçe
2021
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIZA BAKIŞ
- A comparitive study of Omar Khayyam's poetry and the poetry of Percy Bysshe Shelley
Ömer Hayyam'ın şiiri ile Percy Bysshe Shelley'nin şiirinin karşılaştırmalı bir çalışması
ABDULKADHIM AJAJ HAMEED AL-BUJASIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Karşılaştırmalı Edebiyatİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALI MOHAMMADI
- Amin Maalouf'un eserlerinde kitap imgesi
Book image in Amin Maalouf's novels
NURCAN GÜREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Fransız Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSER ÇETİN
- Selçuklu devri taşınabilir objelerinde figürlü süslemeler
Başlık çevirisi yok
M. ELİF GÖKÇİĞDEM
Doktora
Türkçe
1999
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA ÖGEL