Yangın enkazında bulunan ev tekstil ürünlerindeki yangın başlatıcı kalıntılarının mikro çekitleme tekniğiyle tespiti
Detection of fire starter residues found on fire debris from home textile products by micro-extraction technique
- Tez No: 814963
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELDA MERCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Adli Tıp, Kimya, Forensic Medicine, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Bir kundakçılık eyleminde kasıtlı olarak bir ateş yakıldığında, yangını hızlandırmak için genellikle benzin, mazot, kerosen gibi tutuşabilir bir sıvı hızlandırıcı kullanılmaktadır. Kundakçılık yasadışı bir faaliyettir ve bu nedenle yangın araştırmaları, çeşitli yerlerden edinilen bilgileri bir arada değerlendirmeyi gerektiren bir“adli bilim”alanı olarak kabul edilir. Yangın söndürüldükten sonra olay yerindeki yangın enkazında tutuşabilir sıvı kalıntıları kalabilmektedir. Bir yangın mahallinde tutuşabilir sıvı kalıntılarının saptanması, yangının kasıtlı olarak çıkarılıp çıkarılmadığını gösteren değerli bir kanıt olmaktadır. Yangın kalıntı analizleri, en doğru sonuçların elde edilmesi için her birinin uygun şekilde gerçekleştirilmesi gereken bir dizi aşamayı içerir. Tutuşabilir bir sıvı kullanılan ya da kullanıldığından şüphe edilen yangın olgularının aydınlatılması için, birçok örnek hazırlama yöntemi ve analiz sistemi mevcuttur. Tutuşabilir sıvıların tanımlanması, genel olarak Uluslararası Amerikan Test ve Materyalleri Topluluğu (ASTM) Standart Yöntemi E1618-141'de açıklandığı gibi gaz kromatografisi-kütle spektrometrisi (GC-MS) kullanılarak gerçekleştirilir. Bu bilgiler doğrultusunda bu çalışmada, dört farklı ev tekstil ürününde (masa örtüsü, halı, koltuk kumaşı ve havlu) yandıktan sonra kalan benzin kalıntıları ve benzin kalıntılarına söndürme yöntemlerinin etkisi araştırıldı. Çalışmada masa örtüsü, koltuk kumaşı ve havlu örnekleri 5.0 x 5.0 cm, halı 2.5 x 2.5 cm boyutlarında kesilerek her bir örneğe 500 μL benzin eklendi, laboratuvar ortamında yakılan örnekler havasız bırakılarak ve su ile söndürülerek 0. saat-60 gün arasında bekletilerek analiz edildi. Katı faz mikro çekitleme (SPME) yöntemi ile örnekleme yapılan ve GC-MS ile analiz edilen 18 bileşik halı ve koltuk kumaşı gibi kalın ve gözenekli yapılarda her iki söndürme yönteminde de sırasıyla 60. güne ve 30. güne kadar, masa örtüsü gibi ince yapıdaki örnekte ise havasız bırakarak söndürme yönteminde yarım saate kadar, su ile söndürme yönteminde ise 1 saate kadar benzin kalıntıları başarılı bir şekilde tespit edildi. Suyun, yangın enkazı numunelerindeki benzin kalıntılarının buharlaşma olasılığını en aza indirdiği ve böylece numunelerde benzin kalıntılarının tespitini olumlu yönde etkilediği gözlemlendi. Her iki söndürme yöntemi karşılaştırıldığında, uzun süre bekleyen ve suyun tamamen buharlaştığı halı ve koltuk kumaşı numunelerinde havasız bırakarak söndürme yöntemine göre benzin içeriğindeki bileşiklerin bağıl bolluğunun kısmen azaldığı tespit edildi. Yine de her iki söndürme yönteminin kalın ve gözenekli yapılarda benzin kalıntıları üzerine etkisinin birbirine benzer olduğu kanaatine varıldı. Masa örtüsü gibi ince yapıdaki materyalde ise benzin kalıntılarını tespit etmede suyun etkisinin önemli olduğu görüldü. Bu çalışma sayesinde, yangın enkazından örneklerin ne zamana kadar toplanabileceği ve itfaiye güçlerinin kullanacakları suyun tutuşabilir sıvı kalıntılarının miktarı üzerindeki etkisi başarılı bir şekilde değerlendirilmiş olup, bu bilgilerin adli araştırmalarda yerini alarak yargı ve adalet sistemine hizmet edeceği düşünülmektedir. Çalışmamız, söndürme yöntemine bağlı olarak benzin kalıntılarının zamana bağlı değişimini SPME-GC-MS yöntemini kullanarak inceleyen ilk araştırma olma özelliği taşımaktadır. Bu çalışma, 4 farklı ev tekstil ürününde 60 güne kadar benzin kalıntısı incelemenin yanı sıra, su ile söndürmenin etkisini de karşılaştırmalı olarak analiz eden ilk çalışmadır.
Özet (Çeviri)
When a fire is deliberately lit in arson cases, an ignitable liquid accelerator such as gasoline, diesel, kerosene is usually used to accelerate the fire. Arson is an illegal activity and therefore fire investigations are considered as a field of“forensic science”which requires combining information from various places. After the fire is extinguished, ignitable liquid residues may remain in the fire debris at the scene. Detection of ignitable liquid residues in a fire scene is valuable evidence of whether the fire was started intentionally. Fire residue analyzes involve a series of steps, each of which must be performed properly to obtain the most accurate results. Many sample preparation methods and analysis systems are available to elucidate fire phenomena that use or are suspected to have used an ignitable liquid. Identification of ignitable liquids is generally accomplished using gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS) as described in the American Society for Testing and Materials International (ASTM) Standard Method E1618-141. In line with this information, in this study, the effects of extinguishing methods on gasoline residues and gasoline residues after burning of four different home textile products (tablecloth, carpet, sofa fabric and towel) were investigated. In this study, tablecloth, sofa fabric, and towel samples were cut in 5.0 x 5.0 cm and carpet 2.5 x 2.5 cm and 500 μL of gasoline was added to each sample, afterward samples that were burned in the laboratory environment were analyzed by leaving them airless and also, quenching with water and waiting for 0. hours-60 days. Solid-phase microextraction (SPME) method was used in thick and porous structures such as carpet and sofa fabric, which was sampled and analyzed by GC-MS, until the 60th and 14th days, respectively, in both extinguishing methods, and by leaving it airless in the thin structure such as tablecloths gasoline residues were successfully detected for up to half an hour in the extinguishing method and up to 1 hour in the water extinguishing method. It was observed that water minimized the possibility of further evaporation of gasoline residues in the fire debris samples into the environment, thus positively affecting the detection of gasoline residues in the samples. When both extinguishing methods were compared, it was found that the relative abundance of the compounds in the gasoline content was partially reduced in the carpet and sofa fabric samples that had been waiting for a long time and the water had completely evaporated compared to the airless extinguishing method. However, it was shown that both extinguishing techniques had comparable effects on gasoline residues in dense and porous materials. The influence of water was shown to be crucial in identifying gasoline residues for thin textiles like tablecloths. Thanks to this study, how long the samples can be collected from the fire debris and the effect of the water used by the firefighters on the amount of ignitable liquid residues were successfully evaluated, and it is thought that this information will serve the judiciary and justice system by taking its place in forensic investigations. Our study is the first to examine the time-dependent change of gasoline residues depending on the extinguishing method using the SPME-GC-MS method. The effect of water quenching as well as examining gasoline residues for up to 60 days in 4 different home textile products were detected comparatively for the first time with this study.
Benzer Tezler
- Modifiye altın nanoparçacıklar yardımıyla nitroaromatik enerjetik maddelerin spektroskopik tayini
Spectroscopic determination of nitroaromatic energetic materials with the aid of modified gold nanoparticles
NEŞE ULAR
- Dynamic use of spatial information produced by crowdsourcing approach through social media in the cloud-based decision support process during a disaster
Afet anında toplumun sosyal medya araçlarıyla ürettiği mekânsal bilgilerin bulut tabanlı karar destek sürecinde dinamik kullanımı
FEYZİ ÇELİK YILANKIRAN
Doktora
İngilizce
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANER GÜNEY
- Kundaklama olaylarında hızlandırıcı olarak kullanılan yakıtların menşe tayini için yöntem geliştirilmesi
Developing a method for determination of origin of fuels used as accelerator in arson cases
MURAT KULOĞLU
- Yangın sonrası enkazın adli delil olarak değerlendirilebilirliği ve sabotaj olasılığının araştırılması
Başlık çevirisi yok
NECATTİN GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiFen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİHA ARAYICI
- Waste management for renovation construction projects in Iraq
Irak'ta yenileme inşaat projelerinde atık yönetimi
MOHAMMED SHUBBAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mühendislik Bilimleriİstanbul Gedik ÜniversitesiMühendislik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBAY BURÇİN GÜMÜŞ