Feminizm perspektifiyle üreme hakları
Reproductive rights from the perspective of feminism
- Tez No: 820993
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TİJEN DÜNDAR SEZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Feminizm, Üreme, Üreme Hakları, Kadın, Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet, Feminism, Reproduction, Reproductive Rights, Woman, Sex, Gender
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 851
Özet
Kadınlar, geçmişte olduğu gibi günümüzde halen hem cinsiyete hem de toplumsal cinsiyete dayalı olarak ayrımcılığa uğramakta, ikincil ve görünmez addedilmektedirler. Üreme ise kadınların mağduriyet yaşamasına sebep olan önemli ve güncel bir meseledir. Bilindiği üzere, doğum kadın bedeninde vuku bulmaktadır. Toplumsal cinsiyet kapsamında ise üremenin neticesi olan annelik rolü ile çocuk bakımı görevinin genel olarak kadından beklenmesi söz konusudur. Bu yaklaşımda, kadının kamusal alandan dışlanması ve ev içi alana özgülenmesi amacı, üreme temelinde haklılaştırılmaya çalışılmaktadır. Feminizm, bahse konu sorunu gün yüzüne çıkaran ve kadınların bilinçlendirilmeleri için mücadele veren önemli bir ideoloji olarak görülebilmektedir. Diğer bir ifade ile feminizm, kadın haklarının savunulmasına düşünsel bir temel sağlayan önemli bir ideolojidir. Bu ideoloji sayesinde kadınların ikincil ya da eşitsiz statüleri eleştirilmekte, ataerkilliğin ve kadınlara biçilen toplumsal cinsiyete dayalı rollerin sorgulaması yapılabilmektedir. Üremenin kadın bedeninde gerçekleşmesi, üreme ile ilgili hak ihlallerinin asli mağdurunun kadın oluşu, üreme (hakları) konusunun kadın haklarını odağına alan feminizm ışığında ele alınmasını haklılaştırmaktadır. Uluslararası insan hakları sözleşmeleri ve öncül belgeler kapsamında üreme haklarına bakıldığında, bu alandaki bağımsız bir sözleşmenin, bildirgenin ya da genel yorumun eksikliği fark edilebilmektedir. Bu eksikliğin, kadın hakları lehine, feminist bakış açısıyla tasarlanacak üreme hakları düzenlenmeleri ile giderilebilmesi mümkündür. Bu bakımdan feminizmin kadın haklarının iyileştirilmesini savunan düşün birikimi, üreme hakları tasarımı açısından vazgeçilmez niteliktedir. Nihayetinde, üreme haklarının kadın için, kadını olumlayıcı şekilde, kadın lehine, kadına dair özel hukuki düzenlemeler öngörülerek tasarlanması gerekmektedir. Kadın hakları ihlallerinin önünün alınması, ataerkil olmayan bir hukuk anlayışı ile tasarlanan ve spesifik olarak üreme haklarını konu edinen genel yorum, bildiri ya da sözleşme gibi müstakil hukuk düzenlemeleri ile mümkün olabilecektir. Bu bağlamda, benimsenen feminizm yaklaşımı ile üreme haklarının dinamik kapsamının ideal norm alanına yönelmesi amaçlanmakta ve çalışmada üreme haklarının kadın lehine öncelenmesi yönündeki gereklilik savunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
As in the past, women are subject to discrimination on the basis of both sex and gender, and they are considered secondary and invisible. Reproduction is an important and current issue that causes aggrievement of women. As is known, birth takes place in the female body. Within the scope of gender, the role of motherhood and the duty of childcare, which are the results of reproduction, are generally expected from women. In this approach, the aim of excluding women from the public sphere and confining them to the domestic sphere is tried to be justified on the basis of reproduction. Feminism can be seen as an important ideology that brings the aforementioned problem to light and struggles to raise the awareness of women. In other words, feminism is an important ideology that provides an intellectual basis for the defense of women's rights. Thanks to this ideology, the secondary or unequal status of women is criticized, and patriarchy and gender-based roles assigned to women can be questioned. The fact that reproduction takes place in the female body, that the main victim of reproductive rights violations is women, and that feminism focuses on women's rights justifies the consideration of reproduction (reproductive rights) in the light of feminism. In the light of international human rights conventions and precedent documents, the lack of an independent convention, declaration or general comment about this field can be noticed. It is possible that this deficiency can be eliminated by the reproductive rights regulations that designed with a feminist perspective in favor of women's rights. In this respect the ideas of feminism that advocate the improvement of women's rights are indispensable in terms of reproductive rights design. Ultimately, reproductive rights should be designed for women in a way that affirms women in favor of women and by special legal regulations regarding women. Preventing violations of women's rights will be possible by individual legal arrangements such as general comments, declarations or contracts which are designed with a non-patriarchal understanding of law and specifically address reproductive rights. In this context, by adopted feminism approach within the thesis, it is aimed to direct the dynamic scope of reproductive rights to the ideal norm area and the necessity of prioritizing reproductive rights in favor of women is advocated.
Benzer Tezler
- Eko-feminist eleştiri bağlamında Charles Frazier'in Cold Mountaın ve Thirteen Moons adlı eserlerinde kadın ve doğa olgusu
In the context of eco-feminist criticism woman and nature fact in the works of Charles Frazier's Cold Mountain and Thirteen Moons
ÖMER YAĞIZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İngiliz Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEMET METİN BARLIK
- Yahudi geleneğine feminist yaklaşım
Feminist approach to Jewish tradition
MERVE MADEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT SALİHOĞLU
- Search for the third body with the perspective of écriture feminine in the collected novellas The Found and The Lost Of Ursula K. Le Guin
Ursula K. Le Guin'in Uçsuz Bucaksız derlemesindeki novellalarda dişil yazın perspektifiyle üçüncü beden arayışı
GÜLTEN KARAYİĞİT
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıEge ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜMÜŞÇUBUK
- Mary's journey: A feminist and Jungian analysis of Mary Wollstonecraft's Mary: A fiction
Mary'nin yolculuğu: Mary Wollstonecraft'ın Mary: A Fiction eserinin feminist ve Jungçu incelemesi
DİLARA SENA BAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İngiliz Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ METE
- Gabrielle Wohmann'ın romanlarına eleştirel yaklaşım (tematik-teknik bir araştırma)
Eine temastic -technische untersuchung zu den romanen von Gabriele Wohmann
GÜRSEL UYANIK