Güneybatı Türk lehçelerinde yer alan zarf-fiil eklerinin anlambilimsel ve biçimbilimsel olarak karşılaştırılması
Semantological and morphological comparison of adverb-verb suffixes in Southwestern Turkic dialects
- Tez No: 823875
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ TAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Zarf-fiil ekleri, her dilde olduğu gibi Türk dilinde de işlek bir biçimde kullanılan yapılar olarak karşımıza çıkmaktadır. Türk dilinin zaman içerisinde çeşitli gruplara ayrılması, zarf-fiil eklerinin anlamsal ve biçimsel değişimlerine yol açmıştır. Bu çalışmada amaç, Eski Anadolu Türkçesi esas alınarak Güneybatı Türk lehçelerinde yer alan zarf-fiil eklerinde görülen anlamsal ve biçimsel değişiklikleri tespit etmektir. Karşılaştırma yapılırken başta Türk dünyası olmak üzere Eski Anadolu Türkçesinin önemli eserlerinden biri olan Dede Korkut Kitabı'na ait“Basat'ın Tepegöz'ü Öldürdüğü Destan”başlıklı hikâye kullanılmıştır. Hikâyenin Dresden nüshası için Muharrem Ergin'in“Dede Korkut Kitabı I-II”adlı eserinden yararlanılmıştır. Eserin Türkiye Türkçesine aktarımı için Muharrem Ergin'in“Dede Korkut Kitabı”adlı eserine başvurulmuştur. Bu çalışmada, ilk olarak Eski Anadolu Türkçesi ve Güneybatı Türk lehçeleri tanıtılmıştır. Ardından Eski Anadolu Türkçesi ve Güneybatı Türk lehçelerinde yer alan zarf-fiil ekleri sıralanmış ve bu ekler,“İnceleme”kısmında“Basat'ın Tepegöz'ü Öldürdüğü Destan”adlı hikâye üzerinden anlamsal ve biçimsel olarak karşılaştırılmıştır. Yapılan bu karşılaştırma,“Sonuç”kısmında tablolar üzerinden verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Adverb-verb suffixes appear as structures that are used extensively in Turkish language as in every language. The division of the Turkish language into various groups over time has led to semantic and formal changes in adverbial-verb suffixes. The aim of this study is to determine the semantic and stylistic changes in adverbial-verb suffixes in Southwestern Turkish dialects based on Old Anatolian Turkish. The story titled“Basat'ın Tepegöz'ü Öldürdüğü Destan”from the Book of Dede Korkut, which is one of the most important works of Old Anatolian Turkish, especially in the Turkic world, was used for comparison. For the Dresden copy of the story, Muharrem Ergin's work titled“Dede Korkut Kitabı I-II”was used. For the translation of the work into Turkey Turkish, Muharrem Ergin's“Dede Korkut Kitabı”was used. In this study, firstly, Old Anatolian Turkish and Southwestern Turkish dialects are introduced. Then, the adverbial-verb suffixes in Old Anatolian Turkish and Southwestern Turkish dialects are listed and these suffixes are compared semantically and formally through the story“Basat'ın Tepegöz'ü Öldürdüğü Destan”in the“Analysis”section. This comparison is given through tables in the“Conclusion”section.
Benzer Tezler
- Güneybatı Türk lehçelerinde yalancı eş değerlik
False equivalency in South-West Turkic languages
MUSTAFA CENGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Güneybatı Oğuz grubu lehçelerinde yer alan vokal köklü kelimelerin sınıflandırılması
Classification of the vocals rooted words in the Dialects of Southwest Oghuz Groups
SERAP KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SALİM KÜÇÜK
- Kırım Tatar Türkçesi, Özbek Türkçesi ve Türkiye Türkçesi arasındaki yalancı eş değerler
False Equivalencies in Crimean Tatar Turkish, Uzbek Turkish and Turkey Turkish
SİBEL ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN ALKAYA
- Gagavuz Türkçesinde zaman, görünüş, kip ve kiplik
Tense, aspect, mood and modality in Gagauz Turkish
EBRU DİLBAS
Doktora
Türkçe
2025
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇE YÜKSELEN PELER
- Kerkük Türkçesi ile Orhun Türkçesinin sözvarlığı bakımından karşılaştırılması
Comparison of Kirkuk Turkish and Orhun Turkish in terms of vocabulary
NOOR İBRAHİM AHMED BAYATİ
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZKAN