Altay destanlarına göre Türk aile yapısı
Turkish family structure according to altai epics
- Tez No: 819106
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR EMEKSİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 494
Özet
Aile toplumun temel direğidir. Yüzyıllardan beri aile ile ilgili önemli çalışmalar yapılmaktadır. Dünya milletleri aile yapılarını güçlendirip toplumlarını geliştirmek için aile müessesesine büyük önem vermektedir. Bu da bizim aile hakkındaki çalışmalarımıza yansımıştır. Edebi eser olarak destanlar üzerinden antropoloji, sosyoloji, sosyal psikoloji alanlarının imkân ve verilerinden yararlanarak Altay sahası destanlarında aile yapısını araştırdık. Destanlar toplumların birer aynası olmasının yanı sıra bir halk ansiklopedisi değerindedir. İçinde aile yaşayışından hukukuna, sosyal normlardan harp anlayışlarına kadar geniş bir malzemeyi barındırmaktadır. Çalışmada yirmi altı destan metnine yer verilmiştir. Özellikle aile bireyleri arasındaki ilişki üzerinde geniş malzeme bulundu. Bulunan malzemebir değerlendirme süzgecinden geçirerek çalışmada kullanıldı. Altay destanlarında aile ile ilgili sosyal normlar ve inanışları üzerinde geniş bir değerlendirme yapıldı. Çocuksuzluğun aile üzerindeki etkisi, çocuksuzluğun kişide yarattığı bunalım ve kaygılar üzerinde malzeme toplanıldı. Çalışmada, toplumun çocuksuzluğa bakış açısını vermeye çalışıldı. Altay destanlarında kadın ve erkeğin aile içinde uyumlu bir işbirliğinin olduğunu gördük. Destanda aileler avcı ekonomik yapı çerçevesinde geçimlerini sürdürmektedir. Erkek kahramanlar avlanıp, aileyi geçindirirler. Kadınlar ise eşlerinin, erkek kardeşlerinin avladığı hayvanları etini, kemiğini ve derisini değerlendirirler. Bu sayede aile, yaşamını devam ettirir. Kadınların eşleri ölünce ava gitme, ocağı tüttürme vazifesinin erkek çocuklara düştüğü görüldü. Aile, üzerinde detaylı bir şekilde durulması gereken bir konudur. Çalışmamız Altay sahası ile sınırlı da olsa Dede Korkut Kitabı ve diğer saha destanları ve halk hikâyelerinde görülen benzerlik ve farklılıklar da çalışmada değerlendirilmiştir. Altay Türk Destanları üzerinde varılan kanı şudur: Erkek egemen bir aile olmasına rağmen kadının retkin bir role sahip olduğu tespit edilmiştir. Kız çocuğu erkek çocuğundan daha ön plandadır.
Özet (Çeviri)
The family is the foundation of society. Important studies have been conducted about family for centuries. The nations of the World attach great importance to the institution of family to strengthen and develop their communities. This has also affected our studies of family. We have conducted research about family structures seen in the Epics of Altay by using the opportunities and data of anthropology, sociology and social psychology. Epics are the mirrors of societies. Epics are kinds of encyclopedias of society. They contains a wide range of topics from family life, law, and social norms to the understanding of war. In our study, twenty one epic texts are included. In particular, we have found a wide range of material on the relationship between family members. We used this material in our study after carrying out a proper evaluation. We have made a comprehensive assessment of the social norms about family and their beliefs in the Epics of Altay. Material was collected on the effects of childlessness on family, the depression and anxiety that was caused by childlessness. We have tried to show the community's point of view on childlessness. In the Epics of Altay, we have seen that women and men collaborate well together as families. The families in the epic earn their living by hunting. The male characters hunt and support their family. At the same time, the female characters use the flesh, bone and skin of the animal that is hunted by their husbands or brothers for different purposes. The family life continues in this way. It is seen that when the husbands' die, the son will have the duty of going hunting and firing the stone oven. The family is a feature that should be emphasized in detail. In spite of the fact that our study is just limited to the Altay part, the similarities and differences are also evaluated in the Book of Dede Korkut, the other epics and folk tales. We have come to the conclusion about the Turkish Epics of Altay that although it is a patriarchal family, women had a significant place and vital role. The daughter was more noticeable than the son.
Benzer Tezler
- İşlevsel halkbilim kuramına göre Altay destanlarında hediyeleşme
Gift giving in Altai epicsaccording to the functional folklore theory
RABİA KAÇMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP TEK
- Altay destanlarında kutsal ekoloji
Sacred ecology in Altai epic
NECATİ ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Bayburt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY KABAK
- Altay, Tuva ve Hakas destanlarında tabiat kültleri
Natural cults in Altay (Altai), Tuva (Tyva) and Khakass epics
HAVVA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ
- Altay-Türk destanı Maaday-Kara: İnceleme-metin
Altay-Turks epic of Maaday-Kara: Research and text
SELAHADDİN BEKKİ
Doktora
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BİLGE SEYİDOĞLU
- Güney Sibirya Türk destanlarında mekân ve zaman sembolizmi
Symbolism of space and time in epics of South Siberian Turks
BERNA ÖZPINAR
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR KOÇAK