Türk Dil Kurumu'nun süreli yayınlar veri tabanı'ndaki özel alan terimlerinin terim oluşturma yöntemleri çerçevesinde incelenmesi
Examination of special fields terms in the framework of term formation methods in periodicals database of Turkish Language Association
- Tez No: 818375
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ONUR ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Terim, Türkçe Terim Oluşturma Yöntemleri, TDK Süreli Yayınlar Veri Tabanı, Özel Alan Terimleri, Terim Sorunu, Term, Turkish Term Making Methods, TLA Periodicals Database, Special Field Terms, Term Problems
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (Fransızca) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Bu çalışmanın amacı, öncelikli olarak özel alanlar temelinde daha önce ele alınmadığını düşündüğümüz TDK Süreli Yayınlar Veri Tabanı'ndan elde edilen özel alan terimlerini Türkçe terim oluşturma yöntemleri çerçevesinde incelemeye almaktır. Aynı zamanda terim oluşturma yöntemlerinin yanı sıra, terim oluşturmada katkısı olduğu düşünülen çeviri stratejilerinin de ne gibi etkilerinin olduğu gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, TDK Süreli Yayınlar Veri Tabanı'nın terim oluşturma yöntemlerinin daha net açıklanması için özel alan terimleri bağlamında oldukça kıymetli olduğu da ortaya konulmuştur. Ayrıca, dilimizin terim oluşturmada ne derece aktif ve yeterli olduğu ve terimlerin oluşturulurken ne gibi dil unsurlarının gözetilmesi gerektiği vurgusunun yapılması da amaçlanmıştır. Türkçe terim oluşturma yöntemleri söz konusu olduğunda, geçmişten günümüze belirli terim sorunlarının olduğunu ve hali hazırda birtakım sorunların mevcut anlamda devam ettiğini vurgulamak gerekmektedir. TDK Süreli Yayınlar Veri Tabanı'ndaki 1950 yılı ve sonrasındaki bütün özel alanlar incelenmiş olup söz konusu özel alanlar içerisinden“sinema”,“eğitim”,“tarih”ve“bankacılık”alanları belirlenmiştir. Bu dört özel alanın belirlenmesinde, toplumsal açıdan oldukça yaygın bir kültüre sahip olmaları ve dil becerimizi de daha net ortaya koyabilecek şekilde Fransızca, İngilizce ve Türkçe incelemeleri yapabileceğimiz örneklemleri temsil etmeleri açısından önemlidir. Terimleri araştırmanın yıllar içerisinde gibi etki altında kaldıkları ve ne tür oluşum aşamalarından geçtiklerinin daha net anlaşılması için öncelikli olarak sadece terimler ele alınmamış, aynı zamanda da terim çalışmalarına dair ilk fikirlere ulaşılmaya çalışılmıştır. Daha sonrasında“nerede”,“nasıl”,“kim”,“neden”gibi soruların yanıtları aranmış, terimler konusunda inceleme yapılmıştır. Terimlerin incelemesi yapılırken, Fransızca ve İngilizce oluşumları da ele alınmış, dil kuralları çerçevesinde ve terim oluşturma yöntemleri doğrultusunda açıklamalar yapılmıştır. Bu çalışmada, yalnızca terimlerin oluşum biçimleri ya da nedenleri değil, aynı zamanda da terimlerin günümüz mevcut kullanımları üzerinden de birer yorum yapılmıştır. Zira pek çok terimin ilk kullanımları ya da başka bir deyişle ilk oluşumları ile son oluşumları arasında büyük farklılıkların olduğu gözlemlenmiştir. Sonuç olarak ise, terim tarihi, özel alan bağlamında terimler ve Türkçe terim oluşturma yöntemleri konularının sürekli olarak güncel araştırma konularında yer alması gerektiği vurgulanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the speacial special field terms obteined from TLA Periodicals Database, which we think have not been addressed before, primarily on the basis of special fields, within the framework of Turkish term methods. At the same time, it has been tried to show what effects the translation strategies, which are thought to contribute to the term formation, as well as the term formation methods. In addition, it has been tried to demostrate that TLA Periodicals Database is so valuable in terms of special field terms in order to explain the term formation methods more clearly. And also, it is aimed to emphasize how active and sufficent our language is in creating terms and what language elements should be considered while creating terms. When it comes to the ways of making Turkish terms, it should be emphasized that there are certain term problems from the past to the present and some problems still continue in the current sense. All private fields in the TLA Periodicals Database in 1950 and after were examined and four special fields were determined among these special fields. In the determination of these four private areas, we have cared about to select areas where social terms can be used very frequently and at any time, and where people can get an idea. In order to understand more clearly what effect the terms had in the year and before the research was started, and what kind of formation stages they went through, not only the terms were discussed, but also the first ideas about term studies were tried to be reached. Afterwards, answers to questions such as“where”,“how”,“who”,“why”were sought and analysis was made on terms. While analyzing the terms, their French and English formations were also examined, and explanations were made within the framework of language rules and in line with term formation methods. In this study, not only the forms or reasons for the formation of the terms, but also the current usages of the terms were determined. Because, it has been observed that there are great differences between the first uses of many terms, or in other words, between their first occurrence and their last occurrence. As a result, in the light of the history of the term, terms and special fields, it has been tried to emphasize that the ways of making Turkish terms are an element that needs to be constantly improved and that will continue to be researched.
Benzer Tezler
- Türk Dil Kurumu süreli yayınlarının halk bilimi unsurları bakımından incelenmesi
Published by Turkish Language Association term folklore review
ELİF ÖZDİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL GÖRKEM
- Küçük Asya'nın güneyindeki Helios kültleri
Helios cults in the south of Asia minor
EMRE ERTEN
Doktora
Türkçe
2007
Eski Çağ Dilleri ve Kültürleriİstanbul ÜniversitesiEskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. VEDAT ÇELGİN
- Türkiye'nin yurtdışı tanıtımında Türkiye'nin Sesi Radyosu'nun fonksiyonu
The Function of Radio Voice of Turkey's presentation abroad
EROL UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Halkla İlişkilerGazi ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YILDIZ DİLEK ERTÜRK
- Türkiye'de Bizans tarihçiliğinin genel durumu ve bir bibliyografya denemesi
The general condition of historiography of Byzantium in Turkey and a bibliography study
TUNAY KARAKÖK