Siyasetnamelerde ilke, değer ve yönetsel yapılanma
Principles of management in mirrors for princes: A study onAbdulhanid el Katib, Maverdi, Yusuf Has Hacib and treasurer Sarı Mehmet Pasha
- Tez No: 823646
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMZA ATEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Siyasetname, Kamu Yönetimi, Abdülhamid El Katib, Maverdi, Yusuf Has Hacib, Defterdar Sarı Mehmet Paşa, Mirrors for Princes, Public Administration, Abdülhamid El Katib, Maverdi, Yusuf Has Hacib, Defterdar Sarı Mehmet Paşa
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Toplumların inanç, kültür, ahlak, tecrübe ve yaşam koşullarından etkilenen“devlet kavramı”geçmişten bugüne çok farklı şekillerde tanımlanmıştır. Devlet kavramını şekillendiren bu etmenler, toplulukların sevk ve idaresinin nasıl gerçekleştirileceğini de şekillendiren başlıca unsurlardır. Kimi araştırmacılara göre, devlet yönetme sanatının tarihsel kodlarına erişme çabasında, standartlarının değiştirilmesinde ve yeniden yapılandırılmasında Anglo-Amerikan ve Batı kaynaklarının öncelenmesi, Doğu toplumlarının bu alanda sahip olduğu derinliğin geri planda bırakılmasına yol açmaktadır. Bu doğrultuda, araştırmamıza yön veren temel soruyu şu şekilde ifade edebiliriz;“Doğu toplumlarının siyaset düşüncesi ve yönetim anlayışlarına doğrudan erişebilme imkanı sağlayan siyasetnamelere lafzı ve ruhunu veren temel ilke, değer ve yönetsel prensipler günümüz çağdaş devletinin kamu yönetimi ve kamu hizmetlerine yön verecek niteliğe sahip midir?”Bu noktada, siyasetnamelerin temel kimliğini oluşturan unsurlardan İslamiyet inancı ve Türk kültürünü ön plana çıkarabiliriz. İlk İslam toplumlarının erken sayılabilecek bir dönemde devletleşme sürecine girmeleri ve genişleyen topraklarının daha iyi idare edilebilmesi için komşu medeniyetlerle etkileşime açık bir tutum sergilemeleri zengin bir yönetim mirası oluşturmalarını sağlamıştır. Siyasetname geleneğinin günümüze dek varlığını sürdürmesinde etkili olan diğer bir unsur ise Türk kültürü ve medeniyetidir. Geçiş noktasındaki Anadolu topraklarının zengin yönetsel mirası ve İslamiyet inancının kaidelerini sentezleyerek kendine has“kut ve töre”gibi yönetsel ilkelerle sentezleyen Türkler, devamında da Osmanlılar kurdukları devletlerle yüzyıllar boyu geniş toprakları yönetme gücüne sahip olmuştur. Bu çalışmayla yönetime dair ilke, yöntem ve yapıların Türk dünyası ve İslamiyet inancı ekseninde gelişen siyasetnameler aracılığıyla saptanması ve değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, kronolojik bir sıra takip edilerek Abdülhamid el-Kâtib, Mâverdi, Yusuf Has Hâcib ve Defterdar Sarı Mehmet Paşa tarafından kaleme alınan siyasetnamelerden detaylı bir şekilde yararlanılmıştır. Çalışmada literatür taraması ve betimsel söylem analizi yöntemleri kullanılmıştır. Saptanan veriler“devlet ve devlet başkanlığı”,“personel sistemi”,“denetim”,“yargı ve hukuk”,“etik ve ahlaki değerler”,“ekonomi”gibi başlıklar altında incelenmiştir. Yapılan bu çalışmayla siyasetnameler aracılığıyla ulaşılan ilke, yöntem ve yönetsel yapıların günümüz çağdaş yönetimleri için pratiğe dayalı kullanılabilir alanlar açması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The concept of the state, which is influenced by the beliefs, culture, morals, experience and living conditions of societies, has been defined in many different ways from past to present. These factors that shape the concept of the state are also the main factors that shape how the management and administration of the communities will be carried out. According to some researchers, prioritization of Anglo American and Western resources in the construction of administration science causes the experience of Eastern societies in this field to be left behind. In this direction, we can ask the basic question that shapes our research as follows;“Do the basic principles, values and administrative principles that create the basic structure of the mirrors for the princes (siyasetname), which provide direct access to the political thought and management understanding of the eastern societies, have the quality to guide the public administration and public services of today's modern state?”At this point, we can debate the belief in Islam and Turkish culture, which are among the elements that make up the basic identity of mirros fort he princes. The fact that the first Muslims discussed the state in a legal dimension with neighboring civilization due to their efforts to better manage their expanding lands, enabled them to create a rich administrative heritage. Another factor that has been effective in the survival of the tradition of mirror for princes is Turkish culture and civilization. The Turks, who combined the rich administrative heritage of the Anatolian lands at the transition point of Asia-Europe and principles of the Islamic belief with the management tradition shaped by the principles of“kut”and“töre”(means law and custom) have had the power to rule large lands for centuries with the states they established. With this study, it is aimed to determine and evaluate the principles, methods and structures related to the administration through the“siyasetname”developed in the axis of the Turkish world and Islamic belief. For this purpose, books written by Abdülhamid el-Kâtib, Mâverdi, Yusuf Has Hâcib and Defterdar Sarı Mehmet Pasha were used in detail, following a chronological order. Literature review and descriptive discourse analysis methods were used in the study. The determined data were analyzed under the headings of“state and presidency”,“personnel system”,“audit”,“judiciary and law”,“ethical and moral values”,“economy”. With this study, it is expected that the principles, methods and administrative structures reached through the policy books will open up practical areas for today's contemporary administration.
Benzer Tezler
- Türk yönetim geleneğinde siyasetnameler: Nizamü'l-Mülk'ün Siyasetname eserinin yöneten-yönetilen ilişkileri çerçevesinde incelenmesi
Siyasetnames in Turkish administrative tradition: An examination of Nizam al-Mulk's Siyasetname in the context of ruler-ruled relationships
ALİ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEFA USTA
- Şahsiyet eğitimi yönüyle siyasetnameler ve Manisalı Ahmed Esad Efendi'nin Nasîhatü'l-mülûk tercümesi (İnceleme-metin)
Siyasetnames with regards to personality education and Manisalı Ahmad Asad Efendi's translation of the Nasihatu'l-muluk (Examination-text)
ORHAN GAZİ GÖKÇE
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDOĞAN TAŞTAN
- Maverdi ve Nizamü'l-mülk'te yönetim düşüncesi
Management thought i̇n Mawardi̇ and Ni̇zamü'l-mulk
ZEHRA YAKIT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kamu YönetimiBitlis Eren ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL ERAT
- Siyasetnamelerde yönetici tasviri
The description of a manager at the book of government
İREM ÖNKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiSinop ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEZEN ÖZEK
- Siyasetnamelerde sunulan adalet merkezli yönetim ve yönetici düşüncesi
Justice-centered management and executive thinking presented in si̇yasetnames
MÜCAHİT PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA GÖRÜN