Doğal ve kültürel peyzajlarda görsel kalite analizi: Aydın ili örneği
Visual quality assessment of natural and cultural landscapes: The case of Aydin province
- Tez No: 819939
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÖHRE POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Görsel kalite analizi, doğal peyzaj, kültürel peyzaj, kentsel peyzaj, Aydın ili, Visual Quality Assessment, natural landscape, cultural landscape, urban landscape, Aydın province
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Materyal ve Yöntem: Araştırmanın ana materyallerini; Aydın İli Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı, Bafa Gölü Tabiat Parkı, Efeler İlçesi, Aydın İli tarımsal alanları, Aydın İli sanayi alanları, Aydın İli Söke İlçesi Eski Doğanbey Köyü oluşturmuştur. Çalışmada, görsel kalite değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. Yöntem, araştırma hipotezinin kurgulanması, veri toplama, analiz alanlarını belirleme, istatistiksel analizler ve verilerin sentezi aşamalarından oluşmuştur. Görsel kalite analizi ve peyzaj özellikleri arasındaki karşılıklı ilişkiler Spearman's korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Aydın ilinin 2021-2022 yılı Eylül ve Mart aylarında araştırma alanlarını temsil eden 1890 adet fotoğraf çekilmiştir. Çalışmada doğal ve kültürel peyzaj (kentsel peyzaj (Aydın kenti), kırsal peyzaj), (tarımsal peyzaj, sanayi peyzajı ve geleneksel yerleşim) tipine uygun 36 adet fotoğraf seçilmiş ve 8 adet peyzaj özelliği (canlılık, uyum (harmoni), büyüleyicilik, doğallık, ilginçlik, bitki varlığı, renk çeşitliliği, görsel tercih) belirlenmiş ve 120 katılımcıya değerlendirmeleri için Görsel Kalite Analizi formu sunulmuştur. Değerlendirilen fotoğraflardan görsel tercih puanlarının (GTP) ortalamaları incelenerek, her peyzaj tipinden en yüksek puanı alan fotoğraf belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; Doğal Peyzaj tipinden; Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkının fotoğraflarından 6. fotoğrafın (MP6) (GTP=5,5250), Bafa Gölü Tabiat Parkı fotoğraflarından 5. fotoğrafın (BGTP5) (GTP=5,8167), Kültürel Peyzaj tipinde yer alan, Kentsel Peyzaj fotoğraflarından; Aydın Kentine ait 4. fotoğraf (AK4) (GTP=3,3250) ve 6. fotoğraf (AK6) (GTP=3,3250)'ların, Kırsal Peyzaj tipinde yer alan Tarımsal Peyzajlara ait fotoğraflardan, 5. fotoğrafın (TP5) (GTP=4,2250), Sanayi Peyzajlarına ait fotoğraflardan, 2. fotoğrafın (SP2)(GTP=3,1917), Geleneksel Yerleşim fotoğraflarından 6. fotoğrafın (GY6) (GTP=6,0667) görsel tercih puanları diğer fotoğraflara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışmada incelenen tüm parametreler içinde en yüksek değerin Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı'nda doğallığa, Bafa Gölü Tabiat Parkı'nda büyüleyiciliğe, Aydın Kenti (Efeler İlçesi)'nde canlılığa, tarımsal peyzajda doğallığa, sanayi peyzajında bitki varlığına ve geleneksel yerleşimlerde ise canlılığa verildiği belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmada, görsel kaliteleri belirlenen peyzajların, görsel kaynak değerlerinin, peyzaj planlama, peyzaj koruma, peyzaj tasarımı ve peyzaj yönetimi açısından değerlendirilmesi için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Objective: This study was conducted in the province of Aydın in order to determine the visual quality assessment of natural and cultural landscapes. Materials and Methods: The main materials of the research have been formed by: the National Park of the Great Menderes Delta of the Dilek peninsula, the Bafa Lake Natural Park, the Efeler District, the Agricultural Areas of the Aydın province, the Industrial Areas of Aydın province, the Old Doğanbey Village of Söke in Aydın. In the study, the visual quality assessment method was used. The method consists of the stages of the establishment of the research hypothesis, data collection, identification of analytical fields, statistical analysis and synthesis of data. The relationship between visual quality analysis and landscape characteristics has been evaluated by Spearman's correlation analysis. Results: 1890 photographs were taken representing the field of research of the province of Aydın in September and March 2021-2022. The study selected 36 photographs suitable for the type of natural and cultural landscape (urban landscapes (city), rural landscapes (agricultural, industrial and traditional settlements) and selected 8 landscape elements (liveliness, harmony, charm, naturality, curiosity, plant presence, color diversity, visual preference) and presented to 120 participants for evaluation. By examining the averages of visual preference scores (GTP) from the evaluated photographs, the photo with the highest score for each type of landscape was determined. According to the obtained results, it was determined that among the photographs of the Natural Landscape type, the 6th photo (MP6) from Dilek Peninsula-Great Menderes Delta National Park (VQS=5.5250), the 5th photo (BGTP5) from Bafa Lake Nature Park (VQS=5.8167); among the photographs of the Cultural Landscape type, the 4th photo (AK4) (VQS=3.3250) and the 6th photo (AK6) (VQS=3.3250) belonging to Aydın City in the Urban Landscape photographs; among the photographs of the Rural Landscape type, the 5th photo (TP5) (VQS=4.2250) belonging to Agricultural Landscapes; among the photographs of Industrial Landscapes, the 2nd photo (SP2) (VQS=3.1917); and among the photographs of Traditional Settlements, the 6th photo (GY6) (VQS=6.0667) had higher visual preference scores compared to the other photographs. Among all the parameters examined in the study, it was determined that the highest values were attributed to naturalness in Dilek Peninsula-Great Menderes Delta National Park, charming in Bafa Lake Nature Park, liveliness in Aydın City (Efeler District), naturality in agricultural landscapes, plant presence in industrial landscapes and liveliness in traditional settlements. Conclusion: In the study, suggestions were presented for evaluating landscapes defined as visual qualities, visual source values, landscape planning, land-scape protection, land design, and landscave management.
Benzer Tezler
- Kayseri ili doğal peyzajlarında ekoturizm ve görsel peyzaj kalitesi üzerine bir araştırma
A research on ekotourism and visual landscape quality in Kayseri natural lanscapes
GÖKHAN SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞULE KISAKÜREK
- Kıyı bölgesinde görsel peyzaj kalitesinin incelenmesi İstanbul – Kısırkaya örneği
Investigation of visual landscape quality in the coastal area: The case of İstanbul- Kisirkaya
TUĞÇE DEMİRHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Peyzaj MimarlığıBursa Uludağ ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP PİRSELİMOĞLU BATMAN
- Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi kampüsünde yetişen kuş iğdesi (Elaeagnus angustifolia L.) fenotiplerinin belirlenmesi ve peyzaj mimarlığında kullanımının değerlendirilmesi
Determination of phenotyps of Russian olive (Elaeagnus angustifolia L.) growing on Van Yüzüncü Yıl University campus and evaluation of its use in landscape architecture
MUHAMMED EMİR GÖRAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKET ALP
- Beykoz-Polonezköy'ün kültürel peyzaj analizi ve değerlendirilmesi
Cultural landscape analysis and assesment of Beykoz, Polonezköy
EMİRE TUĞÇE KIVRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Peyzaj Mimarlığıİstanbul ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN UZUN
- İstanbul'un kentsel peyzaj değişimlerinin siluet kapsamında değerlendirilmesi
Silhouette based study of the urban landscape changes in Istanbul
ŞULE ERKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN CENGİZ