2000-2021 yılları arasında Türkiye'de maliye politikası ve gelir dağılımı üzerindeki etkisi
Fiscal policy and its impact on income distribution in Turkey between 2000-2021
- Tez No: 816951
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF BOZGEYİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Maliye politikaları, kamu harcamaları, gini katsayısı, lorenz eğrisi, Fiscal policies, public expenditures, gini coefficient, lorenz curve
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mali İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Ekonomide üretilen değerlerin ve toplumsal gelirin eşitlikçi, adil bir şekilde bölüşümü bütün ekonomilerde temel hedeflerden birisidir. Ancak ekonomideki üretim faktörlerinin üretilen toplam gelirden aynı oranda yararlanmadığı ve zaman içerisinde gelir dağılımının bozulduğu görülmektedir. Toplumdaki gelir dağılımı bozulmasının önüne geçmek ve eşitsizliği ortadan kaldırmak için hükümetler piyasanın işleyişine müdahale etmek ve başta maliye politikası araçları olmak üzere çeşitli araçlarla gelir dağılımı eşitsizliğini ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. Liberal iktisadi görüşe göre piyasa kendi dengesi içerisinde ekonomik, büyüme, işsizlik, gelir dağılımı gibi temel problemleri çözmektedir. Ancak tarihsel tecrübe devletin müdahalesinin zorunluğu olduğu durumların olduğunu göstermektedir. Devletin ekonomideki etkinlik yöntemlerinden birisi olan maliye politikası araçları olarak kamu harcamaları, vergi politikaları, bütçe harcamaları, borçlanma olmak üzere dört ana grupta ele alınmaktadır. Hükümetler bu araçlarla ekonominin işleyişine müdahale ederek toplum katmanlarının geliri adil bir şekilde bölüşmesini sağlamaya çalışmaktadır. Türkiye, gelir dağılımı adaletsizliğinin sürekli gündemde olduğu ülkelerden birisidir. Türkiye'de son 20 yılda uygulanan maliye politikası uygulamalarına bakıldığı zaman başta dezavantajlı toplum kesimleri olmak üzere toplumsal gelirden düşük pay alanlara maliye politikası araçları ile gelir aktarımı yapılmaya çalışıldığı görülmektedir. Türkiye'de 2001-2022 döneminde uygulanan maliye politikalarının sonuçlarına bakıldığı zaman özellikle bütçe alt kalemlerinden birisi olan transferler yoluyla alt gelir gruplarına önemli düzeyde gelir aktarımının olduğu görülmektedir. Fakat son 20 yılın uygulanan ekonomi ve maliye politikaları bir bütün olarak değerlendirildiğinde bu politikalardan alt gelir gruplarından ziyade üst gelir gruplarının kazançlı çıktığı görülmektedir. Gelir dağılımındaki eşitliğin en önemli göstergelerinden birisi olan Gini Katsayısının 2000'li yıllara göre daha kötü seviyelere gelmiş olması ve % 20'lik gelir dilimlerinin aldığı paylar içerisinde üst gelir gruplarının payının daha da artmış olması bunun açık bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
Özet (Çeviri)
Equitable and fair distribution of the values produced in the economy and social income is one of the main goals in all economies. However, it is seen that the production factors in the economy do not benefit from the total income produced at the same rate and the income distribution deteriorates over time. In order to prevent the deterioration of income distribution in the society and to eliminate inequality, governments try to intervene in the functioning of the market and to eliminate income distribution inequality by various means, primarily fiscal policy instruments. According to the liberal economic view, the market solves the basic problems such as economic growth, unemployment and income distribution within its own balance. However, historical experience shows that there are situations where the intervention of the state is necessary. Public expenditures as fiscal policy instruments, which is one of the efficiency methods of the state in the economy, are handled in four main groups: public expenditures, tax policies, budget expenditures and borrowing. With these tools, governments intervene in the functioning of the economy and try to ensure that the strata of society distribute the income fairly. Türkiye is one of the countries where income inequality is constantly on the agenda. When we look at the fiscal policy practices implemented in Turkey in the last 20 years, it is seen that income transfer is tried to be made by means of fiscal policy to those who have a low share of social income, especially to the disadvantaged segments of society.When we look at the results of the fiscal policies implemented in Turkey in the 2002-2022 period, it is seen that there is a significant level of income transfer to the lower income groups, especially through transfers, which is one of the budget sub-items. However, when the economic and fiscal policies implemented in the last 20 years are evaluated as a whole, it is seen that the upper income groups gain from these policies rather than the lower income groups. The fact that the Gini Coefficient, which is one of the most important indicators of equality in income distribution, has reached worse levels compared to the 2000s, and the share of the upper income groups among the shares of 20% income groups has increased, can be considered as a clear indicator of this.
Benzer Tezler
- Türkiye'de eğitim ve sağlık harcamalarının gelir dağılımına etkisi (2000 - 2019)
The effect of education and health expenditures on income distribution in Turkey (2000 - 2019)
EMRE ŞENEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MaliyeTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRETTİN TÜLEYKAN
- Türkiye'de 2000-2021 yılları arasında kamu harcamalarının gelişimi
Development of public expenditures between in Turkey 2000-2021
NİDA DİNERİ
- Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө
E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma
ACAR ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- An analysis of the impact of the exchange rate pass-through (ERPT) to construction cost index and housing unit prices in Turkey
Döviz kuru geçişkenliğinin (DKG) Türkiye'deki inşaat maliyet endeksi ve konut birim fiyatlarına etkisinin incelenmesi
UMUT LAĞAP
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR KALE
- Neoliberal yönetimsellik döneminde borçlanma ve Türkiye (2000-2019)
Barrowing in the age of neoliberal govermentality and Turkey (2000-2019)
EMRE SEZER CANTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MaliyeAkdeniz ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİRSEN NACAR KARABACAK