Some thanking expressions in Turkish: A corpus-based analysis
Türkçede teşekkür ifadelerinin derlem temelli bir incelemesi
- Tez No: 823877
- Danışmanlar: DOÇ. DR. PINAR İBE AKCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İngiliz Dili ve Edebiyatı, English Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu çalışma, Türkçede teşekkür ifade etmek için kullanılan şükran, mersi, müteşekkir, varol, eyvallah, Allah razı olsun, Allah tuttuğunu altın etsin ve minnettar gibi kimi tek sözcüklü ve çok sözcüklü ifadeleri doğal dil verisi üzerinden incelemektedir. Tezde, Türkçe konuşucularının teşekkür ifade etmek için kullandıkları yöntemlere odaklanılarak teşekkür formüllerinin sözcük dilbilgisel örüntü çözümlemeleri ile teşekkür stratejilerinin derlem çıkışlı çözümlemelerinin düzenli görünümleri ortaya koyulmaktadır. Çalışma ayrıca, teşekkür ifadelerinin bağlamsal değişimleri ve doğal dil verisinden elde edilen sonuçlarla anadili konuşucularının seçimlerini ortaya koymayı hedefler. Buna göre, çalışma, Türkçede teşekkür ifadelerinin sözcük dilbilgisel örüntü çözümlemeleri ve kullanımbilimsel işlevleri üzerine iki araştırma sorusu ekseninde yürütülmüş ve Türkçe Ulusal Derleminden alınan doğal dil verisi üzerinden kimi teşekkür sözeylemleri incelenerek iletişim yönetimi görünümleri ortaya koyulmuştur. Çalışma, bütüncül olarak bakıldığında, yabancı alanyazında ayrıntılı biçimde incelenmiş evrensel görünümleri sınamayı ve Türkçede sözcük dilbilgisel ve edimbilimsel yönleriyle incelenmiş teşekkür alanyazınına kimi teşekkür ifadelerinin doğal dil verisi üzerinden incelenmesiyle katkı sağlamayı hedeflemektedir. Çalışmada, Türkçe için başka çalışmalarda ortaya koyulan teşekkür stratejileri daha geniş bir veri üzerinden incelenerek gözden geçirilmiş ve her birinin doğal dil görünümleri yapısal ve kullanımbilimsel olarak ortaya koyulmuştur. Çalışmanın bu yönüyle de önceki çalışmaları tamamlayıcı nitelikte olduğu düşünülmektedir. Bulgulara göre, çalışmanın veritabanında şükran hem sözlü hem de yazılı Türkçede en çok kullanılan teşekkür ifadesidir. Teşekkür ifadelerinin doğal dil verisindeki metin türleri ve alanları açısından sınıflandırılması ise, resmi ve resmi olmayan ortamlarda kullanımlarını ortaya koymaktadır. Çalışmanın bulgularına göre, birine açıkça teşekkür etmek ise Türkçede en çok kullanılan teşekkür formülü olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmanın Türkçede teşekkür alanyazınında yapılacak sonraki çalışmalara katkı sağlayabileceği öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines some single-word and multi-word expressions used to express gratitude in Turkish, such as şükran, mersi, müteşekkir, varol, eyvallah, Allah razı olsun, Allah tuttuğunu altın etsin ve minnettar, through natural language data. In the study, systematic aspects of lexical linguistic pattern analysis of thanking formulae and corpus-based analysis of thanking strategies were presented by focusing on the methods used by Turkish speakers to express gratitude. It also aims to reveal the preferences of native speakers through the contextual exchange of thanking expressions and the results obtained from natural language data. Accordingly, the study was conducted on the axis of two research questions including the lexical grammatical pattern analyses of these thanking expressions in Turkish and the pragmatic functions of them. For this purpose, through the natural language data taken from the TNC, some thanking expressions and their rapport management strategies were revealed. The study holistically, aims to test the universal aspects that were examined in detail in foreign literature and to contribute to the lexico-grammatical and pragmatic aspects of the Turkish thanking literature by examining these expressions through natural language data. In the study, the thanking strategies put forward in other studies for Turkish were revised based on an extensive data together with structural and pragmatic explanations which are hoped to be complementary to the previous literature. As for the findings, şükran is the mostly used term in the database of spoken and written Turkish and the classification of other thanking expressions in terms of text types and domains in the TNC reveals their usages in formal and in informal settings. The findings have also shown that thanking someone explicitly is the mostly used thanking formulae in Turkish. The study is hoped to contribute to the prosepective studies on thanking in Turkish.
Benzer Tezler
- Türkiye Türkçesi ve Arapçadaki kalıp sözler
Phrases in Turkish and Arabic
NASIR ALPARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN BÖLÜK
- Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen çocuk grupları için hazırlanmış hikâye kitaplarının kalıp sözler açısından değerlendirilmesi: Yunus Emre Enstitüsü Çocuk Hikâyeleri Dizisi örneği (A1-A2)
Review of storybooks prepared for groups of children who are learning Turkish as a foreign language in terms of phrasal expressions: Example of the Yunus Emre Institute Children's Stories Series (A1-A2)
DİLARA KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimBaşkent ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL
- Abdülbaki Nasır Dede'nin tedkik ü tahkik adlı eserindeki makam ve terkiblerin ahenk ilişkilerinin belirlenmesi
Determination of the harmony relationship of makams and terkibs in Abdulbaki Nasir Dede's theory book called tedkik ü tahkik
YUSUF CAN ŞEFTALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OZAN BAYSAL
- İlköğretim 1. 2. ve 3. sınıf Türkçe ders kitaplarının görsel tasarım ilkelerine uygunluğu açısından incelenmesi
A study of the compatibility of 1. 2. and 3. year Turkish lesson books used in primary schools with visual design principles
DUYGU DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. TURGAY ÜNALAN
- Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda anadal ses eğitimi programlarının etkinliği
Başlık çevirisi yok
İSMAİL MUHTAR GÖĞÜŞ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1994
Eğitim ve Öğretimİstanbul Teknik ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKTAN AY