Google arama verilerinde, ileri evre kanserlere ilişkin aramalar ile kanser mortalitesi bağıntısının, zaman serileri ve çapraz korelasyon fonksiyonu ile araştırılması
Investigation of the relationship between advanced staged cancer searches data on google and cancer mortality with time series and cross correlation function
- Tez No: 816430
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET DİRİCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoistatistik, Biostatistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoistatistik ve Tıp Bilişimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
. Amaç: Artan dijitalleşme ile üstel şekilde artan büyük verinin sağlık alanında bilgi oluşturma amaçlı kullanılmasına“İnfodemioloji”denilmektedir. Kanser alanında yapılan infodemiyolojik çalışmalar hem dünya çapında çok kısıtlıdır. Bu çalışmada kanser yükünün izlenmesinde Google arama verilerinin kullanılmasının uygunluğu kapsamlı bir biçimde incelenmiştir Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada 5 kanser türü (akciğer, meme, karaciğer, mide ve bağırsak) seçilerek kansere bağlı ölümlülük göstergeleri, ilişkili Google arama hacmi verileri ile karşılaştırılmıştır. Veriler kanser türlerine göre ve ülkelere göre ayrı ayrı gruplandırılmıştır. Gruplar içerisinde ölüm hızları ve Google arama verileri arasındaki ilişki durumları Spearman, Pearson, doğrusal regresyon ve zaman serisi çapraz korelasyon testleri ile incelenmiştir. Bu inceleme, Türkiye özelinde 5 kanser türüne göre hesaplanarak tekrarlanmıştır. Çalışmanın en son kısmında Türkiye'de kanser türlerine göre Google arama istatistiklerinin son 5 yıldaki seyri Kruskal-Wallis (post hoc= Dunn, yöntem=Bonferroni) testi ile incelenmiştir. Bulgular: Kanser türlerine göre gruplandırılan 9 veri setinde kaba ölüm hızları ile Google arama hacmi verileri arasında 1 adet doğru 2 adet ters yönlü ilişki saptanmıştır. Bu grupta yapılan doğrusal regresyon analizinde %77 (n=7) oranında doğrusal ilişki görülmüştür. Aynı gruplarla yapılan zaman serisi çapraz korelasyon testinde farklı gecikme periyodları ile %55(n=5) aynı yönlü ilişki %22(n=2) ters yönlü ilişki görülmüş ve alt grupların %33'ünde (n=3) ilişki saptanamamıştır. Ülkelere göre gruplandırılan veri setlerinde ise Spearman korelasyon testleri ile % 50 (n=44) oranında aynı yönlü ilişki, %11(n=10) oranında ters yönlü ilişki gösterilmiştir. Türkiye'ye ait kanser türleri alt grubunda yapılan zaman serisi çapraz korelasyon istatistiklerinin hepsinde farklı gecikme periyodu ile ilişki saptanmış olup bu ilişkinin zaman içinde yönünün değişebildiği anlaşılmıştır. Sonuç: Google Arama hacmi verileri kanser yükünün bölgesel izleminde kullanılabilecek faydalı bir araçtır. Google arama hacmi verileri ile kanser ölüm istatistiklerini incelemede kullanılacak en iyi yöntem zaman serisi çapraz korelasyon yöntemidir.
Özet (Çeviri)
Aim: Infodemiology is using exponentially increasing big data for information producing in health sciences. Infodemiologic studies are highly limited for all cancer types. The aim of this study is to examine the relationship between cancer burden and related Google trends relative search volume data. Method: In this study the mortality rates of 5 cancer types (lung, breast, liver, stomach and colorectum) is compared with related Google trends relative search volume rates. Data is subsetted by cancer types and countries separately. Between those groups Spearman, Pearson, Linear regression and time series cross correlation tests were used to examine occurance of correlations between Google search rates and mortality rates. Furthermore, those tests were repeated for Turkey by subsetting data according to cancer types. At the final part of this research, the trend of Google search volume indices in Turkey from last 5 years is examined with Kruskal-Wallis test (Post hoc=Dunn, Method=Bonferroni). Results: The crude rates of 9 data table grouped by cancer types showed 1 positive correlation and two negative correlation with Spearman correlation test when in linear regression model there was %77 (n=7) correlation. With cross correlation test, there were %55 (n=5) positive correlation, %22 (n=2) negative correlation in the same groups with differing lag periods. In the subsets by countries, there were % 50 (n=44) positive correlation and %11(n=10) negative correlation. In the cross correlation tests from Turkey subsets, in all cancer types with differing lag periods, it is showed some type of correlation which are differing in relation according to time. When examined last 5 year's relative search volume data from Turkey, it is found that search trend from all 5 types of cancer were decreased during the first 10 months of Covid 19 pandemic (p=
Benzer Tezler
- Kişiliğin korunmasında unutulma hakkı
Right to be forgotten on the protection of personality
ÇİĞDEM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiHukuk Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLGÜN BAŞALP YILDIRIM
- Aynı dil ailesine mensup dillerin öğrenilmesinde dizilerin motivasyona ve kültür aktarımına etkisi (Japonca-Korece örneği)
The effect of TV series as motivation and cultural transmission in learning languages from the same language family (Case of Turkish Japanese, Korean)
RABİA ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESLİHAN KARAKUŞ
- Derin öğrenme modellerinin hücre veri seti üzerinde eğitilerek kıyaslanması ve mobil ortama uyarlanması
Comparision and mobile application of deep learning models trained on blood cell dataset
MEHMET YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBiyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ZAHİD YILDIZ
- Enhancing human resource decision making with image-based OSMI data analysis: leveraging PIX2PIX for accurate workplace mental health insights
İş yeri mental sağlık incelemeleri için PIX2PIX kullanarak, görüntü tabanlı OSMI veri analiziyle insan kaynakları karar süreçlerini geliştirme
FARIBA FARID
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN BAYYURT
- Retrieving and classifying emergency situations for smart home applications
Akıllı ev uygulamaları için acil durumların saptanması ve sınıflandırılması
SEHER MAVİ UÇAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mekatronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA DOĞAN