Kentsel tasarım kapsamında kent kimliğine ilişkin yeni bir model ve tutum ölçeği geliştirilmesi: Ankara örneği
Development a new model and attitude scale on urban identity in the scope of urban design: The case of Ankara
- Tez No: 824617
- Danışmanlar: PROF. DR. OĞUZ YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bu tez çalışmasında kentlerin kimliklerinin kaybından ve benzeşmeleri sorunundan yola çıkılmıştır. Kent kimliğine ilişkin bütüncül bir yaklaşım ile öncelikle kent kimliğini oluşturan, etkileyen tüm bileşenler ortaya konulmuştur. Daha önce kent kimliği üzerine çalışmalar yapan araştırmacılar seçtikleri kent kimliği bileşenleri özelinde çalışmalarını tamamlamışlardır. Bu tez çalışmasında ise farklı olarak; kentsel tasarım kapsamında kent kimliğiyle ilişkili tüm bileşenler ele alınmıştır. Bu tez ile algısal kimliğin, kent kimliği oluşumunda ve sürekliliğin sağlanması konusundaki önemi ve gerekliliği vurgulanmaktadır. Bu bağlamda algısal kimlik ve alt bileşenlerinin de dahil olduğu yeni bir kent kimliği bileşenleri modeli oluşturulmuş ve uzman görüşleri alınarak model tamamlanmıştır. Tezin yöntemi yeni bir model oluşturmak, bu modelin sınanması ve bulgular doğrultusunda tamamlanması adına bir tutum ölçeği geliştirmeye dayalıdır. Gerçekleştirilen 5'li Likert tipi ölçeğin bulguları doğrultusunda algısal kimliğin, çevresel ve toplumsal kimlik gibi kent kimliğindeki belirleyici rolü ortaya konmuştur. Çalışmada 37 kişilik pilot uygulama ve 391 kişilik büyük örneklem grubu uygulaması ile gerçekleştirilen analizler sonucunda algısal boyut, kültürel boyut, açık alan kullanımları boyutu ve yapılı çevre boyutu biçiminde 4 alt boyutlu ve toplamda 39 maddeden oluşan kent kimliği ölçeği (Cronbach α=0,96, r=0,38) geliştirilmiştir. İlk defa bu çalışmada kent kimliği bileşenleri, bir model aracılığı ile önce nitel ve kavramsal olarak daha sonra bu modeli sınamak adına nicel bir çalışma ile ele alınmıştır. Bu ölçek ve model yazında yer alan kalıp kent kimliği bileşenleri ve kent kimliğine ilişkin benzer yaklaşımların dışında, insanların algılarına dayalı farklı bir kimlik boyutunu ortaya çıkarmıştır. Ankara özelinde yapılan uygulamada, insanların kent kimliğine ilişkin en yüksek puanlı yanıtları verdikleri maddelere bakıldığında, algısal boyuta ilişkin maddelere verilen yanıtlar diğer boyutlara göre çok daha yüksek puanlı (katılıyorum 4 puan ve tamamen katılıyorum 5 puan) çıkmıştır. Ankara'da yaşayanların kent kimliği yaklaşımında algısal kimlik, diğer kimlik boyutlarına göre daha yüksek puanlı çıkmış böylece Ankara kentinin kimliğini belirlemede algıya dayalı maddeler çok daha belirleyici olmuştur.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, the loss of the identities of the cities and the problem of their similarity are set out. With a holistic approach to urban identity, first of all, all the components that make up and affect the urban identity are put forth. Researchers who have worked on urban identity before have completed their studies on the components of urban identity they have chosen. In this thesis, unlike; Within the scope of urban design, all components related to urban identity are discussed. With this thesis, the importance and necessity of perceptual identity in the formation and continuity of urban identity is emphasized. In this context, a new model of urban identity components, including perceptual identity and its sub-components, was created and the model was completed by taking expert opinions. The method of the thesis is based on developing an attitude scale in order to create a new model, test this model and complete it in line with the findings. In line with the findings of the 5-point Likert-type scale, the decisive role of perceptual identity in urban identity, such as environmental and social identity, has been asserted. In the study, as a result of the analyzes carried out with the pilot application of 37 people and the application of a large sample group of 391 people, the urban identity scale consisting of 4 sub-dimensions in the form of perceptual dimension, cultural dimension, open space use dimension and built environment dimension and a total of 39 items (Cronbach α=0,96, r=0,38) was developed. For the first time, in this study, the components of urban identity were handled through a model, first qualitatively and conceptually, and then with a quantitative study to test this model. This scale and model revealed a different identity dimension based on people's perceptions, apart from the components of urban identity and similar approaches to urban identity. In the application made specifically for Ankara, when the items for which people gave the highest scores regarding urban identity were examined, the responses given to the items related to the perceptual dimension were found to be much higher (I agree=4 points and I completely agree=5 points) compared to the other dimensions. In the urban identity approach of those living in Ankara, perceptual identity was scored higher than the other identity dimensions, so the items based on perception were much more decisive in determining the identity of the city of Ankara.
Benzer Tezler
- Place attachment as a tool in examining place identity: A multilayered evaluation through housing in Tirana
Kent kimliğini tanımlamak için yere bağlılık kavramın bir araç olarak kullanımı: Konut aracılığıyla Tiran kenti üzerine çok katmanlı bir değerlendirme
EDMOND MANAHASA
Doktora
İngilizce
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AHSEN ÖZSOY
- Yavaş kent hareketi üzerinden yaşanabilir aramekân/arayüz geliştirmede bir model önerisi: İstanbul/Beşiktaş-Sinanpaşa Mahallesi örneği
A model proposal to develop a livable in between space/interface through cittaslow movement: İstanbul/Beşiktaş-Sinanpaşa Neighbourhood example
KIYMET PINAR KIRKIK AYDEMİR
Doktora
Türkçe
2018
Peyzaj MimarlığıBartın ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE SELMA ÇELİKYAY
- Kentsel kalitenin geliştirilmesi bağlamında stratejik bir yaklaşım; kentsel tasarım rehberi kavramsal model önerisi
A strategic approach in the context of developing urban quality; the conceptual model proposal of urban design guideline
MELİKE ORHAN
Doktora
Türkçe
2015
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM POLATOĞLU
- Kıyı kentlerindeki ikonik kültür-sanat yapılarının tasarım kriterleri üzerine bir değerlendirme
An evaluation on design criteria of iconic cultural buildings in coastal cities
İMRAN GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK
- Kent meydanlarının mekân tasarımı niteliklerinin bulanık mantık ile değerlendirilmesi
The evaluation of spatial design parameters of urban square with fuzzy logic method
PINAR ÖZYILMAZ KÜÇÜKYAĞCI
Doktora
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET OCAKÇI