الترجمة الأدبية من التركية إلى العربيةرواية 'الحياة الأبدية تنتظرك' للكاتب عمر سيفنج جول

Türkçeden Arapçaya edebi çeviri Ömer Sevinçgül'ün 'Sonsuz Hayat Seni Bekliyor' adlı roman örneği

PDF İndir

Tez No: 849212
Yazar: SALMA ABDULRAZEK
Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER İSHAKOĞLU
Tez Türü: Yüksek Lisans
Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
Anahtar Kelimeler: Romanesk Söylem, Alımlama, Edebi Çeviri, Çeviri Kuramları, Çeviri Teknikleri, Yabancılaştırma, Yerelleştirme
Yıl: 2023
Dil: Arapça
Üniversite: İstanbul Üniversitesi
Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Arap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 129

Özet

Bu çalışmada, çevirinin bir sanattan, sanatı içeren bir bilime dönüşmesinden doğan modern çevirinin bazı dil kuramlarını ele alınmaktadır. Bu bilimin farklı görüşleri barındıran ekolleri kurulmuş olup ikiye ayrılmıştır; birincisi birebir çevirinin savuncuları, ikincisi de serbest çevirinin savuncularıdır. Asıl metni merkeze alan kaynak odaklı birebir çevirinin savuncuları, özgün metnin kültürel, dilbilimsel ve yapısal özelliklerinin mümkün olduğu kadar korunması anlamına gelen yaklaşımı savunurlar. Hedef metni merkeze alan erek odaklı serbest çeviri ise hedef dili önemsemenin büyük payını verir ve çevrilen metni hedef dilin kültürel, entelektüel ve dilbilimsel kriterlerine göre uyarlamaya çalışır. Bu bağlamda çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, metnin yapısını anlamak, onu algılamak, sonra aktarmak ve tercüme etmek için ihtiyaç duyulan en önemli teorik kavramları sunduğumuz çalışmanın teorik çerçevesi ele alınmaktadır. İkinci bölümde, modern çevirinin bazı dilbilimsel kuramlarının en ünlü yaklaşımlarına göre çeşitli modelleri ve çoğunlukla çeviri sürecinde kullanılan bazı teknikleri içerdiğinden, çevirideki bazı kuramsal eğilimler ele alınmaktadır. Bu bölümde ayrıca yerelleştirme ve yabancılaştırma kavramlarını birebir ve serbest yönelimlere göre uygulanışları açısından incelenmektedir. Üçüncü bölümde ise, betimsel analiz yönteminin ışığında romanın aslı ve çevirisi karşılaştırılarak çeviri esnasında kullanılan teori ve teknikler tespit edilmeye çalışıldı. Çalışmamız sırasında çeviri bilimini ele alan en önemli çalışmaları, çeviri bilimiyle ilgili dil kuramlarını da belirterek incelemeye çalıştık ve bunların ışığında betimsel analiz odaklı bir çalışma yürüttük. Ayrıca çevirmenin romanın edebî unsurlarını aktarırken benimsediği yön ile çeviride uyguladığı teknikler ve bunun okuyucunun alma edimindeki etkisini ele almaya çalıştık; zira çevirmen metni bir kültürden diğerine aktarırken bir strateji benimseme eğiliminde olabilir ya da alanında uzman olmadığı için bunu rastgele bir şekilde kullanabilir. Son olarak da romanın çevirisinde bazı yerlerde kullanılan teknikleri belirledik ve onlar için bazı önerilerde bulunduk.

Özet (Çeviri)

تتناول هذه الدراسة بعض النظريات اللغوية للترجمة الحديثة، والتي نشأت عن تحول الترجمة من فنٍ إلى علمٍ يحتضن فنونًا واختصاصات عديدة، له عدة مدارس تتنوع اتجاهاتها ويختلف مُنظِّروها، حيث ينقسمون أساسًا إلى قسمين؛ مؤيدي الاتجاه الحرفي في الترجمة الذي يُعنى بالحفاظ -قدر الإمكان- على السمات الثقافية واللغوية والبنيوية للنص الأصلي، ويمكن وصف ذاك الاتجاه بالاتجاه المتمركز حول النص الأصلي، وأنصار الاتجاه الحر أو الترجمة بتصرف، حيث يوجه هذا الاتجاه اهتمامه نحو اللغة الهدف فيحاول تكييف النص المترجم وفق المعايير الثقافية والفكرية واللغوية للغة الهدف مع احتساب أولئك الذين يركّزون على النّص في حد ذاته. تتألف دراستنا من ثلاثة فصول. يتناول الفصل الأول الإطار النظري للدراسة، حيث عرضنا فيه أبرز المفاهيم النظرية التي نحتاجها لفهم بنية النص وتلقيه ثم نقله وترجمته. أمَّا الفصل الثاني، فيتناول بعض الاتجاهات التنظيرية للترجمة، حيث يشتمل على نماذج لبعض النظريات اللغوية للترجمة الحديثة وفق أشهر اتجاهاتها، وعلى بعض التقنيات التي تستخدم بشكل رئيسي أثناء عملية الترجمة. تم التطرق أيضًا في هذا الفصل إلى مفهومي التوطين والتغريب من منطلق تطبيقهما وفق الاتجاهين الحرفي والحر. وأمَّا الفصل الثالث فتمثّل في الدراسة التطبيقية للمدونة في ظل المنهج التحليلي الوصفي، حيث أجرينا ضمنه مقارنةً بين الأصل والترجمة وفق مستويات عدة ذات علاقة بمعايير نقل النّص الروائيّ. سعت الباحثة خلال الدراسة إلى الاطلاع على أهم الإسهامات التي تناولت علم الترجمة مع بيان النظريات اللغوية المرتبطة بها، حيثُ أجرَت في ضوئها دراسةً تحليليةً وصفية حاولت من خلالها تحديد المُقاربة التي مال إليها المترجم أثناء نقل العناصر الأدبية للرواية والتقنيات التي اعتمدها في الترجمة، وتناوُل أثر ذلك على فعل التلقي لدى القارئ؛ فقد يميل المترجم إلى اعتماد استراتيجيةٍ بعينها خلال نقله النص من ثقافة لأخرى وقد يستخدمها اعتباطيًا كونه غير متخصص في المجال. وقد تم توثيق التقنيات المستخدمة في ترجمة بعض المواضع وإدراج بعض الاقتراحات بخصوصها. الكلمات المفتاحية: الخطاب الروائي، التلقي، الترجمة الأدبية، نظريات الترجمة، تقنيات الترجمة، التغريب، التوطين.

Benzer Tezler

Tez No
906419
التــــرجمة المــجتمـعيــــــة في تركيـــــــا بين اللغتين العربية والتركية: واقعها وتحدّياتها
Türkiyede Arapça-Türkçe toplum çevirmenliği: Gerçekler ve sorunlar / Community interpreting in Türkiye between Arabic and Turkish: Its reality and challenges
ZEYNEP AKREŞ
Doktora
Arapça
2024
Eğitim ve Öğretim Gazi Üniversitesi
Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HAKKI SUÇİN
Tez No
666580
دراسة ترجمة العناصر الثقافية في رواية أورهان باموق المعنون اسميأحمر حسب نظرية الترجمة الموجهة نحو الهدف
Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı adlı romanındaki kültürel öğelerin Arapça çevirilerinin hedef odaklı çeviri kuramına göre incelenmesi / Study of the translation of cultural elements in the novel Orhan Pamuk, entitled 'My Name is Red' by the framework of target-oriented translation theory
HIBA KALED ALI
Yüksek Lisans
Arapça
2021
Mütercim-Tercümanlık Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER SARIKAYA
Tez No
902420
ترجمة الشعر من التركيى إلى العربية: النشيد الوطني التركي نموذجا
Türkçeden Arapçaya şiir çevirisi: İstiklal Marşı örneği
ŞEYMA RUMEYSA İRHAN
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Mütercim-Tercümanlık İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM HELALŞAH
Tez No
871769
دراسة العناصر الثقافية في الترجمة العربية حسب قواعد نظرية الهدف رواية صباح الدين علي يوسف القويوجاقلي أنموذ ًجًا
Sabahattin Ali'nin Kuyucaklı Yusuf adlı romanının Arapça çevirilerindeki kültürel unsurların erek odaklı çeviri kuramı açısından incelenmesi / Cultural elements in the Arabic translations of Sabahattin Ali: A critical study of Yusuf from Kuyucak in terms of target-oriented translation theory
LUAY HATEM YAQOOB
Doktora
Arapça
2024
Doğu Dilleri ve Edebiyatı Selçuk Üniversitesi
Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSMAİL DÖNMEZ
Tez No
844750
' تعليقات الشيخ إسماعيل بن محمد الجديدي الكردي (ت. 1389هـ) على تفسير مدارك التنزيل للإمام النسفي من سورة المائدة إلى نهاية سورة الأنعام (دراسة وتحقيقاً)
Şeyh İsmail b. Muhammed el-Cedîdî el-Kürdî'nin (ö. 1389) İmam Nesefî'nin Medârikü't-Tenzîl'ine ta'likleri -Mâide'den En'âm Suresi'nin sonuna kadar (Dirase ve tahkîk) / Comments of Sheikh Ismail bin Muhammad al-Jadidi al-Kurdi (d. 1389 AH) on the interpretation of 'Madarik Altanzil' of Imam al-Nasafi from Sūrat al-Māʾida to the end of Sūrat al-Anʿām (Study and investigation)
FAISAL FADHIL RASHO
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Din Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FAYSAL ARPAGUŞ

Geri Dön