Mesleğe ilişkin rol ile aile içindeki rol uyumu temelinde yaşanan sorunlara ilişkin bir araştırma: 'Türkiye'deki hava trafik kontrolörleri'
An Investigation related to the problems between the occupational and famial role: 'Air traffic controllers in Turkey'
- Tez No: 81847
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ASLIHAN ÖĞÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
ÖZET Sanayileşmeyle beraber kadının çalışma hayatına atılması, aile içindeki cinsiyet farklılığına dayanan geleneksel işbölümünde belirli bir yumuşama görülmesine neden olmuştur. Nitekim erkeklerin geçmişe oranla baba ve eş olarak ailelerine ayırdıkları zamanın giderek arttığı ve aile içi işbölümünde eşlerine destek olma yoluna girdikleri gözlenmiştir. Erkeklerin artık aile içinde bir“otorite”ya da“aile reisi”olma özelliklerinin giderek azaldığı ve eşitliğe doğru bir yönelmenin olduğu görülmüştür. Ancak bu değişime rağmen kadının aile içi rollerinden birinci derecede sorumlu olması nedeniyle mesleki rolüyle birlikte, eş, anne ve ev kadını olarak ev işi ve çocuklarının bakımını aynı zamanda yerine getirmesi beklenmektedir. Bu durum kadınlarda“rol yükselmesi”olarak adlandırılan rol çatışmalarına neden olmaktadır. Sonuçta kadınlar ya aile içi ve mesleki rolleri arasında bir seçim yapmak, ya da her iki rollerini aynı zamanda organize etmek için bireysel zamanlarından fedakarlık etmek zorunda kalmakta ve dolayısıyla her iki rolleri arasında erkeklere nazaran daha yoğun bir biçimde çatışma yaşamaktadırlar. Mesleğe ilişkin rol ile aile içindeki rol uyumu temelinde yaşanan sorunlara ilişkin olarak, Türkiye'deki Hava Trafik Kontrolörleri üzerinde yaptığımız saha araştırmasında şu sonuçlar elde edilmiştir: Kontrolörlerin mesleki rol ile aile içi rolleri arasında bir çatışma yaşadıkları ve bu oranın evli kadınlarda, evli erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Meslekten kaynaklanan zorluklar (vardiya sistemi, işin yorucu ve stresli olması) karşısında evli bayan kontrolörlerin, evli erkek kontrolörlere göre daha yüksek oranda mesleği bırakma eğilimi gösterdikleri ve mesleği bırakmayı düşünen kadınların önemli bir bölümünün evli olması, bu mesleğin sürdürülmesinde özellikle kadınlar arasında“evli olma”nın önemli bir faktör olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmadan elde edilen bir diğer önemli sonuç ise mesleğin aile içi ve sosyal ilişkileri olumsuz yönde etkilemesi ve mesleği sürdürmek içinIll aile yaşantısından fedakarlık etme oranının evli bayan kontrolörlerde, evli erkek kontrolörlere oranla daha yüksek olmasıdır. Hava Trafik Kontrolörleri üzerinde yaptığımız saha araştırması sonuçları, araştırmamızın teorik bölümünde elde ettiğimiz sonuçlarla aynı doğrultudadır. Nitekim evli bayan kontrolörler aile içi rollerinden birinci derecede sorumlu olmaları nedeniyle evli erkek kontrolörlere göre, aile içi rollerini gerçekleştirmede mesleki rollerinden daha fazla etkilenmekte ve her iki rolleri arasında daha yoğun bir biçimde çatışma yaşamaktadırlar.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY Participation of women in labor market as a result of industrialisation has caused a change to a certain extent in the tradition work division that is driven by the gender differences in families. Moreover, it has been observed that men's participation in their families as husbands and fathers has been increased compared with the past and that they prefer assisting their wives in domestic work. Also, perceiving men as“an authority figure”or“head of their family”has been weakening and there has occurred a tendency toward equity between sexes in the family life. However women are still expected to perform their professional roles with their famial roles including wives, mothers and housewives. Such a situation leads to role conflicts in women that is called“role overload”. Consequently women are to choose one of these roles or to carry out both using their personal time. This they experience more frequent conflict than men regarding their roles. The results stated below have been identified in the field study in which air traffic controllers took part. The aim of the field study was to determine the problems in relation to the conflict between the professional roles and familial roles. Married women seemed to experience much more conflict than married men. When any difficult occurred (Job's being stressfull and tiredfull), married female air traffic controllers tended to leave their occupation. This was not the case for the married male air controllers. Another finding of the study was that when familial relations and social relations were affected negatively because of professional requirements married, female air controllers were willing to give up their work life. Those findings have parallel implications with the theoretical background of this study that is, as married women controllers, are regarded as primary responsible persons to perform domestic work, for realising theirfamilial role they are interested more than occupational role, they experience much more conflicts between their both roles than married men controllers.
Benzer Tezler
- Kadın öğretmenler ve sendikal katılım; Eğitim-Sen örneği
Woman teachers and participation in unions; Example of Eğitim-Sen
HÜLYA TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiYaşam Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP AYHAN
- Farklı sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklere sahip ailelerde kız çocuklarına ilişkin aile içi kültürel tanımlamalar
Familial and cultural descriptions about the daughters in families of different socio-economic and socio-cultural backgrounds.
GÜL AKTAŞ
- Toplumsal cinsiyet olgusu temelinde mesleğe ilişkin rol ile aile-içi rol etkileşimi: Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki kadın subaylar
Occupational and domestic role interaction among femala officers in Turkish Armed Forceson the Basis of Gender
HURİGÜL EKEN
- Öğretmenlik mesleği için etik ilkeler ve etik ilkelere ilişkin öğretmen görüşleri
Codes of ethics for the teaching profession and teachers' opinions on ethical codes
AYŞE ORDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANAY DEMİRHAN İŞCAN