Kanun çalgısında usta icracıların peşrev formundaki eserlerin icrasında benimsedikleri yaklaşımlar
The approaches of virtuosos in the qanun instrument to the performance of peşrev form
- Tez No: 823742
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KİBELE KIVILCIM ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: ANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Müzik ve Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalgı Eğitimi Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Çalgı Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Osmanlı/Türk müziği içerisinde en eski ve en bilinen Saz Eseri formu arasında yer alan“Peşrev Formu”ulaşılabilen en eski Osmanlı/Türk müziği arşivlerinde yer alan kadim formlardan biridir. Bu denli uzun tarihi birikimi olan peşrev formunun; farklı dönemler içerisinde askerî müzik, oda müziği, açık hava müziği, konser ve dinleti gibi farklı alanlarda yer aldığı bilinmektedir. Araştırmada; Peşrev formunun yüzyıllar içerisinde hangi alanda ve ne şekilde kullanıldığı ile birlikte gösterdiği değişimler tespit edilmiş, kuramsal çerçevede gösterilmiştir. Farklı yüzyıllarda bestelenmiş peşrevlerin ne şekilde yaklaşım gösterilerek icrâ edilmesi gerektiği konusu ise Bekir Reha Sağbaş, Celaleddin Aksoy, Deniz Göktaş, Ruhi Ayangil, Tahir Aydoğdu gibi usta kanun icrâcılarıyla yapılan görüşmelerde dört farklı yüzyılda ve farklı alanda kullanılan peşrev örnekleri doğrultusunda yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile tartışılmış, peşrev örnekleri usta icrâcılar tarafından seslendirilmiştir. Usta icrâcılar ile yapılan bu görüşmeler“Peşrev İcrasına Yönelik Gerekli Bilgi ve Donanımlar”ve“Usta İcrâcılar Tarafından Seslendirilen Peşrevlerde Ortaya Çıkan İcrâ Özellikleri”başlıkları ile sınırlandırılmış ve bu araştırmanın alt problemlerini oluşturmuştur. Araştırmayla ilgili konular literatür taraması ile incelenmiş kuramsal temeller çerçevesinde bir araya getirilmiştir. Görüşme sonrasında elde edilen veriler dikte edilmiş, içerik analizi yöntemine dayalı olarak tema başlıklar halinde bulgular kısmında gösterilmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda; her peşrevin aynı eda ile icrâ edilmemesi, sâzendenin peşrev icrâsı motivasyonunda estetik kaygının ön planda tutulması ve eserin dönemine uygun üslûpla icrâ edilmesi, icrâcının peşrevin bestecisi ve dönemin dokusu hakkında bilgi sahibi olması gerektiği sonuçları ortaya çıkmıştır. Bu çalışma; usta icrâcılardan elde edilen bilgiler doğrultusunda, Peşrev icrâsında teorik ve pratik gereklilikleri, genel estetik kaygının hangi motivasyon ile sağlanması gerektiği konusunu icrâcıya sunmayı hedeflemiştir. Usta icrâcılar ile görüşmeler dahilinde hazırlanmış çalışma; kanun ve peşrev icrâsı bağlamında ilk kaynak olması bakımından önemli olmakla birlikte müzik ile ilgilenen kimseler için literatürde yol gösterici bir nitelik taşımaktadır. Bu bağlamda sâzendelerin bu çalışma ile temel davranış kazanmada olumlu yönde etkileneceği ve kalıcı müzik anlayışının oluşumu sürecinde katkı sağlayacağına inanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
The“Peşrev Form,”renowned within Ottoman/Turkish music, stands as one of the most ancient compositions found in Ottoman/Turkish music archives. With a rich history, this form has traversed diverse contexts throughout centuries, encompassing military, chamber, outdoor, concert, and recital settings. This study delves into the dynamic evolution and utilization of the peşrev form across epochs, with a focus on observed alterations within a theoretical framework.Insights from conversations with distinguished kanun virtuosos such as Bekir Reha Sağbaş, Celaleddin Aksoy, Deniz Göktaş, Ruhi Ayangil, and Tahir Aydoğdu contribute to the exploration. These discussions probe the nuanced performance approach for peşrevs from distinct eras and settings, exemplified through structured interviews.The research is organized around two core facets:“Essential Insights and Skills for Peşrev Performance”and“Performance Traits in Expert-Rendered Peşrevs.”These dimensions encapsulate the research's sub-problems.The investigation amalgamates a comprehensive review of existing literature, which fortifies the theoretical underpinnings. Following the interviews, transcribed data undergoes meticulous content analysis, culminating in thematic discoveries. The findings underscore the uniqueness of each peşrev's rendition, underlining the primacy of aesthetic considerations and contextual alignment with the epoch's stylistic essence. Performers are encouraged to acquaint themselves with the composer's background and the historical tapestry within which the peşrev emerged.Leveraging insights from proficient performers, this study endeavors to outline theoretical requisites and pragmatic necessities in peşrev execution, simultaneously delving into the motivation driving overarching aesthetic choices. Aided by dialogues with maestros, this endeavor offers a valuable resource in the realm of kanun and peşrev performance, illuminating pathways for music enthusiasts. The study's potential lies in its ability to foster positive musician behavior and contribute to the lasting cultivation of musical comprehension.
Benzer Tezler
- Kanun eğitiminde teknik çalışma ve süsleme elemanlarını içeren etütler
The etudes includes playing techniques and ornamentations on kanun education
AYŞEGÜL KOSTAK TOKSOY
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2006
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. ŞEHVAR BEŞİROĞLU
- 'Kanun'un, Türk ve Azeri müziklerinde icrasının teknik ve işlevsel yönleriyle karşılaştırılarak incelenmesi
'investigation of kanun performance in technical and functional aspects in comparison of them in Turkish and Azerbaijan music'
ZAMINA BABAYEVA
- Kanun eğitim ve icrasında duate kullanımlarına yönelik bir alan araştırması
A field research on duate in kanun(Qanun) education and performance
VOLKAN KIRIMLIOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
MüzikNecmettin Erbakan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT DEVRİM BABACAN
- Göksel Baktagir'in Bestekâr adlı kitabındaki eserlerin makam, usûl, geçki yönünden incelenmesi ve kanun eğitiminde kullanılabilirliğine yönelik bir öneri
Analysis of the works in the book of Göksel Baktagir named 'Composer' in terms of mod, method, transition and a recommendation for its usability in qanun education
SERHAT KILINÇARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzikVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP YÜKRÜK
- Geleneksel Ermeni müziğinde kanun kullanımı ve Türkiye'deki kanun kullanımıyla karşılaştırılması
Use of law and the law of use in Turkey in comparison with traditional Armenian music
SÜLEYMAN KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Müzikİnönü ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN KAMİLOĞLU