Menopoza ilişkin Belirti Tarama Listesi'nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Development of symptom check list related with menopause: The study of validity and reliability
- Tez No: 81823
- Danışmanlar: PROF. DR. RÜVEYDE BAYRAKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
ÖZET Bu araştırmanın temel amacı, 35-64 yaşları arasındaki Türk kadınlarında menopoza ilişkin olarak ortaya çıktığı öne sürülen belirtileri incelemeye yönelik kültüre özgü bir ölçek geliştirilmesi, güvenirliğinin ve geçerliğinin saptanmasıdır. Araştırmanın ikinci amacı, yaş, eğitim düzeyi ve farklı menopoz gruplarına göre menopoza ilişkin belirtileri ve bu belirtilere ilişkin faktörlerdeki değişimleri incelemektir. Ayrıca araştırmada, yukarıda sözü edilen değişkenlerle birlikte deneklerin çeşitli demografik özelliklerinin (yaş, menopoz grupları, eğitim düzeyi, medeni durum ve çocuk sayısı) menopoza ilişkin belirtileri ve faktörleri yordamadaki gücü belirlenmiştir. Araştırmanın ömeklemini 4 farklı eğitim düzeyinden (ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite), 35-64 yaşları arasında 3 farklı yaş grubunun (35-44 yaş, 45- 54 yaş, 55-64 yaş) toplamı olan 480 kadın denek oluşturmuştur. Ayrıca örneklemdeki 45-54 yaş grubu menopoza girmiş ve menopozda olup kliniğe başvurmuş eşit iki gruptan oluşmaktadır. Araştırmada menopoz dönemine ilişkin belirtileri belirlemek amacıyla, Türk kültürüne uygun olarak geliştirilen, geçerliği ve güvenirliği saptanan Belirti Tarama Listesi kullanılmıştır. Verilerin analizinde Varimax Rotasyonuyla birlikte Temel Bileşenler Analizi, ANOVA, Aşamalı Çoklu Regresyon Analizi ve Pearson Momentler Çarpımı korelasyon tekniği kullanılmıştır. Araştırmada, Türk kültürüne özgü olarak geliştirilen Belirti Tarama Listesi maddelerinin üç faktör (psikolojik, somatik ve psikosomatik) altında toplandığı görülmüştür. Güvenirlik çalışması ise ölçeğin içtutarlık ve uygulamadan uygulamaya tutarlı sonuçlar verebilme gücünün oldukça yüksek olduğunu göstermiştir. Araştırmada gelişimsel açıdan menopoza ilişkin belirtiler ve bu belirtilere ilişkin faktörlere bakıldığında yaş grupları ve eğitim düzeyleri bakımından anlamlı farklılıklar olduğu gözlenmiştir. En yüksek toplam belirti puan ortalamasının 35-44 yaş ve 45-54 yaş grubunda olduğu görülmüştür.Ill Faktörler açısından incelendiğinde ise; en yüksek psikolojik faktör puan ortalamasının 35-44 yaş grubunda; somatik faktör puan ortalamasının 45-54 yaş grubunda olduğu gözlenmiştir. Eğitim düzeyi yükseldikçe menopoza ilişkin toplam belirti puan ortalamasında ve somatik ile psikosomatik faktör puan ortalamasında azalma olduğu görülmüştür. Araştırmamızın diğer odak noktası olan menopoza ilişkin genel belirtileri ve belirtilere ilişkin faktörleri yordamada katkısı olan değişkenlere ilişkin bulgular ise, diğer bulgularımızla tutarlı sonuçlar vermiştir. Medeni durum, yaş ve eğitim düzeyinin menopoza ilişkin toplam belirtileri; yaş ve medeni durumun psikolojik faktör puanlarını; medeni durum, yaş ve eğitim düzeyinin somatik faktör puanlarını ve eğitim düzeyinin psikosomatik faktör puanlarını yordamada anlamlı katkısı olduğu görülmüştür. Araştırmada 45-54 yaşları arasındaki menopoz gruplarına ilişkin bulgulara bakıldığında ise, menopozda olup kliniğe başvuran gruptaki deneklerin en yüksek toplam belirti puan ortalamasını aldığı görülmüştür. Faktörler açısından incelendiğinde ise, menopozda olup kliniğe başvuran gruptaki deneklerin psikolojik, somatik ve psikosomatik faktör puan ortalamalarının menopozda olup alandan seçilen deneklere göre anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca eğitim düzeyi yükseldikçe menopoza ilişkin toplam belirti puan ortalamasında ve psikolojik, somatik ve psikosomatik faktör puan ortalamalarında azalma olduğu görülmüştür. Menopoza ilişkin belirtileri ve bu belirtilere ilişkin faktörleri yordamada anlamlı katkısı olan değişkenlere ilişkin bulgular ise, menopoz grubunun, eğitim düzeyinin, medeni durumun ve çocuk sayısının menopoza ilişkin toplam belirtileri ve psikosomatik faktör puanlarını; menopoz grubunun, eğitim düzeyinin ve medeni durumun ise psikolojik ve somatik faktör puanlarını yordamada anlamlı katkıları olduğunu göstermiştir. Araştırma bulguları diğer ülkelerde yapılan çalışmaların sonuçları çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT The main objective of the present research is to develop a new Symptom Check List based on the Turkish culture for the analysis of the symptoms related with menopause which occurs on Turkish women within 35-64 range of age, and to determine the validity and reliability of the respective measurement device. The secondary objective of the research is to study symptoms related with menopause with respect to age and educational level, and to analyse the changes in the factors related with the symptoms. In addition to these, the predictive power of various demographic characteristics (age, educational level, marital status and number of children) on the symptoms and factors related with menopause has been identified. The sample consisted of 480 women subjects with a range of 35-64 years old by forming 3 different age groups (35-44, 45-54, 55-64) representing 4 educational levels (primary school, secondary school, college and university). The age group 45-54 was further divided equally into 2 groups as menopausal, and menopausal and applied to menopause clinic. The Symptom Check List was used to measure menopausal symptoms. This list was developed by taking into consideration of Turkish culture and its reliability and validity was provided. Data were analyzed using Varimax Rotation, Basic Substance Analysis, ANOVA, Factor Analysis, Stepwise Multiple Regression Analysis and Pearson Moments Correlation techniques. It was observed that the items of the Symptom Check List were grouped under three factors (psychological, somatic and psychosomatic). The study on the reliability of the list showed its power of inner consistency and validity in giving consistent results was fairly high. The results indicated that there were significant differences between all age groups and educational levels in terms of the menopausal symptoms and factors. The highest total mean value on menopausal symptoms wasobserved in the 35-44 and 45-54 age groups. According to the factor structure, the highest mean values of the psychological and somatic factors were observed in 35-44 age group and 45-54 age group, respectively. It was observed that the mean values of menopausal symptoms and the mean values of somatic and psychosomatic factors decreases as the educational level increases. On the other hand, the important results obtained from the study related to the variables used for evaluation of general menopausal symptoms and factors were consistent with the other results of the study. The total menopausal symptoms related to the marital status, age, and educational level gave meaningful contribution to the evaluation of the points of the psychological factor of age and marital status; the somatic factor of marital status, age and educational level; psychosomatic factor of educational level. Within the scope of research, when findings related to sample groups of 45-54 range of age are considered, it has been observed that samples who applied to clinic have the highest average of symptom points. When analyzed with respect to factors, psychologic, somatic and psychosomatic point averages of samples who applied to clinic are meaninfully higher than point averages of those who are selected from the field. On the other hand, it has been observed that, total menopausal symptom avarages together with somatic and psychosomatic point averages tend to decrease as the educational level increase. Variables which have meaninful contribution in predicting menopause symptoms and psychosomatic factor points are determined to be the menopause group, educational level, marital status and number of children. On the other hand, variables which have meaningful contribution in predicting psychologic and somatic factor scores are observed to be the menopause group, educational level and marital status. The results of the study were discussed with the results of the studies carried out in other countries.
Benzer Tezler
- Menopoza ilişkin belirti tarama listesinin kırsal kesim için geçerlik ve güvenirlik çalışması
The Reliability and validity study of symptom check list (scl) related to menopause in the rural region
GÜLCAN ALITKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜVEYDE BAYRAKTAR
- Farklı yaş gruplarındaki kadınlarda menopoza ilişkin belirtilerin, tutumların ve yaşama bakış açısının incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ZEHRA UÇANOK
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RÜVEYDE BAYRAKTAR
- Evlilik uyumunun ve çeşitli demografik değişkenlerin menopoza ilişkin belirtilerle ilişkisinin incelenmesi.
The Investigation of the relationship between the marital satisfaction, demographic variables and menopausal symptoms
RABİA ÜNSALDI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜVEYDE BAYRAKTAR
- Kadınlarda cinsiyet rolleri ve yaşa bağlı olarak benlik saygısı, depresyon ve menopoza ilişkin belirtilerin incelenmesi
The Study of self esteem, depression and menopausal symptoms of women according to their sex roles and ages
HATİCE HAYAT TATLICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜVEYDE BAYRAKTAR
- Postmenopozal dönemdeki kadınlarda osteoporoz tarama sıklığının osteoporoza ilişkin sağlık inançları ile değerlendirilmesi
Evaluation of osteoporosis screening frequency in postmenopausal women in relation to health beliefs regarding osteoporosis
SEDA HIZLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. DUYGU YENGİL TACİ