Kurgu Bedenler, çözünen kimlikler: John von Düffel'in Ego ve Marlene Streeruwitz'in Entfernung. romanları üzerinden 21. yüzyıl eşiğinde neoliberal özne temsilleri
Constructed Bodies, Dissolving Identities: Representations of Neoliberal Subjectivities at the Threshold of the Millenium in John von Düffel's Ego and Marlene Streeruwitz's Entfernung.
- Tez No: 819019
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ŞEBNEM SUNAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, Batı Dilleri ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature, Western Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
20. yüzyılın ikinci yarısında gerek kolektif ve bireysel yaşam alanlarında, gerekse bilimsel mecralarda beden kavramının giderek daha merkezî bir konuma yerleştiği gözlemlenmektedir. Sosyoloji, tarih, antropoloji, kültür bilimleri ve yakın zamanda artan oranda da edebiyatbilim literatürlerinde body turn, somatic turn ve corporeal turn gibi kavramlarla da karşımıza çıkan bu bedene yöneliş, bedenin farklı siyasi yönelimlerden ve kuramsal yaklaşımlardan hareketle sorunsallaştırıldığı ve araştırma alanına farklı perspektiflerin kazandırıldığı bir döneme işaret eder. Bu çerçevede, bedenin tarihsel, dilsel ve görsel olarak kurgulanmış simgesel düzenle ilişkisini göz önünde bulundurmak ve sorunsallaştırmak, beden çalışmalarının temel çıkış noktaları arasında bulunmaktadır. Disiplinlerarası bir hatta ilerleyen ve bu bağlamda da ufuk açıcı okumalara zemin hazırlayan beden çalışmalarında, kurma/dönüştürme/kodlama bağlamında beden ile mekân arasındaki etkileşimler de araştırma odaklarından birini oluşturmaktadır. Çağdaş kimlik kuramları bünyesinde de öznenin kendini kurma sürecinde beden imgesine atfedilen başat rol, temel sorunsallardan biri sayılmaktadır. Bu doğrultuda, özellikle yapısalcılık sonrası kuramlarda özne ile iktidar düzenekleri arasındaki ilişki ve bu ilişkinin beden üzerine ne şekillerde kazındığı mercek altına alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yukarıda sözü edilen ve 1960'lardan sonra ivme kazanarak bedenin geri dönüşü olarak da anılan bir süreci, tarihte belli bir moment üzerinden, edebiyat metinleri aracılığıyla okumak. Bu bağlamda, yapısalcılık sonrası kuramlardan, özellikle de Michel Foucault'nun ve düşünsel ardıllarının konuyla ilgili düşünüşlerinden yola çıkılarak yeni binyıl dönümünde, 2000'li yılların başında üretilen çağdaş Almanca edebiyatı metinlerinde beden imgesinin yazınsal metinlerdeki temsil biçimlerinin incelenmesi, bedenin kimlik ve mekân kurguları ile aralarındaki etkileşim biçimlerine yönelik bir çözümlemenin gerçekleştirilmesi ve elde edilen sonuçların disiplinlerarası bir yaklaşımla değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Bütünce için aynı dönemde yazılmış, çağın çoklu beden algılarına ilişkin farklı veçheleri temsil eden iki roman seçilmiştir: Hamburglu yazar ve dramaturg John von Düffel'in 2001 yılında yayımlanan Ego ve Avusturya kökenli yazar Marlene Streeruwitz'in 2006 yılında yayımlanan Entfernung. adlı romanları. Çalışmada özellikle şu soruların izi sürülmüştür: Binyıl eşiğinde, öznenin, Foucault'nun deyişiyle öldüğü, başka bir ifadeyle kimliğin bir kurgudan ibaret olduğu varsayıldığı bir dönemde yazarlar bu bilinçten/bilgiden/durumdan hareketle nasıl romanlar üretiyor? Bu durumla baş etme stratejileri nelerdir? Bu bilgiden hareketle yazarlar roman karakterlerini ne tür dünyaların içine fırlatırlar? Karakterler kendilerini kurgulamaya, bulmaya çalışırken, kendilerine ve kendilerini çevreleyen dünyaya yabancılaşırken bedenleri hangi süreçlerden geçmektedir?
Özet (Çeviri)
In the second half of the 20th century, the concept of the body has become increasingly central in both collective and personal life spheres as well as in scientific fields. This interest towards the body, which is seen in sociology, history, anthropology, cultural sciences and, more recently, in literature studies, featuring new concepts such as body turn, somatic turn and corporeal turn, that marks a period in which the body was problematized from different political orientations and theoretical approaches and brought different perspectives to the field of research. In this framework, considering and problematizing the relationship of the body with the symbolic order constructed historically, linguistically and visually is among the main starting points of body studies. The interactions between the body and space in the context of constructing/transforming/coding constitute one of the foci of research in body studies, which progresses in an interdisciplinary line and prepares the ground for seminal readings in this context. Within contemporary identity theories, the dominant role attributed to the body image in the process of the subject's self-constitution is considered one of the main problematics. In this respect, especially in post-structuralist theories, the relationship between the subject and power mechanisms and the ways in which this relationship is engraved on the body are scrutinized. The aim of this study is to read the aforementioned process, also known as the return of the body, which gained momentum after the 1960s, through a specific moment in history, through literary texts. In this context, based on post-structuralist theories, especially Michel Foucault's and his intellectual successors' thoughts on the subject, it is aimed to examine the representation of the body image in literary texts in contemporary German novels produced at the turn of the new millennium, at the beginning of the 2000s, to carry out an analysis of the body's identity and space constructs and the ways of interaction between them, and to evaluate the results obtained with an interdisciplinary approach. Two novels written in the same period and representing different aspects of the multiple body perceptions of the age were selected for the analysis: Ego by Hamburg-based writer and dramaturg John von Düffel, published in 2001, and Entfernung. by Austrian writer Marlene Streeruwitz, published in 2006. In particular, the study pursues the following questions: At the threshold of the millennium, when the subject, in Foucault's words, is dead, in other words, when identity is assumed to be a fiction, how do writers produce novels based on this consciousness/knowledge/situation? What are their strategies to cope with this situation? Based on this knowledge, what kind of worlds do authors throw their novel characters into? What processes do the characters' bodies go through as they try to construct and find themselves, as they alienate themselves and the world surrounding them?
Benzer Tezler
- Representation of constructed body examples in science fiction cinema
İnşa edilmiş bedenlerin bilim kurgu sinemasındaki temsili
DUYGU KARADON
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Bilim ve TeknolojiBahçeşehir ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP TÜL SÜALP
- Bilim kurgu sinemasında panoptikon kavramının distopik imge olarak kullanımı
Using the concept of panopticon as distopic image in science fiction cinema
TUĞBA BEYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıUşak Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN KILINÇARSLAN
- De-monstrating bodies, bestial machines: The posthuman in Halid Ziya Uşakligil's short stories
Canavarlaşarak görünüm kazanan bedenler, hayvani makineler: Halid Ziya Uşaklıgil'in öykülerinde insanötesi (posthüman)
GAMZE ALTINYAPRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
DOÇ. DR. FATİH ALTUĞ
- Affect, materiality and embodiment in climate change fiction: John Brunner's The Sheep Look Up, Ruth Ozeki's My Year of Meats, and J.M. Ledgard's Submergence
John Brunner'ın The Sheep Look Up, Ruth Ozeki'nin My Year of Meats, ve J.M. Ledgard'ın Submergence adlı iklim-kurgu romanlarında afekt, maddesellik ve bedensellik
YAĞMUR KIZILAY
Doktora
İngilizce
2023
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ZEREN ATAYURT FENGE
- Tıbbi iktidar ve söylem: Sağlık programlarında bedenin inşası ve normalleştirme süreci
Medical power and discourse: Body struction and normalization process in the health shows
KARDELEN AKÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEREF ULUOCAK