Açık formlu Selçuklu seramiklerinin süsleme tasarımı tipolojisi
Ornamental design typology of open form Seljuk ceramics
- Tez No: 814280
- Danışmanlar: PROF. DR. LALE AVŞAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Selçuklu seramik sanatı, form, işlev, süsleme, tasarım, kompozisyon, Seljuk ceramic art, form, function, ornament, design, composition
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Selçuklu seramik sanatı uygulama ve süsleme alanlarında geçirdiği evreler ile seramik sanatı adına önemli bir konuma sahiptir. Her ne kadar önemi günümüzde farklı disiplinlerde araştırmacıların konusu olmuş ve vurgulanmış olsa da bu dönemin seramikleri detaylı bir değerlendirme ve inceleme sürecinden uzak kalmış ve hak ettiği değeri bulamamıştır. Çalışmada zengin süsleme çeşitliliğine sahip dönemin lüks olarak nitelendirilen Selçuklu açık formlu seramiklerinin süsleme tasarımları ele alınmıştır. Çalışma altı bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm, tezin içeriği, amacı, önemi, konu ile ilgili yayınları ve araştırmanın yöntemini içeren giriş bölümüdür. Bu bölümde araştırmanın seramik tarihi ve sanatındaki yeri tanımlanmaya çalışılmıştır. Materyal ve yöntem kısmında araştırmanın modeli, evren ve örneklem, kapsam ve sınırlılıklar, veri toplama ve analiz yöntemi başlıkları yer almaktadır. İlgili kısımlarda konunun neden seçildiğine, araştırmanın ne şekilde yapıldığına, verilerin nasıl elde edildiğine ve kullanıldığına, araştırmada karşılaşılan problemlere değinilmiştir. İkinci bölüm, Selçuklu Devleti'nin kısa tarihçesini, genel sanat ortamını ve seramik sanatını içermektedir. İlgili bölümde sanatın siyasal, bölgesel ve tarihsel değişimlerden etkilenmesine rağmen, kaynağından beslenmeye nasıl devam ettiği, bir gelenek olarak nasıl icra edildiği ve belirli üslupsal değerlerin ne şekilde korunduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca dönemin seramik üretimi malzeme, teknik ve üslup açısından değerlendirilmiştir. Kap kacak seramiklerinde form ve süsleme başlıklı üçüncü bölümde, süslemenin tanımı ve amacı, formun niteliği, süsleme tasarımında çerçeve ve kompozisyon kavramları, form-süsleme ilişkisi konuları yer almaktadır. Açık formlu Selçuklu seramiklerinin süsleme tasarımlarının incelendiği dördüncü bölüm katalog niteliğindedir. Bu bölüm çalışma sırasında sınıflandırılan gruplardaki her nesnenin tarihi ve bölgesel kaynağını, mevcut sergilendiği yeri, boyutunu, yapım ve süsleme tekniğini ve bu bilgilerin bilindiği kadarını veren katalog verilerinden oluşur. Tanımlama verileri ilgili yerlerde belirli bibliyografik referanslar ile desteklenmiştir. Bu bölümde, güvenilir veriler elde edebilmek adına daha çok envanter bilgilerine ulaşılabilen, üzerinde üretim tarihi/ustanın adı yazılı olan veya imzalanmış lüks üretim seramikler çalışılmıştır. Çalışılan örneklerin tamamı Büyük Selçuklu kültürüne ait ve İran'da üretilmiş eserlerden oluşmaktadır. Seramiklerin süsleme tasarımları mümkün olduğunca tam bir çerçeve oluşturmak için detaylı, ayrı ayrı ve ardışık olarak değerlendirilmiştir. Beşinci bölümde, üzerinde çalışılmış veri ve görsellerden elde edilen çıktılar teknik açıdan ve tasarım bağlamında değerlendirilmiştir. Tezin altıncı ve sonuç bölümünde araştırmanın temel soruları gözden geçirilmiş, araştırma bulgularına dayalı önermelerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Seljuk ceramic art has an important place in ceramic art with the phases it went through in its application and ornament. Although this importance has been the subject of researchers in different disciplines and has been emphasized today, ceramics of this period have been far from a detailed evaluation and examination process and have not found the value they deserve. In this study, the Seljuk open-form ceramics, which are characterized as luxurious of the period with a rich ornamental repertoire, have been discussed and the ornamental designs of the related ceramics have been the main focus of the research. The study consists of six chapters. The first chapter is the introductory part, which includes the content, purpose, importance of the thesis, publications related to the subject and the method of the research. In this section, the place of the research in the history and art of ceramics has been tried to be defined. In the material and method section, there are sub-titles of the research model, universe and sample, scope and limitations, data collection and analysis method. In this section, why the subject was chosen, how the research was conducted, how the data were obtained and used, and the problems encountered in the research were mentioned. The second chapter, includes the brief history of the Seljuk State, the general art environment and the art of ceramics. In the relevant section, it has been tried to explain that although art is affected by political, regional and historical changes, it continues to be fed from its source, is performed as a tradition and how certain stylistic values are preserved. In addition, the ceramic production of the period was evaluated in terms of material, technique and style. In the third chapter, titled form and ornament in pottery ceramics, the definition and purpose of ornamentation, the nature of the form, the concepts of frame and composition in ornament design, and the relationship between form and ornament are included. The fourth chapter, which examines the ornamental designs of open-form Seljuk ceramics, is in the nature of a catalogue. This section consists of individual catalog data giving the historical and regional origin, current display location, size, construction and decoration technique, and as much of this information is known, of each object in the groups classified during the study. Identification data is supplemented with specific bibliographic references where relevant. In this section, luxury production ceramics on which more inventory information can be accessed, on which the production date/maker's name is written or signed, have been studied in order to obtain reliable data. All of the studied samples consist of works belonging to the Great Seljuk culture and produced in Iran. The ornamental designs of the ceramics were evaluated in detail, separately and sequentially to create as complete a picture as possible. In the fifth chapter, the outputs obtained from the data and visuals studied are evaluated in terms of technique and design. In the sixth and conclusion chapter of the thesis, the basic questions of the research were reviewed and suggestions were made based on the research findings.
Benzer Tezler
- Ürgüp ve çevresindeki Türk-İslam devri yapıları (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
OSMAN ERAVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAŞİM KARPUZ
- Bridging knowledge across architectural heritage and digital fabrication technologies
Mimari miras ile dijital fabrikasyon teknolojileri arasında bilgi köprüsü kurmak
BEGÜM HAMZAOĞLU
Doktora
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU
- Türkiye'de müzik terapi uygulamaları ve hekim görüşleri
Music therapy practices and doctors' opinions in Turkey
MAHMUT NAFİ NOKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BETÜL KARAGÖZ DURSUN
- X ve Y kuşaklarının çevrimiçi turizm ürünü satın alma davranışlarının incelenmesi: Konya ili örneği
Examining online tourism product purchasing behaviours of generations X and Y: The case of Konya province
NİHAL ÜRPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSeyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİL BÜLBÜL
- Anadolu Selçuklu mimarisinde tipoloji problemleri (Camiler, kervansaraylar, hamamlar, türbeler)
Typology problems in the Anatolian Seljuk architecture (Mosques, caravanserais, baths, tombs)
MURAT KALAFAT
Doktora
Türkçe
2022
Sanat TarihiAkdeniz ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA DENKTAŞ