Examine the internet addiction levels of students in Türkiye and Iraq comparatively with the multivariate adaptive regression splines (Mars) method
Türkiye ve Irak'taki öğrencilerin internet bağımlılık düzeylerinin çok değişkenli uyarlanabilir regresyon uzanımları (Mars) yöntemi ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi
- Tez No: 820184
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT KAYRİ, DOÇ. DR. HİKMET ŞEVGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İstatistik, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İstatistik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Son yıllarda internet, modern hayatı birçok açıdan değiştirmiştir. Internet teknolojileri; eğitim, sağlık, savunma sanayi, endüstri ve sağlık alanının tümünü yeni bir formata dönüştürmüştür. Bununla birlikte internet, sosyal hayatı ve insan-insan, insan-makine etkileşimini değiştirmiş ve bu etkileşimler çeşitli düzeylerde bağımlılıklar oluşturmuştur. İnternet bağımlılığı, ruh sağlığını etkileyebilecek güncel ve ciddi bir durum olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Çok Değişkenli Uyarlanabilir Regresyon Uzanımları yöntemi ile iki ülke (Türkiye, Irak) öğrencilerinin bağımlılık düzeylerini etkileyen faktörleri modellemektir. Bu çalışmanın birincil amacı; çok değişkenli istatistik yöntemlerinden olan MARS'ın uygulamalı olarak bir veri seti üzerinden performansını izlemek, araştırmada kullanılan ve ölçeklerden elde edilen veri tipleri üzerindeki tahminleme yeteneğini test etmektir. Araştırmada kullanılan değişken tipleri ve veri karakteristiği üzerinde MARS'ın uygulanabilirliğini test etmek ve bu tipteki verilerle çalışacak araştırmacılara bu yöntemin etkililiğini ortaya koymak çalışmanın esas amacı olarak görülmüştür. Çalışmanın ikincil amacı ise; bu çağın önemli bir hastalığı ve tehlikesi olarak görülen internet bağımlılığını tetikleyen faktörleri bazı ölçme araçları üzerinden modellemektir. Burada, internet bağımlılığını etkileyen faktörlerin kültürler arasında farklılık gösterip göstermediği de incelenmek istenmiştir. Bu nedenle, çalışmanın örneklemini Türkiye ve Irak'tan üniversite öğrencileri oluşturmuştur. Tez çalışması kapsamında kullanılan MARS yöntemi, parametrik olmayan bir veri madenciliği yöntemidir. MARS, değişkenler arasındaki ilişkide doğrusallığın biteceği her bir noktaya bir düğüm (knote) koyup, elde ettiği her bir doğrusal uzanım için uygun fonksiyonlar oluşturmaktadır. Bu yönüyle neden-sonuç ilişkisini daha rasyonel bir uzayda modelleyebilmektedir. Tez çalışmasına ait veri setini İnternet Bağımlılık Ölçeği ve demografik/kişisel bilgileri içeren anket formlarından elde edilen veriler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi, 1220'si (427 erkek ve 793 kız) Türkiye ve 1015'i (465 erkek ve 550 kız) Irak'tan olmak üzere seçkisiz örnekleme yöntemiyle toplamda 2235 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışma kapsamındaki verilerin analizinde, SPM 8.2 programından istifade edilmiştir. MARS analizi sonucunda; Türkiye'deki öğrenciler için 9 (dokuz) temel fonksiyon elde edilirken, Irak'tan oluşan veri seti için ise temel fonksiyon sayısı 20 (yirmi) olarak gözlenmiştir. MARS tarafından oluşturulan modelde; hem Türkiyeli hem de Iraklı öğrencilerin internet bağımlılık düzeyini etkileyen en önemli faktörün“günlük internet kullanım süresi”olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya ait detaylar ise tezin Bulgular ve Sonuç bölümlerinde yer almaktadır. MARS yöntemi ile internet bağımlılık düzeyini etkileyen faktörlere ilişkin bulguların literatüre katkı sağlayacağını ümit ediyor ve bu tür veri madenciliği yöntemlerinin teorisi ile birlikte yaşama dönük verilere uygulamalı olarak yansıması tavsiye edilmektedir.
Özet (Çeviri)
recent years, the internet has changed modern life in many ways. Internet technologies have transformed the whole field of education, health, defense industry, and health into a new format. However, the internet has changed social life and human-human, human-machine interaction, and these interactions have created addictions at various levels. Internet addiction is accepted as a current and serious disease that can affect mental health. The aim of this study is to model the factors affecting the addiction levels of students from two countries (Türkiye, Iraq) using the Multivariate Adaptive Regression Extensions method. The primary purpose of this study is to monitor the performance of MARS, which is one of the multivariate statistical methods, on a data set and to test its predictive ability on the data types used in the research. On other hands, the main purpose of the study is to test the applicability of MARS on the variable types and data characteristics used in the research and to reveal the effectiveness of this method to the researchers who will work with this type of data. The secondary aim of the study is to model the factors that trigger internet addiction, which is seen as an important disease and danger of this age, through some measurement tools. Here, it was also desired to examine whether the factors affecting internet addiction differ between cultures. Therefore, the sample of the study consisted of university students from Türkiye and Iraq. The MARS method used in the thesis is a non-parametric data mining technique. MARS puts a knot at each point where linearity will end in the relationship between the variables and creates appropriate functions for each linear extension it obtains. In this respect, it can model the cause-effect relationship in a more rational space. The data set for the thesis study consisted of the Internet Addiction Scale and the data obtained from the questionnaires containing demographic/personal information. The sample of the study consists of 2235 students, 1220 (427 boys and 793 girls) from Türkiye and 1015 (465 boys and 550 girls) from Iraq, using the random sampling method. The data within the scope of the study were benefited from the SPM 8.2 program. As a result of MARS analysis; while 9 (nine) basic functions were obtained for students in Türkiye, the number of basic functions was observed as 20 (twenty) for the data set consisting of Iraq. In the model created by MARS; It has been determined that the most important factor affecting the internet addiction level of both Turkish and Iraqi students is“daily internet usage time”. The details of the study are in the Findings and Conclusion sections of the thesis. We hope that the findings on the factors affecting the level of internet addiction with the MARS method will contribute to the literature, and it is recommended that such data mining methods be applied to life-oriented data together with the theory.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığının bağlanma stilleri ve benlik saygısıyla ilişkisi
The relationship between attachment styles and self-esteem of internet addiction in university students
DERGAH ALTI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZGE ERBAY
- Üniversite öğrencilerinin aile aidiyeti ve algılanan helikopter anne tutumu ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between university student's sense of family belonging and perceived helikopter mother's attitude and internet addiction
VESİLE ARDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AMAN SADO ELEMO
- Ergenlerde nikotin ve internet bağımlılığının psikolojik belirtilerle olan ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship of nicotine and internet addiction psychological symptomps in adolescents
SELEN BALAHOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH BAL
- Dijital okuryazarlık ve sosyal medya bağımlılık düzeylerinin mesleki bilgi edinimine etkisi
The effect of digital literacy and social media addiction levels on professional knowledge access
GÜLCAN KARABAYIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Yönetim Bilişim SistemleriKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET CABİR AKKOYUNLU
- Üniversite öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığının erken dönem uyumsuz şemalar ve öz-şefkat ile ilişkisi
The relationship of digital gaming addiction with early incompatible schemes and self-community in university students
RAHMİ TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAL ERZİNCAN