Güneybatı Anadolu ağızlarında kiplik: Acıpayam, Çameli ve Fethiye ilçeleri ağızları örneği
Modality in Southwestern Anatolian dialects: The dialects of Acıpayam, Çameli and Fethiye districts
- Tez No: 822674
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TALAT DİNAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Temelinde konuşmanın öznelliğini barındıran, semantik bir ulam olan kiplik, konuşurun önermeye yönelik tutumunu ifade eden, önermenin gerçeklik derecesini belirlemeye odaklanan ve önermenin geçerliliğini esas alan bakış açılarıyla tanımlanır. Kiplik yaklaşımlarında bu denli çeşitliliğin bulunmasının temel sebebi, kipliğin anlamsal bir ulam olmasının sonucu olarak subjektif olarak ifade edilmeye, algılanmaya ve yorumlanmaya açık olmasıdır. Konuşucunun ifadelerinin yorumu kimi zaman bariz bir şekilde belliyken kimi zamansa irdeleme sonucunda ortaya çıkmaktadır. Konuşucunun ifadesi istek, izin, yetenek, koşul, niyet, süreklilik, kesinlik, şaşkınlık, küçümseme, uyarı, pişmanlık, yakınma vd. birçok kavramı içerebilir. Bu kavramlar biçimbilgisi ögeleri, sözlük ögeleri, söz dizimi ögeleri, tonlama ve bağlamla aktarılır. Bu işaretler, yazılı metinlerde kendini açık bir şekilde göstermezken konuşma dilinde çok daha bariz ve yaygın bir biçimde karşımıza çıkmaktadır. Bu doğrultuda herhangi bir düzeltmeden geçirilmeden yazıya aktarılmış olan ağız metinleri iyi birer veri kaynağıdır. Kaynak kişinin ifadeleri irdelendiğinde konuşucunun tutumu açık bir şekilde ortaya konulabilmektedir. Bu çalışmanın amacı Güneybatı Anadolu Ağızları üzerine hazırlanmış metinlerden hareketle konuşucunun tutumunu değerlendirerek kullandığı ifadeleri tespit etmek ve bu ifadelerde kiplik anlamın sağlanma biçimini ortaya koymaktır.
Özet (Çeviri)
Modality, which is a semantic category that is based on the subjectivity of speech, is defined by perspectives that express the speaker's attitude towards the states of affair, focus on determining the truth value of the states of affair and are based on the validity of the states of affair. The main reason why there is such diversity in modality approaches is that modality is a semantic category that is open to subjective expression, perception and interpretation. The interpretation of the speaker's expressions is sometimes obvious, while at other times it emerges upon scrutiny. The speaker's expression may include many concepts such as optative, permission, ability, condition, intention, continuity, certainty, confusion, contempt, warning, regret, complaint, etc. These concepts are conveyed through morphological elements, lexical elements, syntactic elements, intonation and context. While these markings do not show themselves clearly in written texts, they are much more obvious and widespread in oral texts. In this respect, dialect texts that have been transcribed without any correction are useful sources of data. When the source subject's expressions are analyzed, the attitude of the speaker can be clearly revealed. The aim of this study is to identify the expressions used by evaluating the speaker's attitude based on the texts prepared on Southwestern Anatolian Dialects and to reveal the way modal meaning is provided in these expressions.
Benzer Tezler
- Güneybatı Anadolu ağızlarında şimdiki zaman ekleri
Present tense suffixes in southwestern Anatolia dialects
OĞUZ KISA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DilbilimHacettepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN DEMİR
- Sarıgöl ve yöresi ağızları
Sarıgöl and its environs dialects
İMDAT DEMİR
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT ÖZKAN
- Atabey ağzı (giriş-inceleme-metinler-sözlük)
Atabey dialect (introduction-analysis-texts-glossary)
ALİ OSMAN YALKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN YILDIZ