Geri Dön

Şiddete dayalı toplumsal hareketlerin ortaya çıkışında siyasal sistemin rolü: Latin Amerika örneği (1945-1991)

The role of the political system in the emerge of violence based social movements: The case of Latin America (1945-1991)

PDF İndir

  1. Tez No: 825801
  2. Yazar: ALTUĞ KOÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MURAT METİNSOY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 672

Özet

20. yüzyıl Latin Amerikası toplumsal hareketlerin yoğun bir şekilde patlama yaptığı önemli bir coğrafyadır. Bu toplumsal hareketlerin temel özellikleri şiddetle iç içe geçerek bir halk hareketi haline gelmeleri ve devrimci karaktere sahip olarak, siyasal sistemlere meydan okumalarıdır. Bu hareketler üzerine yapılan mevcut çalışmalar, sosyal ve ekonomik yoksunluklara, toplumsal adaletsizliğe, sınıf mücadelelerine ve ABD'nin dış politikasının bu ülkelerdeki istikrarsızlığa katkıda bulunduğuna işaret etmektedir. Bu tez, toplumsal hareketlerin patlak vermesinde ve gerilla taktikleri gibi şiddet içeren yöntemlere başvurmalarında siyasal sistemin rolünü ortaya koyan son dönem devlet merkezci yaklaşımdan yola çıkarak, toplumsal hareketlerin oluşumunda ve özellikle şiddete yönelmelerinde siyasal sistemin başat faktör olduğunu savunmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, bağımsızlık sonrası askerî ya da patrimonyal yönetimlerin hâkim olduğu otoriter rejimler, özellikle sömürge döneminin de etkisiyle muhalefeti ve toplumsal talepleri dışlamış, muhalif grupların seslerini duyurmak için şiddet yöntemlerine başvurmalarında önemli rol oynamıştır. Bu tez çalışmasının ele aldığı Orta Amerika ülkelerinden El Salvador, Guatemala, Honduras ve Nikaragua'nın tarihsel gelişimleri, iktisadi yapıları ve sosyokültürel durumlarının görece benzerliğine rağmen siyasal sistemlerindeki farklılıklar, otoriter eğilimdeki yönetici sınıfının farklı ittifaklarla biçimlenmesine ve değişken düzeyde baskı unsurlarına başvurmasına neden olmuştur. Toplumsal taleplerin siyasal sistem mekanizmasına dahil edilmemesi, toplumsal hareketlerin meydana gelmesine ve bu hareketlerin baskı aygıtlarıyla çözülmeye çalışılması, şiddetin hareketler tarafından son çare olarak görülmesine neden olmuştur. Bunu doğrular nitelikte dört ülkede de genel çerçevede otoriter ancak yapısal olarak farklılaşan siyasal sistemlerin ürettiği çelişkiler sebebiyle farklı krizler ve çözülmeler ortaya çıktığı görülmektedir. Nikaragua'da tek bir aile olan Somozalar üzerinde toplanan hanedanlık seviyesindeki neopatrimonyal iktidar, baskı aygıtlarıyla tüm demokratik katılım mekanizmalarını kapatarak karşısında muhalif bir koalisyonun örgütlenmesine sebep olduğu için şiddet yanlısı toplumsal hareket tarafından devrilmiştir. El Salvador'un oligarşi-ordu ittifakıyla gelişen iktidar geleneği, dönem dönem ordu içerisindeki vatansever iddiadaki grupların toplumsal çatışmanın önüne geçebilmek adına reformist müdahaleleriyle bölünse de, yerleşik ayrıcalıklara ve çıkarlara dayalı siyasal sistemi sürdürmek için kullanılan devlet baskısı, bir iç savaş ve şiddet sarmalıyla sonuçlanmıştır. Guatemala'da 1944 yılında seçimle yönetime gelen reformist sivil iktidar sürecinin ABD destekli bir darbeyle kesilmesinin ardından karşı devrim sürecinin başlatılmasına paralel olarak baskı aygıtlarının yoğun bir şekilde yerlilere yönelik sistemli bir yok etme politikasına dönmesi, 36 yıllık bir iç savaşı ortaya çıkarmıştır. Bu üç ülkenin aksine Honduras'ta ise, siyasal sistemin görece açıklığına bağlı olarak gelişen işçi ve sendika hareketleri 20. yüzyıl boyunca etkili olarak, iktidar ile yabancı oligarşiyi çoğunlukla müzakere zeminine ve uzlaşmaya sevk edebildiğinden ülkede şiddet yanlısı toplumsal hareketler büyüyememiş ancak 1980'li yılların başında, Reagan'ın saldırgan dış politikalarının öncülüğünde artan ABD müdahalesiyle başa çıkmak için küçük ve kısa vadeli örgütler tarafından şiddet içeren yöntemler kullanılmaya başlanmıştır. Çalışma, siyasal sistemler ve şiddet temelli toplumsal hareketler arasındaki etkileşimi yakından inceledikten sonra, dört ülkenin siyasal sistemlerini analiz etmiş ve ardından siyasal sistemlerinin, özellikle de hükümetin muhalefete karşı tutumunun, onları şiddete yönlendirmede ne derece etkili olduğunu ayrıntılı olarak tartışmıştır. Çalışmanın temel bulguları, bu toplumsal hareketlerin şiddet yöntemlerini benimseyip benimsememesinde siyasal sistemlerin, devletlerin topluma ve muhalefete yaklaşımının önemine işaret etmektedir. Ülkelere ilişkin ekonomik, demografik, tarihî ve askerî verileri içeren rapor, belge, istatistik, gazete ve sözlü tarih çalışmaları gibi birincil kaynaklar ile bölgelere ilişkin ikincil kaynaklardan faydalanan ve toplumsal hareket çalışmalarında görece az kullanılan bir perspektifi kullanan bu tez, siyasal sistemler ile şiddet temelli toplumsal hareketler arasındaki yakın ilişkiyi ortaya koymaktadır.

Özet (Çeviri)

The 20th century Latin America became the hotbed of social movements which erupted intensively. The main characteristics of these social movements are that they became popular movements by becoming intertwined with violence and that they challenged political systems with their revolutionary characters. The existing studies on these movements to social and economic deprivations, social injustice, class struggles, and the US foreign policy which contributed to instability in these countries. This dissertation, drawing on the recent state-centered approach, which revealed the role of the political system in the outbreak of the social movements and their resort to the violent methods like guerilla tactics, argues that the political system has been the dominant factor in the formation of social movements and especially in their tendency towards violence. From this point of view, authoritarian regimes dominated by military or patrimonial administrations after independence, especially with the effects of the colonial period, which excluded the opposition and social demands, played a crucial role in the use of violent methods by the oppositional groups to make their voices heard. Despite the similarity in historical developments, economic structures and socio-cultural situations of Central American countries, El Salvador, Guatemala, Honduras and Nicaragua, the differences in their political systems caused the ruling class with authoritarian tendencies to form different alliances and resort to varying levels of repression. The failure to incorporate social demands into the mechanisms of the political system has led to the emergence of social movements. The attempt to resolve these movements with repressive apparatuses, caused violence, which has been seen as a last resort. This is confirmed by the fact that in all four countries, different crises and dissolutions have emerged due to the contradictions produced by authoritarian but structurally differentiated political systems. The neopatrimonial power at the dynastic level, concentrated at the hand of a single family, Somozas, in Nicaragua, was overthrown by a violent social movement, as this family closed all democratic participation mechanisms with repressive apparatus and finally compelled the opposition groups to create a coalition against it. Although El Salvador's power-bloc, which developed with the alliance of the oligarchy-army, was interrupted from time to time by the reformist interventions of the alleged patriotic groups in the army aiming to prevent social conflict, the state repression used to maintain the political system based on established privileges and interests, resuled in a civil war and epidemic of violence. As for Guatemala, after the reformist civilian and elected government was interrupted by a US-backed coup d'état in 1944, the repressive security apparatus of the state turned intensively to a systematic policy of extermination against the indigenous population in parallel with the initiation of the counter-revolutionary process, leading to a 36-year civil war. However, in Honduras, workers' and trade union movements, which developed and operated thanks to the relative openness of the political system throughout the 20th century, were often able to push the government and the foreign oligarchy to negotiate and compromise. Therefore, violence-based social movements did not grow in the country. But only in the early 1980s, violent methods started to be used by small and short-term organizations to cope with the increasing US intervention led by Reagan's aggressive foreign policies in the country. This study, after closely examining the interplay between political systems and violence-based social movements, analyzed the political systems of the four countries and then discussed in detail to what degree their political systems, particularly the government's attitudes to the opposition, were influential in directing them into violence. The main findings of this study point out that political systems, the states' approach to the society and opposition, are significant in whether these social movements adopted violent methods. Drawing on primary sources such as reports, documents, statistics, newspapers and oral history studies containing economic, demographic, historical and military data for countries and secondary sources on region and using a perspective that is relatively rarely used in social movement studies, this dissertation reveals the close relationship between the political systems and violence-based social movements.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    506374

    Wide-area measurement-based early prediction and corrective control for transient stability in power systems

    Güç sistemlerinde geçici hal kararlılığı için geniş alan ölçümlerine dayalı erken kestirim ve düzeltici kontrol

    MOHAMMED S.M. MAHDI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Elektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VEYSEL MURAT İSTEMİHAN GENÇ

  2. Tez No

    300370

    Biyo-politika, özneleş(tir)me ve milliyetçilik: Kürt toplumsal hareketleri

    Biopolitics, the construction of the subject and nationalism: Kurdish social movements

    BAHTİYAR MERMERTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Siyasal BilimlerMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. YILDIRIM ŞENTÜRK

  3. Tez No

    772650

    Sosyal hizmet etiği perspektifinden dijital feminist hareketler: #MeToo hareketi örneği

    Digital feminist movements from a social work ethics perspective: The example of #MeToo movement

    HATİCE BÜŞRA CAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sosyal HizmetHacettepe Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TÜRKEN ÇAĞLAR

  4. Tez No

    587111

    Radikal sağ hareketin kitle psikolojisi

    Mass psychology of the radikal right movement

    EVRİM BACACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kamu YönetimiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURGAY UZUN

  5. Tez No

    347358

    Nefret söylemi kapsamında Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Suçu

    The Crime of Provoking The Public Hatred, hostility within the scope of hate speech

    SERRA KARADENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VESİLE SONAY EVİK

Geri Dön