Coğrafya ders kitaplarında millî söylem
National discourse in geography textbooks
- Tez No: 818368
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET KARABAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Eğitim ve Öğretim, Geography, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Coğrafya Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
Bu çalışmada devletin“ideolojik bir aygıtı”olarak eğitim kurumlarının coğrafya dersi aracılığıyla bireyin düşünce ve eylemlerini düzenlemek ve kontrol etmek için nasıl kullanıldıklarını belirlemek üzere coğrafya ders kitaplarında oluşturulan bilgilerin hangi açılardan bir kontrol mekanizması olarak kullanıldığı ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla coğrafya ders kitaplarında ne tür söylemler geliştirildiği ve bu söylemler aracılığıyla meşru kılınan bilgi ile hangi tür düşünce, değer, tutum ve davranışlar normalleştirilerek bireylere benimsetilme amacı güdüldüğü dolayısıyla nasıl bir kimlik ve vatandaş tipi inşa edilmek istenildiği belirlenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda çalışmada, Türkiye'de 2005 sonrası coğrafya ders kitaplarında“millî söylem”in hangi temalar üzerinden oluşturulduğu tespit edilerek millî kimliğin inşasına yönelik anlayış ve ideolojinin ders kitaplarındaki yansımaları üzerinden incelenmiştir. Araştırma dönemi olarak 2005 sonrası dönemin seçilmesi, bu dönemde Türkiye'de ortaöğretim müfredatlarında yeni öğretim programlarının uygulamaya konulmasıyla birlikte bu süreçte millî kimlik inşasına söylem aracılığıyla yansıyan yeni unsurlarla yeniden inşa edilmesindeki“millî söylem”e dayanmaktadır. Bu amaçla çalışmada Millî Eğitim Bakanlığınca resmî olarak hazırlanan 2005 ile 2018 müfredat değişimi sonrası 9., 10., 11. ve 12. sınıflara ait sekiz coğrafya ders kitabı incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş olup coğrafya ders kitaplarında millî söylemin hangi temalar üzerinden oluşturulduğu, dönemin siyasal ideolojisinin eğitime yansımasıyla nasıl bir söylem inşa edildiği ve bu söylemin içerisinde yer alan unsurların belirlenmesinde Foucault (eleştirel) söylem analizi kullanılmıştır. Araştırma neticesinde coğrafya ders kitaplarında“millî söylem”in jeopolitik söylem, topophilia, Türk kimliği ve kültürü söylemi, zaman-mekân birliği: kültürel bellek ve mülki hâkimiyet gönderimi, Türk-İslam sentezi, millî söylemin biyoiktidar ve biyopolitik zemini ve toplumsal cinsiyet: milliyetçi söylemde kadın kurguları temaları üzerinden inşa edildiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, in order to determine how educational institutions, as“ideological apparatus”of the state, are used to regulate and control the thoughts and actions of individuals through geography classes, it was tried to reveal in which aspects the information in geography textbooks is used as a control mechanism. For this purpose, it was tried to determine what kind of discourses are developed in geography textbooks and what kind of thoughts, values, attitudes and behaviors are normalized with the knowledge legitimized through these discourses and tried to be imposed on the individuals and thus what kind of identity and citizen type is intended to be created. In this context, in this study, the themes through which the“national discourse”is structured in geography textbooks in Turkey after 2005 were identified and analyzed through the reflections of the understanding and the ideology for the construction of national identity in the textbooks. The research period was determined as post-2005 since new education programs were introduced in the secondary school curricula in Turkey and the“national discourse”in the reconstruction of national identity with new elements reflected in the construction of national identity through discourse in this process. Thus, eight geography textbooks for 9th, 10th, 11th and 12th grades after the curriculum regulation between 2005 and 2018, officially prepared by the Ministry of National Education, were analyzed in the study. A qualitative research approach was adopted in the study. Foucault (critical) discourse analysis was used to determine the themes through which national discourse was constructed in geography textbooks, what kind of discourse was constructed with the reflection of the political ideology of the period on education, and in identifying the elements within this discourse. As a result of the research, it was determined that,“national discourse”in geography textbooks was constructed through the themes of geopolitical discourse, topophilia, Turkish identity and culture discourse, unity of time and space: cultural memory and references to territorial sovereignty, Turkish-Islamic synthesis, biopower and biopolitical ground of national discourse, and gender: female construct in nationalist discourse.
Benzer Tezler
- A comparative study on cultural and linguistic elements of coursebooks in american and british english: Hotline, blueprint and headway of intermediate level
Amerikan ve ingiliz ingilizcesi ile hazırlanmış olan ingilizce öğretimi ders kitaplarında bulunan kültürel ve dil bilgisel ögelerin karşılaştırma çalışması: Orta düzey seviye hotlıne, blueprınt ve headway
TOLGA PINAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH NEJAT TÖNGÜR
- A comparative study on cultural elements in two sets of elt course books published in the 1980s and the 2000s
1980'ler ve 2000'li yıllarda yayımlanan iki İngilizce kitap setinin kültürel öğeler açısından karşılaştırılması
ONUR İSMAİL YETKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
DilbilimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. ABDULLAH NEJAT TÖNGÜR
- Coğrafya ders kitaplarındaki analojilerin ve metaforların analizi
Analysis of analogies and metaphors in geography textbooks
İBRAHİM EMRAH ÖZGÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞEGÜL ŞEYİHOĞLU
- Ortaöğretim coğrafya ders kitaplarında küreselleşmenin yer alma durumu
The situation of globalization partaking geography student's books in secondary education
CELAL DEPECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER ÇİFÇİ
- Mekânsal kavramların coğrafya ders kitaplarında kullanımı
The use of spatial concepts in geography textbooks
ÖZLEM YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÜNLÜ