Tahkiye açısından Gülendam ü Küeyt mesnevisi
Gulendam and Kueyt mathnawi in terms of fiction
- Tez No: 821174
- Danışmanlar: PROF. DR. ERSEN ERSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Gülendâm ü Küeyt, Mesnevi, Tahkiye, Tecellî, Gülendam ü Kuwait, Mathnawi, Narration, Tecellî
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
17. yüzyıl Divan şairlerinden olan Tecellî 'ye ait Gülendam ü Küeyt mesnevisi edebiyat çevreleri tarafından çok tanınmayan bir eserdir. Eserle ilgili kapsamlı bir çalışma yapan Sabahat DENİZ mesnevinin transkripsiyonu yapmış ve yayınladığı kitabında eseri pek çok açıdan irdelemiş ve bilim dünyamıza tanıtmıştır. Bizlerde bu çalışmamızda Sabahat Deniz'in transkrip ettiği metin üzerinden hareketle Gülendam ü Küeyt mesnevisinin tahkiye unsurlarını inceledik. Çalışmamızı Prof. Dr. Mehmet Önal'ın“Tahkiyeli Eserleri Tahlil Planı Hakkında Bir Deneme”adlı çalışmasından faydalanarak ve Prof. Dr. Sadık Tural'ın tahkiyeli eserleri tahlil ederken kullanılmasını tavsiye ettiği tahlil planını rehber alarak oluşturduk. Dış yapı ve iç yapı olmak üzere iki ana başlık altında yaptığımız çalışmamızda; dış yapı başlığı altında eserin biyografik künyesini, konusunu, ana fikrini, temasını, olay örgüsünü, tahkiye türünü, eserin adı ile tema arasındaki ilişkiyi ve eser hakkında yapılmış çalışmaları inceledik. İç yapı başlığı altında ise; gerçeğimsi yapıyı hazırlayan unsurlar (bakış açısı, anlatım tekniği), gerçeğimsi yapıyı oluşturan unsurlar (figürler, zaman, mekân, muhteva) başlıkları altında inceledik. Gerçeğimsi yapıyı geliştiren unsurları (dil ve üslup, anlatma-gösterme yolları, kelime ve kelime gruplarına bağlı çağrışımlar) Prof. Dr. Sabahat DENİZ kitabında ayrıntılı olarak ele aldığından tekrara düşmemek için çalışmamıza katmadık. Çalışmamızda incelediğimiz eserle ilgili örnek beyitler Prof. Dr. Sabahat DENİZ tarafından 2006 yılında yayınlanan Tecellî (Aşkın Bitmeyen Çilesi) Gülendam ü Küeyt (Risale-i Rāz) adlı eserden alınmıştır. Örnek beyitlerin numaralı ile kaynak kitabımızdaki beyit numaraları aynıdır.
Özet (Çeviri)
Gülendam ü Kuwait mathnawi which belongs to Tecelli, one of the 17th-century Divan poets, is a work that is not well known by the literary communities. Sabahat DENİZ, who made a comprehensive study on the work, transcribed the mathnawi and examined the work in many aspects and introduced it to our scientific world in the book she published. In this study, we also examined the narration elements of Gülendam ü Küeyt mathnawi based on the text transcribed by Sabahat Deniz. We created our work benefitting from Prof. Dr Mehmet ÖNAL's“An Essay on the Analysis Plan of Narrated Works”and by taking Prof. Dr Sadik Tural's analysis plan that he recommended to be used while analyzing the narrated works as a guide. In our work we have done under two main headings, namely external structure and internal structure; Under the title of external structure, we examined the work's biographical identification tag, subject, main idea, theme, plot, type of narration, relationship between the name of the work and the theme, and studies which were done about the work. Under the title of internal structure; We examined the elements that prepare the realistic structure (point of view, narrative technique) and the elements that make up the realistic structure (figures, time, space, content). Since Prof. Dr Sabahat DENİZ has discussed the elements that develop the realistic structure (language and style, ways of telling-showing, associations based on words and word groups) in detail in her book, we did not include them in our study to avoid repetition. Sample couplets related to the work that we examined in our study are taken from the work called Tecellî (The Endless Passion of Love) Gülendam ü Küeyt (Risale-i Rāz) published by Prof. Dr Sabahat DENİZ in 2006. The number of the sample couplets is the same as the couplet numbers in our sourcebook.
Benzer Tezler
- Tahkiye açısından Şeyhoğlu Mustafa'nın Hurşîd-Nâme mesnevisi
The Hurşid-Name masnavi of Şeyhoglu Mustafa in terms of narrative
FATMA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBayburt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUKEN KARADUMAN
- Tahkiye açısından Haşimi'nin Mihr ü Vefa Mesnevisi(Transkripsiyonlu metin-inceleme)
The Mihrü Vefa Masnevi of Haşimi depending on narration
SELAMİ ECE
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. METİN AKKUŞ
- Nizami-yi Gencevi'nin hayatı, edebi kişiliği, eserleri ve Leyli u Mecnun Mesnevisinin tahkiye unsurları açısından tahlili
Das Leben und literarische wesen von Nizami-yi Gencevi und textanalysierung im hinsicht der Erzahlkunst von seinem Mesnevi Leyli u Mecnun
NAZİR AKALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİME İNAL SAVİ
- Edebiyat nazariyatı açısından hikaye türü
Story type from the aspect of literary theories
SEMİHA ÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADIK TURAL
- Rasim Özdenören ve Feodor Dostoyevski arasında tahkiye anlayışı bakımından bir karşılaştırma
A comparison of Rasim Özdenören and Feodor Dostoyevski in terms of narration techniques
LEMARA ABİBULAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NURULLAH ÇETİN