نحو النـص ذي الجملة الواحدة: دراسة تطبيقيّة في مجمع الأمثال للميداني
Tek Cümleli Metnin Sözdizimine Yönelik Saha Çalışması: Meydânîʾnin Mecmaʾuʾl-Emsâlî örneği
- Tez No: 825004
- Danışmanlar: PROF. DR. Nihad el-MÛSÂ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Arapça
- Üniversite: University of Jordan (Al-Jami'ah Al-Urdunia)
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Arap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Bu tez, metinsel dilbilim metoduyla, bir cümleli metnin sözdizimi üzerinde çalışmayı ve o metin asıl yapısını açıkça korusun ve muhatabın metnin anahtarlarını çeşitli boyutlarıyla toplamasına etki etsin diye, metnin özelliklerini temsil edebileceği cümlenin araçlarını -tamamlama, kapatma, uyuşma vb.- tanımlamayı amaçlamaktadır. Tez, bir cümleli atasözleri metinlerinde uygulamalı çalışma ile, metne ve araçlara yönelik teknikleri aktif etmeye çalıştı. Ve tez, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmakta. Girişte, cümle, metin, metin sentaksı gibi çalışmanın belirleyici ana kavramları ele alındı.“Bir Cümlenin Metni, Sınırı, Özellikleri ve Türü”başlıklı birinci bölüm beş sorunu kapsamakta. Birinci sorun,“Bir cümleden metin oluşması mümkün mü”sorusuna cevap vermeyi önemsedi. İkinci sorun, bir cümlenin metnine sınır koymaya ve önemli özelliklerini açıklamaya çalıştı. Üçüncü sorun, gramatik sınırıyla cümle ile cümlenin metni arasındaki farkı belirlemeye çalıştı. Dördüncü sorun, bir cümlenin metninin çalışmasına uygun gramere hasredildi. Bu bölümün beşinci ve son sorunu ise, Arapça mirasından –hadisi şerifler, sahabe ve bilinen kişilerin sözleri, atasözleri kapsamında– bir cümleli metinlerden örnekler vermeyi amaçladı.“İletişimsel Bağlamında Bir Cümlenin Metni”başlıklı, tezin ikinci bölümü de, mesajı veren kişi ve üretim araçları, üretim –metin/atasözü–, iletilen mesajı alma araçları, amaç, üretim ile iletim araçlarıyla atasözlerini birarada toplayan metnin sentaksı ışığında bir okuma -örnek saha çalışması- olmak üzere beş meseleyi kapsamaktadır.“Bir Cümledeki Metnin Sentaksı: Atasözleri Örneklemi”başlıklı, tezin üçüncü bölümü, bir cümleli metin ve metinsel tutarlılık ilkeleri, bir cümleli metinde metinsel yapılar, bir cümleli metinde kapsayıcı büyük yapı, metnin yeniden kurulması, bir cümleli metinde hazf olgusu, bir cümleli metinde yönlendirici yapı, atasözlerinde yorum araçları olmak üzere yedi sorunu ele almaktadır. Sonuç bölümü ise; metin bir cümle olabilir, ardısıra cümlelerden oluşabilir, metinsellik belirli bir terkipsel yapıya has değildir ancak kapatma-tamamlama-bağlanma-uyum özellikleri istisna, metin sadece iki ayrı sınır arasına düşen devameden bir işaretler grubunu temsil etmez bilakis metne eşlik eden iç düzeni de gösterir, gibi çalışmadan çıkarılan sonuçları toplamıştır. Bu şekilde, bir cümleli metnin sentaksı, birçok cümleli metnin sentaksından farklı değildir. Sadece okuyucunun, metnin derin ve yönlendirici yapısını düşünmeye önem vermesine gereksinim duyar. Çünkü bir cümleli metnin özellikleri çok cümleli metnin özelliklerinin aynısıdır, ancak daha yoğun ve özlü olmasıyla ayrılır. Ve Arap kültür mirası, bir cümleli metne dair birçok örnekle doludur.
Özet (Çeviri)
Under the guidance of Text Linguistics, this thesis sought to study the-one-sentence-text, and to describe how a one sentence can assume the text attributes –completeness, closure, cohesion and alike- and retain its macro structure clearly -even how it interacts with the receiver enabling him/her to pick up the keys to the latter's various dimensions. The study tried to employ a practical approach to the text and its means by examining the texts of proverbs of one sentence in Al-Maidani's book, Mujama' Al-Amthal. The study is assorted in a preface; three chapters and a conclusion. The preface deals with underlying determinants that make up the study, namely: the sentence, the text, and towards the text. The first chapter, entitled“What makes of the articulation a text of one sentence”contains five entries; the first focuses on answering the question: Is it possible for the text to consist of one sentence? The second is concerned with extrapolating the properties of the-one-sentence-text. The third entrance tries to determine the difference between the sentence in its grammatical end on one hand, and the-one-sentence-text on the other. The fourth entry is allocated to the kind of grammar that is fit to study the-one-sentence-text. Finally, the fifth entrance deals with the-one-sentence-texts in the Arab heritage, which include: the hadith, the sayings of sahaba and celebrities, the epigrams, and the Arab proverbs. The second chapter entitled“The-one-sentence-text in its communicative context”includes five entrances: the sender and the mechanisms of production; the production of the proverb/text; the mechanisms for receiving, the purpose; and, the collectors of proverbs and mechanisms of production and receiving: a reading in the light of the Text Linguistics: Al-Maidani as a case of study. The third chapter is entitled“Towards the-one-sentence-text: A-Maidani proverbs as a model.”It contains seven entries: the-one-sentence-text and the arguments of textual cohesion; the textual structures in the-one-sentence-text; the macro overall structure of the-one-sentence-text; the reconstruction of the text; the omission in the-one-sentence-text; the referential structure in the-one-sentence-text; and, the mechanisms of proverb interpretation. The conclusion summoned a collection of the findings of the study, among which are: The text can be one sentence, and can be a sequence of sentences; textuality of the text is not dependent on a restricted specific synthetic formula (sentence/ a sequence of sentences), but rather on the closure, completeness, interdependence and harmony; the text is not a mere succession of combination of signs located between two separation marks; it is the internal organization of the text that must be there. The syntax of the-one-sentence-text is not different from the-multi-sentence-text, but it requires the reader's attention to its referential and deep structures. Essentially, the attributes of the-one-sentence-text are the very same features of the multi-sentence text, but it is characterized by being more intense and brief. The Arab Heritage is rifle with multiple models of the-one-sentence-texts.
Benzer Tezler
- الترجمة الأدبية من التركية إلى العربيةرواية 'الحياة الأبدية تنتظرك' للكاتب عمر سيفنج جول
Türkçeden Arapçaya edebi çeviri Ömer Sevinçgül'ün 'Sonsuz Hayat Seni Bekliyor' adlı roman örneği
SALMA ABDULRAZEK
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER İSHAKOĞLU
- Arapzade'nin (Kadı Beydâvî tefsirinden) Neml sûresi hâşiyesi
حاشية عرب زاده على سورة النّمل من تفسير البيضاوي تحقيق ودراسة
SARDAR KHUDHUR KHORSHEED ZEEBAREE
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÇELİK
- أبواب النحو العربي ومعايير التصنيف
Arapça gramer konuları ve konuların sınıflandırma kriterleri / Arabic grammar topics and classification criteria of subjects
AYŞE ELREŞİT
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KHALED ALADWANI
- مفهوم النحو التعليمي وأثره في تعليم العربية للناطقين بغيرها: دراسة نظرية -تطبيقية
Eğitici nahvin mefhumu ve yabancılara Arapça öğretmekte etkisi: Teori-uygulama bir çalışma
MOHAMAD SADDIK
Yüksek Lisans
Arapça
2018
Doğu Dilleri ve EdebiyatıYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SOUMIA HAJNAYEF
- النحو الكوفي في غنية الأريب عن شروح مغني اللبيب لـ 'مصطفى رمزي الأنطاكي' عرض ودراسة
Al-Nahv Al-Kûfi fi Ginniyyet Al-Arib ân Şuruh Muğanni Al-Labib Al-Mustafa Ramzi Al-antaki'، sunum ve çalışma
MUSTAFA ADEEB AHMED
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MOHAMMAD NADER ALİ