Madde bağımlılığına sosyolojik bakış: Madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireylerin ve alanda çalışan uzmanların deneyimleri
Sociological perspective on substance addiction: Experiences of individuals treated for substance addiction and experts in the field
- Tez No: 824958
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA YÜKSEL KURUPPATH MANI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Madde bağımlılığı, sosyal problem, tedavi, rehabilitasyon, Substance addiction, social problem, treatment, rehabilitation
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 464
Özet
Bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımı insanlık tarihi kadar eskidir Madde bağımlılığı, hem bireysel hem de toplumsal pek çok soruna yol açmaktadır. Madde bağımlılığına sosyolojik ve çok boyutlu bir bakışla yaklaşabilmek adına hazırlanan bu çalışmanın amacı; madde bağımlılığının nedenlerini, sosyal çevre ve madde kullanımı arasındaki ilişkiyi, madde kullanan bireylerin tedavi süreçlerine dair deneyimlerini madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireyler ve alanda çalışan uzmanların perspektifiyle incelemektir. Ayrıca, madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireylere ve alanda çalışan uzmanlara madde bağımlılığı sorununun çözümüne dair önerileri de sorulmuştur. Böylece onların gözünden sorunu ele alıp madde bağımlılığıyla mücadele edebilmek adına çözüm önerileri geliştirilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, madde bağımlılığı alanında çalışan 20 ve madde bağımlılığı tedavisi görmüş 18 kişiyle görüşülmüştür. Araştırmanın verileri derinlemesine görüşme tekniğiyle toplanmış ve araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Madde bağımlılığı alanında çalışan uzmanlarla yapılan görüşmeler, 2022 yılının Ocak-Nisan ayları arasında yapılırken, madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireylerle yapılan görüşmeler ise 2022 yılının Eylül-Ekim ayları arasında gerçekleştirilmiştir. Madde bağımlılığı alanında çalışan uzmanlarla yapılan görüşmelerde kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireylerle ise Ege Üniversitesi Hastanesi AMATEM Birimi'nin yataklı servisinde görüşmeler yapılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, bireyleri madde kullanımına iten bireysel ve toplumsal faktörler bulunmaktadır. Uzmanlar her sosyo-ekonomik ve kültürel düzeydeki insanın maddeyle ilgili problemi olabileceğini dile getirirken, madde kullanan bireylerin profili hakkında belirli özellikleri de tanımlamışlardır. Madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireylerin farklı eğitim, meslek ve gelir durumuna sahip olması da bağımlılığın herkes için bir risk oluşturduğu düşüncesini desteklemektedir. Kullanılan maddelerin gelir durumuna ve bireylerin isteklerine göre farklılaştığı söylenebilir. Çalışmadaki katılımcıların büyük çoğunluğu ise son yıllarda madde kullanımının arttığını dile getirmektedir. Madde kullanan bireyler; sağlık, aile, arkadaş çevresi, eğitim, iş, ekonomi, suça karışma ve damgalanma alanında sorunlar yaşamaktadır. Madde bağımlılığı alanında çalışan uzmanların da mücadele alanında farklı sorunlarla karşılaştıkları görülmektedir. Madde bağımlılığı tedavi sürecinin incelendiği çalışmada hem uzmanlar hem de madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireyler, tedaviye dayalı farklı zorluklarla karşılaşmıştır. Madde bağımlılığı tedavisi görmüş bireylerin ise tedavi sırasında maddeyi bırakmaya yönelik motivasyonlarını farklı şekillerde sağladığı da saptanmıştır. Madde bağımlılığı tedavisi görmüş katılımcıların tedavi süreciyle birlikte, kendileriyle, sosyal çevreleriyle ilgili değişiklikler yaşadıkları ve tedavi sonrasına yönelik hayaller kurdukları görülmüştür. İki çalışma grubunun madde bağımlılığıyla ilgili verdikleri önerilerde ise; bireylerin madde kullanmaya başlamasını önlemeye, tedavi sonrası toplumla yeniden bütünleşmeyi sağlayacak uygulamalara, madde bağımlılığı alanında yapılan çalışmalarda üzerinde durulması gereken konulara ve madde bağımlılığıyla mücadele edebilmeye dair öneriler yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
The use of addictive substances is as old as human history. Substance addiction causes many individual and social problems. The aim of this study, which was prepared in order to approach substance addiction from a sociological and multidimensional perspective, is to examine the causes of substance addiction, the relationship between the social environment and substance use, and the experiences of individuals who use substances regarding the treatment processes from the perspective of individuals who have been treated for substance addiction and experts working in the field. In addition, individuals who have been treated for substance addiction and experts working in the field were also asked about their suggestions for the solution of the problem of substance addiction. Thus, it was aimed to address the problem from their perspective and to develop solutions to combat substance addiction. In this study, in which qualitative research method was used, 20 people working in the field of substance addiction and 18 people who were treated for substance addiction were interviewed. The data of the study were collected by in-depth interview technique and a semi-structured interview form was used in the study. Interviews with experts working in the field of substance addiction were conducted between January-April 2022, while interviews with individuals who were treated for substance addiction were conducted between September-October 2022. Snowball sampling method was used in the interviews with experts working in the field of substance addiction. Interviews with individuals treated for substance addiction were conducted in the inpatient ward of the AMATEM Unit of Ege University Hospital. According to the findings of the study, there are individual and social factors that push individuals to substance use. While the experts stated that people of all socio-economic and cultural levels may have substance-related problems, they also defined certain characteristics about the profile of individuals who use substances. The fact that individuals treated for substance addiction have different educational, occupational and income status supports the idea that addiction is a risk for everyone. It can be said that the substances used differ according to the income status and the wishes of the individuals. The majority of the participants in the study stated that substance use has increased in recent years. Individuals who use substances experience problems in the areas of health, family, friends, education, work, economy, involvement in crime and stigmatisation. Experts working in the field of substance addiction also face different problems with struggle. In the study in which substance addiction treatment process was analysed, both experts and individuals treated for substance addiction encountered different treatment-related difficulties. It was also found that individuals who had been treated for substance addiction used different methods to motivate themselves to quit using the substance during treatment. It was observed that the participants who had been treated for substance addiction experienced changes about themselves and their social environment during the treatment process and dreamed about the post-treatment period. In the suggestions given by the two study groups regarding substance addiction; there are suggestions on preventing individuals from starting to use substances, practices that will ensure reintegration with the society after treatment, issues that should be emphasised in studies on substance addiction, and suggestions on combating substance addiction.
Benzer Tezler
- Madde bağımlılığının tedavisi ve madde bağımlılığıyla mücadele politikaları – Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri örnekleri ile –
Treatment of substance addiction and drug addiction policies – with examples from Turkey and United States of America –
AYBİKE DİNÇ
- Değerler eğitiminin madde bağımlılığından korunma ve kurtulma öz-yeterliğine etkisi
The effect of values education on prevention and getting rid of substance addiction, and self-efficacy
EMİNE KULANŞİ
- Madde bağımlılığı ile mücadelede inanç temelli yaklaşım
Faith-based approach in substance addiction recovery
MUHAMMET ÇEVİK
- Uyuşturucu madde kullanımına sosyolojik bir bakış: Tunceli örneği
A sociological perspective on drug use: Tunceli student
ÖZLEM SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiMunzur ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT CEM DEMİR
- A sociological research on the individual and socialconsequences of substance addiction: The case of Erbil
Madde bağımlılığın bireysel ve toplumsal sonuçlarınayönelik sosyolojik bir araştırma: Erbil örneğ
ARAM NEAMAT YOUSIF MZWRI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
SosyolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN MENGİ