Ortak ilgi, ortak yer ve topluluk ilişkisinin toplu yaşam pratikleri üzerinden tartışılması
Discussion of relationship of common interest, common environment and community through practices of living together
- Tez No: 467310
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELTEM AKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Kentlerin yapılı çevrelerinin büyük bir çoğunluğu barınma işlevli yapılardan meydana gelir. Kentsel arsanın değerliliği, kent merkezlerinde ikamet etmeye dair fazlaca talep, yeryüzüne daha az müdahale, daha çok güneş ışığı gibi bazen açık bazen örtülü birçok amaçla barınma birimleri bir araya gelerek toplu yaşanılan bu yapıları oluşturur. Böylelikle kent içinde yan yana, alt alta, üst üste olacak şekilde bir yaşama hali sunulmuş olur. Her ne kadar birbirlerine oldukça yakın olsalar da barınılan birim çoğunlukla özel ve içe dönük olma durumuyla eşleşir. Birimlerin bir araya gelerek oluşturdukları toplu yaşanılan yerin karakteriyse onları bir araya getiren motivasyonla ilişkilenir. Motivasyon, birimlerin bir araya geliş biçimlerini tarifleyen bir bileşendir. Bu sebeple birimlerin oluşturduğu çevrede topluluk durumunun incelenişinde onun izinin sürülmesi gerekmektedir. Çalışma kapsamında öncelikle topluluk kavramının tanımı, topluluk hissini yaratan bileşenler aktarılacaktır. Topluluk durumunu var eden ortak ilgi ve ortak yer konuları üzerinde durulacaktır. Bir arada yaşanılan çevrelerde barınma olgusunun bütüncül bir ekosistemin ayrıştırılamaz bir bileşeni olarak sisteme dahil olduğu modern dönem öncesine ait iki farklı yerel yerleşim örneği ile barınma olgusunun hedeflenen ekosistemin tamamlayıcısı olduğu, modern dönemde kurgulanmış iki farklı toplu yaşama modeli incelenecektir. Bu örnekler üzerinden barınma mekânlarını bir araya getiren ortak ilginin ortak yerin üretimindeki etkisi aktarılmaya çalışılacaktır. Ortak ilginin barınma mekanlarının örgütlenişlerine ve topluluk durumunun çıktısına dahil oluşları irdelenecektir. En nihayetinde, ikinci bölümde kurulmuş olan ortak ilgi-ortak yer-topluluk ilişkisi ekseninde günümüzdeki toplu yaşama durumu İstanbul üzerinden ele alınacaktır. Günümüzde toplu yaşama hali modern öncesine ait yerel örneklerden ve modern döneme ait formüle edilmiş toplu yaşam modellerinden farklı olarak kentin bütünündense kent içinde yan yana, alt alta, üst üste ikamet edilen konutlara referans verir hale gelmiştir. Barınma birimlerini kent içindeki konutları oluşturacak şekilde bir araya getiren, onların örgütlenişlerine dahil olan ortak ilgilerin ne oldukları sorusunun cevabı bulanık bir haldedir. Ancak ortak yerdeki topluluk durumunun ele alınabilmesi için bulanık haldeki ortak ilgilerin izinin sürülmesi gerekmektedir. Mekanın oluşumu toplumun kendisinden, onun içinde bulunduğu sosyal, kültürel, ekonomik ortamdan ve onun beklentilerinden bağımsız değildir. Dolayısıyla konut özelindeki ortak ilgileri de toplumun kendisinde aramak, barınma birimlerinin örgütlenişleri ile meydana gelen ortak yerin ortak ilgi-ortak yer-topluluk ilişkisi eksenindeki incelenişinde kayıp olan ortak ilgi parçasının tamamlanmasını sağlayacaktır. Bugün Türkiye'de kent içinde iki tip konut üretimi ön plana çıkmaktadır. Bunlardan ilki olan küçük üretimin çıktısı, barınma birimlerinin apartman bloğu şeklindeki örgütlenişleridir. Büyük üretimin çıktısıysa çoklu konut blokları, bilindik adlandırmalarıyla siteler şeklindeki örgütlenme biçimidir. Çalışma bu iki üretim biçiminin İstanbul kenti içindeki çıktıları üzerinden toplu yaşanılan ortak yerdeki topluluk durumunu ortak ilgi-ortak yer-topluluk ekseninde incelemeyi hedefler. Türkiye'deki birçok kentin olduğu gibi İstanbul'un da bugünkü kimliğini var eden apartman blokları, aşina hale gelen toplu yaşama hallerinden biridir. Her ne kadar bugün ilk akla gelen konut türlerinden birisi olsa da kente sonradan dahil olmuştur. Apartman bloğu şeklindeki örgütlenme biçiminin kente dahil oluş sürecini izlemek, onun bu denli benimsenmiş oluşundaki ortak ilginin izini sürebilmeyi sağlayacaktır. Dahası, ortak ilginin barınma mekanlarını bir araya getirerek ortak olan yeri yaratma biçimi ve ürettiği çevre üzerinden topluluk durumu tartışılabilecektir. Bu sebeple apartmanın ve onun ürettiği yaşama halinin kent içinde görünür olmaya başladığı 19.yy İstanbul'undan konut üretiminde aşina olunan haline geldiği 1980'lere kadar devam eden aralık ortak ilgiye dokunabilecek noktalarıyla sosyal, ekonomik, kültürel bazı dinamiklerin yer yer dahil olduğu bir geçmiş anlatısı içinde ele alınacaktır. Böylelikle toplumun kendisinden köken alan süreçten süzülen ortak ilginin, ortak yerin üretilme biçimini tarifleyişi somutlaştırılacaktır. Elbette ki apartman bloklarını oluşturacak şekilde barınma mekanlarını bir araya getiren o günkü motivasyonların bir kısmı zamanla yok olmuş, apartman bloğu üretimi bugün alışılmış olunan konuta referans verir hale gelmiştir. Ancak onun benimsenişinde rol oynayan ortak ilgiler, bugün hala o zamanki plan organizasyonuyla benzer şekilde üretilen ortak yerin yaratımına dahil olmasından ve mekan organizasyonunu şekillendirmesinden dolayı küçük üretimin çıktısı olan apartman bloğu üzerinden topluluk durumunun incelenişinde önemli bir bileşendir. Ortak ilgi-ortak yer arasındaki ilişki kurulduktan sonraysa apartman bloğu topluluk ekseninde ele alınabilecektir. Kentin muhtelif yerlerinde görünür olmaya başlayan ve her geçen gün sayıları artan büyük üretimin çıktıları da toplu yaşama hallerinden diğeridir. Ancak ortak kullanıma tabi bir çevre etrafında toplu yaşama halinin ve onun yerleştiği kentsel bağlamla ilişkilenme biçiminin tekil apartman bloklarından farklı olarak yeni bir topluluk durumu tarifliyor oluşu ve bu durumun üretiminin talep ediliyor oluşu, çoklu konut bloklarının da çalışmanın kapsamındaki barınma mekanlarının bir araya geliş motivasyonu ve oluşan çevrenin topluluk durumu üzerinden incelenişine dahil edilmesini gerektirir. Barınma birimlerini ortak bir çevre oluşturacak şekilde örgütleyen motivasyon yada başka bir ifadeyle ortak ilgi, ortak yerin topluluk durumu özelindeki niteliğini etkileyecektir. Yine aynı şekilde çoklu konut bloklarının üretilmesini sağlayan ortak ilginin izini sürmek, ortak yerin oluşumunu ve yaratılan çevredeki topluluk tartışmasını da yürütebilmeyi mümkün kılacaktır.
Özet (Çeviri)
Building stocks of cities mostly derive from housing units. Housing units are clustered both for some explicit reasons like scarcity and/or costliness of building land, less carbon footprint, more sunshine and some covered ones. Thus, houses represent kind of common life spaces in cities. Even if housing units are so close to one another, housing term is matched with private and self-enclosed one. At this point, character of common space created by clustered units has become related with motivation of gathering of units. Motivation is component defining gathering process of units. That's why tracing of the motivation is required for analyzing of community situation at common space which is created via gathering units. In content of study, first of all community term and components generating sense of community are described. Community of interest and community of place terms are conveyed as creators of community situation. Afterwards, four different examples which two of them are from pre-modern times and two of them are from modern times are analyzed to able to set of influence of common interest on creating of common environment. Impacts of common interests on organization of housing units and feature of community situation are described through examples. Examples from pre-modern times are habitats which housing is an inseparable component of holistic ecosystem. In other two modern time examples are communal life settlement models which housing is an complementing component of aimed ecosystem. Finally after setting of common interest-common environment-community chain of relationship common life in today's city is analyzed on Istanbul. Today, as different from pre-modern local habitats and formulated common life models from modern times living together in cities has become matched not with whole city but mostly with houses which provide accommodating physically so close. Answer of what common interest getting together of housing units and getting involved to organization of them is blurred. However, to able to comprehend community situation in detail it is required to trace of common interests. Production of space is not independent from society, social, cultural economic situation of it and its expectations. Therefore, tracing of common interests which is specific to house in society gives chance to complete missing common interest part of analyses process achieved through common interest-common environment-community context. In terms of active actors on generating of Turkey's housing stock there are two different housing production types. First one is small production has responsible of organization of housing units as conventional apartment blocks in cities. Second one called as big production is organization of housing units as multiple house blocks or known mostly as site settlements. The study aims to focus on community situation at common environment giving chance to live together in city through common interest-common environment-community chain of relationship on outputs of small and big production types. Today, apartment blocks which had generated identity of Istanbul like every city in Turkey are one of situation of living together which has become familiar to in city. Even if it is first one that comes to mind in terms of house type apartment blocks had gotten involved afterwards to housing language of society. Following of process of showing up of apartment blocks in Istanbul gives chance to trace of common interest which had active role in sprawling. Furthermore, kind of producing of common environment by getting together of housing units and community situation occurred in showed up common environment become discussible. For this reason, from ending times of 19th century when is time of showing up of apartment blocks till 1980s when existence of apartment blocks had become stable is examined by history narrative with points which is able to touch common interests including some social, cultural, economic dynamics. In this way, it is aimed to concretize of describing production process of common environment with the participation of common interest which derives from society itself. It is obvious that some motivations of that time gathering housing units to generate apartment blocks have become indistinct in time and apartment blocks have become figuration of familiar housing unit organization type. However those active common interests which had gotten involved to production of common environment in past are still important to able to examine community situation on apartment block because they are still built with similar space organization. Afterwards of setting of common interest-common environment-community chain of relationship it is convenient for focusing apartment block to understand in detail. In production of apartment blocks reached intentions joining to common interests which have impacts on production of common environment are being urbanizing person, being modern/westerner, being legal and taking an economic benefit from urban land. These interests cause being considered important of single housing unit rather than common life. Single housing unit has already an introvert nature. Additioanlly its nature, this kind of interests do not give rise to have positive outputs of community situation. That's why it is hard to encounter some components of sense of community too. Besides, combination of legal rules issued construction on disjointed and disaggregated urban plots in cities and intention on maximization of economic benefit from production cause becoming mostly determinant on architectural output in small production and in that specified production there is not much intention constituted for living together in positive way. Outputs of big production which are sprawling in Istanbul day by day are other type of living together situations excluding apartment blocks of small production. However, describing a new situation as different from apartment blocks by getting together around of a common environment planned for directly common using and contacting with urban context located in and request of production requires including multiple house blocks to examination of common interest organizing housing units and community situation in common environment. Common interest organizing housing units to create common environment influence character of common environment in terms of community situation. Similarly, tracing of common interests generating multiple house blocks enable to achieve community questionnaire in common environment. Having a specified common environment creates some different issues to solve like organization of that common property, economic sustainability of it, regulations about using of it. This kind of items of agenda can create a chance to show up some components of sense of community. Especially in gated communities having specified borders constitute membership component clearly by describing insider outsider. To solve some common problems of common used environment may provide setting of shared emotional connection component of sense of community. Balance between responsibilities on commmunity and having private space is a positive situation on influence component. It is hard to pass directly judgement on gated sites which is a kind of multiple house blocks on community and it requires to have empirical datas picked from using of common places. However, gated sites at least serve a base plate for constitution of wealth community situation.
Benzer Tezler
- Sosyolojik açıdan devlet teorileri
Başlık çevirisi yok
MUHİTTİN SAĞIRLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiSosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET GEZGİN
- Multiculturalism, division and planning: Lessons for urban integration and the case of Nicosia
Çok kültürlülük, bölünme ve planlama: Kentsel bütünleşme için dersler ve Lefkoşa örneği
GİZEM CANER
Doktora
İngilizce
2014
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FULİN BÖLEN
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Affectivity formation among Fenerbahçe fans on Twitter
Fenerbahçe taraftarlarının Twitter'daki yakınlık ilişkisi
MÜGE DEMİREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İletişim Bilimleriİstanbul Bilgi ÜniversitesiMedya ve İletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN SAKA
- A new approach to corporate social responsibility: Corporate digital responsibility, analysis of Turkish banking and e-commerce sectors
Kurumsal sosyal sorumluluğa yeni bir yaklaşım: Kurumsal dijital sorumluluk, Türk bankacılık ve e-ticaret sektörlerinin analizi
CEYDA CİHAN AYDOĞDU
Doktora
İngilizce
2024
BankacılıkGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU MÜJDE BASKAN KARSAK