Dinamik tesis yerleşimi problemine yeni nesil bir metasezgisel yöntemle çözüm yaklaşımı
Solution approach to the dynamic facility layout problem using a novel metaheuristic method
- Tez No: 819824
- Danışmanlar: PROF. DR. SİNEM KULLUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Dinamik tesis yerleşim problemleri, Metasezgiseller, Göç eden kuşlar optimizasyon algoritması, Dynamic facility layout problems, Metaheuristics, Migrating birds optimization algorithm
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Günümüzün rekabetçi iş ortamında, işletmelerin müşteri ihtiyaçlarını karşılamak için verimli çalışması ve maliyetlerini düşürmesi gerekmektedir. Bu amaca yönelik önemli kararlardan biri de etkin ve doğru bir tesis yerleşimi düzeni elde etmektir. Doğru bir tesis yerleşimi, tesis içindeki iş akışını optimize ederek işletmelerin üretkenliğini arttırırken, yeni teknolojilerin, iş süreçlerinin ve ürünlerin de hızlı bir şekilde işletmeye entegre edilmesine yardımcı olmaktadır. Müşteri taleplerinin, mevsimsellik, pazar koşulları vb. nedeniyle zamanla değiştiği günümüzde, dinamik tesis yerleşim problemleri, değişen talepleri göz önünde bulundurarak, tesisin yerleşim planını üretim periyodu içinde optimize etmektedir. Ana hedefin lojistik maliyetlerini mimimize etmek oluğu bu problemlerden çıkan yerleşim sonuçları işletmelerin stratejisine yön vermektedir. Tez çalışmasında, göç eden kuşlar optimizasyonu (MBO) metasezgisel algoritmasının, dinamik tesis yerleşim problemleri üzerindeki etkinliği analiz edilmiştir. Bu doğrultuda klasik MBO, uyarlanmış MBO ve çoklu komşuluk yapılı uyarlanmış MBO algoritmaları sunulmuştur. Algoritmalardan ilki klasik MBO algoritmasının dinamik tesis yerleşim problemine uygulanmasını, ikinci ve üçüncü algoritmalar ise tez çalışmasında geliştirilen algoritmaları ifade etmektedir. Uyarlanmış MBO algoritmasında kuşların sıralı olması, en iyi kuşun lider olması yapılarıyla çözümlerin iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Çoklu komşuluk yapılı uyarlanmış MBO algoritmasında ise komşuluk alternatiflerinin zenginleştirildiği, yerel optimuma takılmayı önleyen yapıların eklendiği, yeni bir yapı oluşturulmuştur. Literatürde sıklıkla kullanılan veri kümeleri üzerinde önerilen algoritmaların performansı istatistiksel analizlerle test edilmiş ve değerlendirilmiştir. Sonuç olarak çoklu komşuluk yapılı uyarlanmış MBO algoritmasının bütün problemler için en iyi sonuçları verdiği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In today's competitive business environment, it is necessary for companies to operate efficiently and reduce costs in order to meet customer needs. One important decision towards this goal is to achieve an effective and accurate facility layout. A proper facility layout optimizes the workflow within the facility, increases productivity for businesses, and helps integrate new technologies, processes, and products quickly. In today's dynamic environment where customer demands change over time due to seasonality, market conditions, etc., dynamic facility layout problems optimize the layout plan of the facility within the production period, taking into account the changing demands. The resulting layout outcomes from these problems, with the main objective of minimizing logistics costs, guide the strategies of businesses. In this thesis, the effectiveness of the migrating birds optimization (MBO) metaheuristic algorithm on dynamic facility layout problems has been analysed. In this context, the classical MBO algorithm, the modified MBO algorithm, and the modified MBO algorithm with multiple neighbourhoods are presented. The first algorithm represents the application of the classical MBO algorithm to the dynamic facility layout problem, while the second and third algorithms refer to the algorithms developed in this thesis. The modified MBO algorithm aims to improve solutions with the structure of ordered birds, where the best bird serves as the leader. In the modified MBO algorithm with multiple neighbourhoods, a new structure is created by enriching the alternatives of neighbourhoods and adding structures that prevent getting stuck in local optima. The performance of the proposed algorithms on commonly used datasets in the literature is tested and evaluated through statistical analyses. In conclusion, it has been determined that the modified MBO algorithm with multiple neighbourhoods provides the best results for all problems.
Benzer Tezler
- Contributions to the determination of optimized driving strategies for electric vehicles using artificial intelligence based methods
Elektrikli araçlar için yapay zeka tabanlı yöntemlerle en uygunlaştırılmış sürüş stratejilerinin belirlenmesine katkılar
UFUK BOLAT
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA AHMET KOCABAŞ
DOÇ. DR. GÜLCİHAN ÖZDEMİR
- Optimal solution of orbital facility location problem utilizing optimum rocket staging and Q-Law orbit transfer
Optimum roket kademelendirmesi ve Q Yasası yörünge transferi kullanarak yörüngesel tesis yerleşim probleminin optimum çözümü
HASAN HÜSEYİN ÇAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÖZKOL
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Dynamic optimization of radio resource management in LTE-based high-speed railway wireless networks
LTE tabanlı hızlı demiryolu kablosuz ağlarda radyo kaynak yönetiminin dinamik optimizasyonu
ALİ HÜSEYİN RÜSTEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ALİ ÇIRPAN
- Obstacle avoidance for fixed wing aircraftby using control barrier functions
Sabit kanatlı uçaklar için kontrol bariyer fonksiyonlarının kullanılması ile çarpmadan kaçış
HURİYE NUR TOPRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiSavunma Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE KOYUNCU