Genitive case in Turkish
Türkçede tamlayan durumu
- Tez No: 815035
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT ATLAMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bu tez, Türkçede tamlayan durumu ekinin bulunduğu sözdizimsel bağlamları araştırmaktadır. Türkçede tamlayan durumu eki birtakım ilgeçlerin adıl özelligine sahip tümleçlerinde, iyelik bildiren yapılarda, ve içe yerleşik tümceciklerin öznelerinde bulunmaktadır. İlgeçlerle birlikte bulunan tamlayan durumu özel olarak seçildiğinden sözlüksel bir durum olarak tanımlanmıştır ve bu bakımdan diğer bağlamlarda bulunan tamlayan durumu eklerinden ayrışmaktadır. Sözlüksel tamlayan durumu ekinin bu tezde sunulan kendine özgü biçimbirimsel değişkeleri iki bağlam arasında daha ileri bir ayrışmaya işaret etmektedir. Yapısal ve sözlüksel tamlayan durumu arasındaki sözdizimsel ve davranışsal farklar göz önünde bulundurularak ilgeçlerle birlikte bulunan tamlayan durumunun diğer bağlamlardaki tamlayan durumundan farklı bir durum olduğu ileri sürülmüştür. İyelik bildiren yapılarda ve içe yerleşik tümceciklerin öznelerinde bulunan tamlayan durumu eki Türkçede belirtisiz durum eki olarak analiz edilmiştir. Yapısal tamlayan durumu ekinin ortaya çıkabileceği tek yerin bir belirleyen öbeğinin belirleyicisi olduğu savunulmuştur. Bu argümanı takiben, içe yerleşik tümceciklerin öznelerindeki durum degişiklikleri tartışılmıştır. Özneleri yalın durumda olan içe yerleşik tümceciklerin belirli birtakım ilgeçlerle birleştiklerinde ortaya çıktıkları gözlemlenmiştir. Bu gözlemden hareketle, içe yerleşik tümceciklerin öbeksel özellikleri bakımından birbirinden farklı olan belirleyen baş yapılara sahip oldukları ve ilgeçlerin birleşecekleri belirleyen baş yapının türünü seçtikleri önerilmiştir. Sonuçta, bu tez Türkçede iki türde tamlayan durumu eki tanımlamış ve bu iki türdeki tamlayan durumu eki için biçimbilimsel sözdizime göre ortaya çıkma koşullarını tartışmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis explores the syntactic contexts with a genitive case in Turkish. The genitive case in Turkish occurs with the pronominal complements of a set of postpositions, on possessors and the subjects of embedded clauses. The genitive case with postpositions differs from the genitive case in other positions and is identified as a lexical case due to being idiosyncratic. The distinctive allomorphy patterns of the lexical genitive case presented in this thesis point to a further division between the two contexts. Considering the syntactic and behavioral differences between the lexical and the structural genitive case, it is claimed that the genitive case with postpositions is a different case from the genitive case in other positions. The genitive case on possessors and the subjects of embedded clauses are analyzed as an unmarked case in Turkish. It is argued that the structural genitive case can only occur at Spec, DP. Following this argument, the subject case alternation in the embedded clauses is discussed. It is observed that the embedded clauses occur with nominative subjects when they combine with certain postpositions. Building on this observation, it is suggested that the embedded clauses are headed by Ds, which differ in their phrasal properties, and that the postpositions select the type of D they combine with. Overall, this thesis defines two kinds of genitive cases in Turkish and discusses the morphosyntactic conditions for realizing each.
Benzer Tezler
- Türkçede parçacıl (partitive) yapılar
Partitive construction in Turkish
NORAN HAMZAH KHALEEL KAHIYAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PAŞA YAVUZARSLAN
- Arapça öğretiminde harf-i cerler, kullanım alanları ve Türkçede ismin halleri -karşıtsal çözümleme-
Prepositions in teaching Arabic, their places in use and cases in Turkish -a contrastive analysis-
BETÜL CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Doğu Dilleri ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. CİHANER AKÇAY
- Subject positions case checking and epp in complex noun phrase constructions in Turkish
Türkçede karmaşık ad öbeği yapılarında özne konumları ismin durumlarını denetleme ve genişletilmiş yansıma ilkesi
ASLI GÜRER
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
DilbilimBoğaziçi ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. SUMRU ÖZSOY
- Eski Anadolu Türkçesinden Türkiye Türkçesine birleşik cümlelerde iç cümledeki özne konumunun durum özelliklerine tarihsel bir bakış
A historical overview of case features of subject situation in complement clauses in compound clauses from Old Anatolian Turkish to Modern Turkish
AHMET NAİM ÇİÇEKLER
Doktora
Türkçe
2015
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYATİ DEVELİ
- Applicatives in Ladino
Ladino'da aplikatifler
FATMA BELGİN DİNÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
DilbilimBoğaziçi ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BALKIZ BAŞARAN