Tarihi Kıpçak Türkçesinde tıp terimleri
Medical terms in the historical Kipchak Turkish
- Tez No: 814106
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP EKŞİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Kıpçak Türkçesi dönemine ait birçok eser bulunmaktadır. Kıpçak Türkçesine ait eserleri dilbilimciler dil özellikleri, metin içerikleri ve yazıldıkları bölgeye göre çeşitli sınıflandırmalar içine almışlardır. Tıp terimleri farklı çalışmalarda farklı dönemler üzerinden ele alınmış, dönemler ayrı ayrı olarak tıp terimleri bakımından incelenmiş yakın zamanda farklı şekillerde üzerinde çalışılan önemli konulardan biri olmuştur. Kıpçak Türkçesi dönemine ait tıp terimleriyle ilgili bağımsız bir çalışma yapılmamıştır. Çalışmada Tarihî Kıpçak Türkçesinde kullanılmış tıp terimlerini incelemeye çalışıldı. Bu çalışmada, öncelikle“Terim nedir?”konusuna değinilmiş, ardından Kıpçak adı, Kıpçakların tarihî, dili ve edebiyatına daha sonra Türk tıbbı hakkında bilgiler verilmiştir. Kıpçak Türkçesinde kullanılan tıp terimlerini belirlemede döneme ait Sözlük ve Gramer kitaplarından faydalanılmıştır. Bu eserlerde geçen tıp terimleri; vücuttaki organ ve bölge adları, hastalıkla ilgili terimler (bedensel hastalıklarla ilgili isimler, bedensel hastalıklarla ilgili eylemler, zihinsel hastalıklarla ilgili terimler), tedavi ile ilgili terimler ve diğer terimler olmak üzere 4 bölüme ayrılmıştır. Elde edilen terimler yapısı, anlamı ve köken bilimi bakımından tahlil edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca çalışmada Eski Türkçe dönemine ait kaynaklardan faydalanılarak tespit edilen terimler açıklanmaya çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise elde edilen tıp terimlerinin dikkat çeken özellikleri açıklanarak bir değerlendirme yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
There are many works belonging to the Kipchak Turkish period. Linguists have included the works of Kipchak Turkish in various classifications according to their language characteristics, textual content and the region in which they were written. Medical terms have been discussed over different periods in different studies, periods have been examined separately from the point of view of medical terms, and recently it has become one of the important issues studied in different ways. The medical terms belonging to Kipchak Turkish have not yet been discussed in a separate study. In this study, we tried to examine the medical terms used in historical Kipchak Turkish. In this study, first of all, the question“What is the term?”the topic was mentioned, then the name of the Kipchaks, the history, language and literature of the Kipchaks, then information about Turkish medicine was given. Dictionaries and Grammar books belonging to the period were used to determine the medical terms used in Kipchak Turkish. Region names in medical terms this text in the body organ and disease-related terms (names of bodily illness, physical illness, actions, terms associated with mental illnesses), treatment-related terms (including other terms and is divided into 4 sections. The terms obtained were tried to be examined in terms of structure, meaning and origin, the terms were tried to be explained by scanning the sources dealing with the Old Turkish. In the conclusion section, an evaluation was made by explaining the remarkable features of the medical terms obtained.
Benzer Tezler
- Doğu ve batı Türkçeleriyle yazılmış ilk tefsirli Kur'an tercümelerinde din terimleri
Religious terms at the first Qur'an translations with commentary
İSLAM UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN ŞEN
- Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinde isimlerin kavram alanları
Conceptual fields of the nouns in Kipchak Turkish with Armenian letters
ZELİHA TUĞUZ
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Babürnâme'de isimlerin kavram alanlarına göre sınıflandırılması
Classification of nouns in Baburname according to the conception areas
ŞÜKRİYE DUYGU ÇAĞMA
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GALİP GÜNER
- Tarihî Kıpçak Türkçesinde kelime grupları
The word groups in the historical Kipchak Turkish
ÜNAL ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR ÖZTÜRK
- Tarihi Kıpçak Türkçesinde tasarlama kiplerinin işlevleri
The functions of compose moods in Kıpchak Turkic
EMİNE GÜLER
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA TOPRAK