Geri Dön

Güneybatı Anadolu ağızlarında kiplik: Acıpayam, Çameli ve Fethiye ilçeleri ağızları örneği

Modality in Southwestern Anatolian dialects: The dialects of Acıpayam, Çameli and Fethiye districts

  1. Tez No: 822674
  2. Yazar: ELİF BURCU YALÇINKAYA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. TALAT DİNAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 81

Özet

Temelinde konuşmanın öznelliğini barındıran, semantik bir ulam olan kiplik, konuşurun önermeye yönelik tutumunu ifade eden, önermenin gerçeklik derecesini belirlemeye odaklanan ve önermenin geçerliliğini esas alan bakış açılarıyla tanımlanır. Kiplik yaklaşımlarında bu denli çeşitliliğin bulunmasının temel sebebi, kipliğin anlamsal bir ulam olmasının sonucu olarak subjektif olarak ifade edilmeye, algılanmaya ve yorumlanmaya açık olmasıdır. Konuşucunun ifadelerinin yorumu kimi zaman bariz bir şekilde belliyken kimi zamansa irdeleme sonucunda ortaya çıkmaktadır. Konuşucunun ifadesi istek, izin, yetenek, koşul, niyet, süreklilik, kesinlik, şaşkınlık, küçümseme, uyarı, pişmanlık, yakınma vd. birçok kavramı içerebilir. Bu kavramlar biçimbilgisi ögeleri, sözlük ögeleri, söz dizimi ögeleri, tonlama ve bağlamla aktarılır. Bu işaretler, yazılı metinlerde kendini açık bir şekilde göstermezken konuşma dilinde çok daha bariz ve yaygın bir biçimde karşımıza çıkmaktadır. Bu doğrultuda herhangi bir düzeltmeden geçirilmeden yazıya aktarılmış olan ağız metinleri iyi birer veri kaynağıdır. Kaynak kişinin ifadeleri irdelendiğinde konuşucunun tutumu açık bir şekilde ortaya konulabilmektedir. Bu çalışmanın amacı Güneybatı Anadolu Ağızları üzerine hazırlanmış metinlerden hareketle konuşucunun tutumunu değerlendirerek kullandığı ifadeleri tespit etmek ve bu ifadelerde kiplik anlamın sağlanma biçimini ortaya koymaktır.

Özet (Çeviri)

Modality, which is a semantic category that is based on the subjectivity of speech, is defined by perspectives that express the speaker's attitude towards the states of affair, focus on determining the truth value of the states of affair and are based on the validity of the states of affair. The main reason why there is such diversity in modality approaches is that modality is a semantic category that is open to subjective expression, perception and interpretation. The interpretation of the speaker's expressions is sometimes obvious, while at other times it emerges upon scrutiny. The speaker's expression may include many concepts such as optative, permission, ability, condition, intention, continuity, certainty, confusion, contempt, warning, regret, complaint, etc. These concepts are conveyed through morphological elements, lexical elements, syntactic elements, intonation and context. While these markings do not show themselves clearly in written texts, they are much more obvious and widespread in oral texts. In this respect, dialect texts that have been transcribed without any correction are useful sources of data. When the source subject's expressions are analyzed, the attitude of the speaker can be clearly revealed. The aim of this study is to identify the expressions used by evaluating the speaker's attitude based on the texts prepared on Southwestern Anatolian Dialects and to reveal the way modal meaning is provided in these expressions.

Benzer Tezler

  1. Güneybatı Anadolu ağızlarında şimdiki zaman ekleri

    Present tense suffixes in southwestern Anatolia dialects

    OĞUZ KISA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURETTİN DEMİR

  2. Sarıgöl ve yöresi ağızları

    Sarıgöl and its environs dialects

    İMDAT DEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEVZAT ÖZKAN

  3. Anadolu ağızlarında sıfat-filler

    Başlık çevirisi yok

    AHAT ÜSTÜNER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    PROF.DR. TUNCER GÜLENSOY

  4. Zonguldak ili ağızları (ses ve şekil bilgisi)

    Başlık çevirisi yok

    M. EMİN EREN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1991

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    PROF.DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN

  5. Atabey ağzı (giriş-inceleme-metinler-sözlük)

    Atabey dialect (introduction-analysis-texts-glossary)

    ALİ OSMAN YALKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN YILDIZ