Öğretmenlerin eğitimde bilişim teknolojilerini etik kullanım düzeylerinin incelenmesi
Examining teachers' levels of ethical use of information technologies in education
- Tez No: 818321
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OĞUZHAN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bilişim çağında bireyler, bilgi ve iletişim teknolojilerinin sunduğu imkânlardan istifade ederek, etkileşimli olarak ihtiyaç duydukları bilgilere ulaşmakta; işlerini pratik, kolay ve zenginleştirilmiş bir şekilde gerçekleştirmektedirler. Birey ve toplum yaşamında“dönüşüm”olarak da ifade edebileceğimiz bu değişim hep olumlu yönde olmamaktadır. Birey ve toplum yaşamında daha önce var olup, bilişim teknolojilerinin gelişmesi ve yapay zekâ tabanlı uygulamalarla entegre olmasıyla beraber etki alanını artıran sorunların, birey ve toplum yaşamının bugününü ve geleceğini önemli ölçüde etkileyecek ve tehdit edecek yeni etik sorunları da ortaya çıkaracağı düşünülmektedir. Bilişim teknolojilerinin kullanılmasında uyulması gereken etik kuralların yeni nesillere doğru bir şekilde aktarımının yapılması toplumlar açısından kritik öneme haizdir. Bilişim etiğinin özümsenip doğru bir şekilde uygulanmasındaki önemli faktörlerin başında rol model konumundaki öğretmenler gelmektedir. Bilişim teknolojilerinin etik kullanımı söz konusu olduğunda, öğretmenlerin öğrenciler için rehber ve rol model olması gerektiğine dair beklenti her geçen gün artmaktadır. Bu çalışmada toplumun en çok etkilendiği rol modellerin başında gelen öğretmenlerin, eğitimde bilişim teknolojilerini etik kullanım düzeyleri, belirlenen değişkenler açısından incelenmiştir. Literatüre katkı sağlayacak bu çalışma ile bilişim etiği ile ilgili yapılacak çalışmalar ve öğretmenler için tasarlanacak hizmet içi eğitim programları için bir yansıtım sunulmaya çalışılmıştır. Bu açıdan bakıldığında eğitimcilerin bilişim teknolojilerini etik kullanım düzeylerinin ortaya konması son derece önem arz etmektedir. Bu araştırmada aktif olarak devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin eğitimde kullanılan bilişim teknolojilerini etik kullanım düzeyleri incelenmiştir. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak Baysan ve Çetin (2019) yılında geliştirilen EBTEK (Eğitimde Bilişim Teknolojilerinin Etik Kullanımı) ölçeği kullanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda öğretmenlerin genel EBTEK düzeylerinin nasıl olduğu, öğretmenlerin EBTEK düzeylerinin cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, öğrenim durumu, branş, okul türü, BT okuryazarlık ön bildirimi gibi faktörler açısından farklılık gösterip göstermediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada çalışma evreni olarak Batman ilindeki devlet okullarında görev yapan öğretmenler seçilmiştir. Örneklem grubunu ise ilk etapta 393 öğretmene ulaşılmasına rağmen analizler sonucu kayıp veri ve kategorik olmayan cevapların silinmesi sonucu 380 katılımcı oluşturmuştur. Elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin genel olarak EBTEK düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Cinsiyet açısından ise öğretmenlerin EBTEK düzeylerinin kadın öğretmenler lehine anlamlı farklılık oluşturduğu görülmüştür. Yine aynı şekilde okul türleri, branş, bilişim teknolojileri okur yazarlık ön bildirimi ve mesleki kıdem bağlamında gruplar arasında anlamlı farklılığın olduğu görülmektedir. Yaş ve öğrenim durumu bağlamında ise anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In the information age, individuals reach the information they need interactively by taking advantage of the opportunities offered by information and communication technologies; they perform their work in a practical, easy and enriched way. This change, which we can also describe as“transformation”in individual and social life, is not always positive. It is thought that the problems that have existed before in the life of the individual and society and that have increased their sphere of influence with the development of information technologies and its integration with artificial intelligence-based applications will also create new ethical problems that will significantly affect and threaten the present and future of individual and social life. It is critical for societies to transfer the ethical rules to be followed in the use of information technologies to new generations correctly. Teachers, who are role models, are one of the most important factors in the assimilation and correct application of informatics ethics. When it comes to the ethical use of information technologies, the expectation that teachers should be a guide and role model for students is increasing day by day. In this study, the ethical use levels of information technologies in education of teachers, who are at the forefront of the role models that society is most affected by, were examined in terms of the determined variables. With this study, which will contribute to the literature, it has been tried to present a reflection for the studies to be carried out on informatics ethics and in-service training programs to be designed for teachers. From this point of view, it is extremely important to reveal the ethical use of information technologies by educators. In this study, the ethical use levels of information technologies used in education by teachers who actively work in public schools were examined. In this study, the EBTEK (Ethical Use of Information Technologies in Education) scale developed in Baysan and Çetin (2019) was used as a data collection tool. For this purpose, it was tried to determine how the teachers' general EBTEK levels were, and whether the EBTEK levels of teachers differ in terms of factors such as gender, age, professional seniority, education level, branch, school type, ICT literacy pre-report. Teachers working in public schools in the province of Batman were selected as the study universe in the research. Although 393 teachers were reached in the first stage, the sample group consisted of 380 participants as a result of the deletion of missing data and non-categorical answers as a result of the analysis. According to the findings, it was seen that teachers' EBTEK levels were generally high. In terms of gender, it was seen that the EBTEK levels of the teachers made a significant difference in favor of female teachers. Likewise, it is seen that there is a significant difference between the groups in terms of school types, branch, information technology literacy pre-declaration and professional seniority. There was no significant difference in terms of age and educational status.
Benzer Tezler
- Fizik kimya biyoloji öğretmenlerinin bilişim teknolojileri kullanım düzeyleri ile Web 2.0 araçları kullanım yetkinliklerinin incelenmesi
Investigation of information technologies usage levels of physics chemistry biology teachers and their competencies in using Web 2.0 tools
FATMA DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL SÜZÜK
- Multivariate analysis of school principals' technology leadership competencies, learning school environment and schools' social network structures
Okul müdürlerinin teknoloji liderliği yeterlikleri, okullardaki örgütsel öğrenme ortamı ve örgüt-içi sosyal ağ yapıları arasındaki ilişkinin çok yönlü analizi
KÖKSAL BANOĞLU
Doktora
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Bilişim teknolojilerinin etik kullanımına ilişkin öğretmenlerin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi
Determining the training needs of teachers in ethical use of information technologies
EMRE BAYSAN
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞABAN ÇETİN
- İlk ve ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin bilişim teknolojileri ve internet kullanım yeterlilikleri
Internet and computer technology skills of the elementary and high school teachers
NİLÜFER LÜTFİYE SUBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA ÜNAL
- Fen bilimleri öğretmenlerinin madde ve doğası konularının öğretimi sürecine teknoloji entegrasyonu
Science teachers' technology integration experiences while teaching nature of matter
SELİNAY SARAÇ ERDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANSEL AKBULUT