Kronik ağrı sendromlu bireylerde eş tepkisi ile ağrı yaşantısı ve psikolojik zorlanma arasındaki ilişkide evlilik çatışmasının aracı rolü: Ağrının operant modeli çerçevesinde bir inceleme
The medıator role of marıtal conflıct ın the relatıonshıp between spousal response, paın experıence and psychologıcal dıstress ın ındıvıduals wıth chronıc paın syndrome: An ınvestıgatıon wıthın the framework of the operant model of paın
- Tez No: 825831
- Danışmanlar: PROF. DR. HANİFE ÖZLEM SERTEL BERK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Son yıllarda ağrının sosyal koşullarının anlaşılmasına yardımcı olmak için geliştirilmiş ve kullanılmış olan ağrının operant modeli temelinde yapılan çalışmalar giderek artmaktadır. Bu modelin temel varsayımı, ağrı deneyiminin sosyal pekiştireçler yoluyla sürdürülebileceği ya da değiştirilebileceği yönünde olup özellikle eş tepkilerinin kronik ağrı sendromlarındaki rolüne dikkat çekmektedir. Bu sendromlarla birlikte evliliğin bağlamsal rolü de alanda sıkça araştırılan popüler konular arasındadır. Operant model temelinde planlanan bu araştırma kapsamında da kronik ağrı sendromlu hastaların ağrı ve iyilik davranışlarına eşlerin verdiği tepkiler ile hasta sonuçları arasındaki ilişkide evlilik çatışmasının aracı rolü incelenmiştir. Çalışmada eş tepkisi, ağrı davranışına özenli ve negatif eş tepkileri, iyilik davranışına kolaylaştırıcı ve negatif eş tepkileri olmak üzere dört farklı alt boyut olarak ele alınırken, evlilik çatışması çatışmanın yaygınlığı ve sıklığı olmak üzere iki farklı alt boyut üzerinden tanımlanmıştır. Hasta sonuçları ise, ağrı yaşantısı ve psikolojik zorlanma olarak iki farklı boyut olarak ele alınmıştır. Ağrı yaşantısı boyutu; ağrı davranışları, şiddeti, yaygınlığı (ağrılı bölge sayısı) ve ağrıya bağlı engellilik olmak üzere dört farklı alt boyutta, psikolojik zorlanma ise depresyon, anksiyete ve stres olmak üzere üç farklı alt boyut üzerinden kavramsallaştırılmıştır. Araştırmaya katılan kronik ağrı sendromlu 134 katılımcıya Sosyodemografik Bilgiler Soru Formu, Ağrı Değerlendirme Formu, Ağrı Lokalizasyonu Vücut Diagramı, Eş Tepki Ölçeği, Evlilik Yaşamı Anketi, Roland-Morris Engellilik Anketi, Ağrı Davranışı Listesi ve Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği uygulanmıştır. Analiz sonuçları kronik ağrı sendromlu hastaların ağrı ve iyilik davranışlarına eş tepkilerinin psikolojik zorlanma ve ağrı yaşantısı üzerindeki etkisinde evlilik çatışmasının aracı rol oynadığını göstermiştir. Ayrıca, eş tepkileri ile ağrı yaşantısı arasındaki ilişkide evlilik çatışması ve psikolojik zorlanmanın birlikte aracı rol oynadıkları saptanmıştır. Çalışma sonuçları kronik ağrı sendromlu hastaya eşten gelen tepkiler ile hasta sonuçları arasındaki ilişkinin evlilik bağlamında ele alınmasının önemini ortaya koymuş olup elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In recent years, there is an increasing number of studies based on the operant model of pain, which has been developed and used to help understand the social conditions of pain. The basic assumption of this model is that the experience of pain can be sustained or changed through social reinforcements, and it particularly draws attention to the role of partner responses in chronic pain syndromes. The contextual role of marriage in these syndromes is also among the popular topics that are frequently researched in the field. Within the scope of this study, which was planned on the basis of the operant model, the mediating role of marital conflict in the relationship between spouse responses to pain and well behaviors of patients with chronic pain syndrome and patient outcomes was examined. In the study, spouse responses were addressed as 4 different sub-dimensions as solicitous and negative spouse responses to pain behavior, facilitative and negative spouse responses to well behavior, while marital conflict was defined under 2 different sub-dimensions as prevalence and frequency of conflict in marriage. Patient outcomes were considered as two different dimensions as pain experience and psychological distress. Pain experience dimensions were conceptualized in 4 different sub-dimensions namely, pain behaviors, pain severity, number of painful body sites and pain-related disability, while psychological distress' sub-dimensions were depression, anxiety and stress. Sociodemographic Information Questionnaire, Pain Assessment Form, Pain Drawing, Spouse Response Inventory, Marital Conflict Questionnaire, Roland-Morris Disability Questionnaire, Pain Behavior Check List and Depression Anxiety Stress Scale were applied to 134 participants with chronic pain syndrome. The results of the analysis demonstrated that marital conflict played a mediating role on the effect of spouse responses to pain and well behaviors of patients with chronic pain syndrome on psychological distress and pain experience. In addition, it was found that marital conflict and psychological distress together play a mediating role in the relationship between spouse responses and pain experience. The results of the study revealed the importance of considering the relationship between the spouse responses to patient with chronic pain syndrome and patient outcomes in the context of marriage. The findings were discussed in the light of the literature.
Benzer Tezler
- Primer baş ağrısı sendromu olan hastalar ile normal sağlıklı bireylerde oreksin a düzeyinin karşılaştırılması
Orexin –A Levels in Primary Head Disorders in Comparison to Normal Healthy Individuals
EYLEM ÖZAYDIN GÖKSU
- Miyofasial ağrı sendromlu bireylerde kronik egzersizin ağrı, depresyon ve yaşam kalitesine etkisi
The effect of chronic exercise on pain, depression and quality of life in individuals with myofacial pain syndrome
ASLIHAN TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporFırat ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ORHAN
- Comparison of the effects of clinical pilates and yoga exercises on fatique , quality of life and quality of sleep in individuals with fibromyalgia syndrome
Fibromiyalji sendromlu bireylerde klinik pilates ve yoga egzersizlerinin yorgunluk, yaşam kalitesi ve uyku kalitesi üzerine etkisinin karşılaştırılması
ŞÜHEDA İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fizyoterapi ve Rehabilitasyonİstanbul Aydın ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET BİÇKİ
- Servikal myofasial ağrı sendromu ve kronik bel ağrısının yaşam kalitesi ve depresyon düzeyi üzerine etkisi
Effects of cervikal myofacial pain syndrome and chronic back pain on quality of life and depression levels
IŞILAY KILIÇASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHaliç ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NUR TUNALI
- Psikolojik katılık ile günlük yaşamda iyi oluş ve işlevsellik arasındaki ilişki: Fibromiyaljili hastalarda dijital günlüklerin kullanıldığı gözlemsel tek vaka çalışmaları
The relationship between psychological inflexibility, and well-being and functioning in everyday life: An n-of-1 observational study using digital diaries in patients with fibromyalgia
AFRA SELMA TAYGAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSNÜ ERKMEN