Sağlık hizmetleri kullanımı ve hasta tatmininin değerlendirmesi: Somali'de anne ve çocuk sağlığı hizmetleri üzerine bir araştırma
An assessment of health services utilization and patient satisfaction: A research on maternal and child health services in Somalia
- Tez No: 827709
- Danışmanlar: PROF. DR. YASEMİN AKBULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Health Care Management
- Anahtar Kelimeler: Anne ve Çocuk, Hasta Tatmini, Sağlık Hizmetleri Kullanımı, Sağlık Politikası, Sağlık Yönetimi, Health Services Utilization, Health Policy, Health Management, Mother and Child, Patient Satisfaction
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Bu araştırmanın amacı, Somali'de anne ve çocuk sağlığı hizmetlerini kullanan kadınların sosyo-demografik, gebelik ve doğum ile ilgili sağlık hizmetleri kullanım özelliklerini tanımlamak, hizmetlerden tatmin düzeyini belirlemek, sosyo-demografik, gebelik ve doğum ile ilgili sağlık hizmetleri kullanım özelliklerine göre hasta tatminindeki farklılıkları saptamaktır. Kesitsel ve tanımlayıcı türde planlanan araştırmada örneklem seçilmeyerek evreninin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir. Buna göre veriler Somali Wadajır Anne ve Çocuk Sağlığı Merkezi'nde 2 Ağustos-2 Eylül 2019 tarihlerinde, 9:00-17:00 saatleri arasında toplanmıştır. Bir aylık sürede merkezi 813 hasta ziyaret etmiştir. Araştırmanın dâhil etme kriterleri (üreme yaşı olan 15-49 yaş aralığında olmak, gebe olmak, çocuk sahibi olmak, akıl sağlığı yerinde olmak ve araştırmaya katılmaya gönüllü olmak) çerçevesinde, 500 katılımcı araştırmaya gönüllü olarak katılmıştır. Buna göre, evrenin % 62'sine ulaşılmıştır. Bu araştırmaya ilişkin veriler anket yöntemiyle toplanmıştır. Veri toplama amacı ile kullanılan anket 3 bölüm halinde yapılandırılmıştır. Anketin ilk iki bölümünde yer alan sorular, davranışsal modelin (eğilim, kolaylaştırma ve ihtiyaç) faktörlerine göre düzenlenmiştir. Anketin üçüncü bölümündeki veriler Rand Corporation tarafından hasta tatmin düzeyini incelemek amacıyla geliştirilen hasta tatmini anketinin kısa formu (PSQ-18) ile toplanmıştır. Verilerin hipotez analizinde Kruskal-Wallis Testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler dağılımı normal olmayan değişkenler için ortanca (min – maks), nominal değişkenler ise frekans ve yüzde olarak gösterilmiştir. Araştırma grubunun %45'inin çocukları için sağlık kuruluşuna başvurduğu, %69'unun kamu sağlık kurumunu tercih ettiği, %52,4'ünün 3 kez doğum öncesi ziyaret yaptığı, %50,8'inin evde doğum yaptığı, %37'sinin sağlık kurumlarında sunulan sağlık hizmetlerinin yanlış algılanması nedeniyle sağlık kuruluşu dışında doğum yaptığı, %45'inin doğum yapacağı yere ailesinin karar verdiği, %97,4'ünün normal doğum yaptığı %49'unun doğum sonrası bakıma gitmediği, %60,8'inin sağlık kuruluşuna yürüyerek eriştiği, %78'i çocuğu hastalandığında geleneksel uygulamaları kullandığı, %46,2'si aileden veya komşudan sağlıkla ilgili bilgi aldığı, %58,2'sinin sağlık durumunun kötü olduğu, %58,4'ünün gebelikte sağlık eğitimi almadığı, %70,4'ünün aile planlaması farkındalığının olmadığı bulunmuştur. Araştırma grubunun toplam hasta tatmini puan ortalamasının (X̄=46,00; ±7,720) orta düzeyde olduğu görülmüştür. Hasta tatminin genel tatmin (X̄=4,00; ±1,400), teknik kalite (X̄=8,00; ±3,786), kişilerarası tutum (X̄=4,00; ±2,373), iletişim (X̄=5,00; ±1,751), finansal yönler (X̄=8,00; ±2,003), doktorla geçirilen zaman (X̄=4,00; ±2,068), ulaşılabilirlik ve rahatlık, (X̄=8,00; ±3,863) alt boyutlarının puan ortalaması da orta düzeyde bulunmuştur. Buna göre, anne ve çocuk sağlığı hizmetlerinden tatminin orta düzeyde olduğu söylenebilir. Sosyodemografik verilerle birlikte sağlık hizmeti kullanımı ile toplam hasta tatmini ve alt boyutları arasında yaş, eğitim, çocuk sayısı, sağlık kuruluşuna ziyaret nedeni, doğum yaptığı yeri ve algılanan sağlık durumuna göre istatistiksel farklılıklar saptanmıştır. Toplam hasta tatmini ve alt boyutları ile birlikte medeni durum, gelir düzeyi, gebelik durumu, sağlık kuruluşuna ulaşım şekli ve sağlık eğitimi desteği değişkenleri arasında istatistiksel olarak farklılık bulunmamıştır. Bu çalışma, hizmet sunumu noktasında anne ve çocuk sağlığı hizmetlerine ilişkin farkındalığın ve eğitimin geliştirilmesini önermektedir. Erişim sorunlarını yansıtmak için araştırma, hizmet kapasitesini artırma, rahat ulaşım, sağlık hizmeti veren kurumlara yönelik düzenlemelerin geliştirilmesi ve üniversite eğitimi sırasında öğrencilere iletişim becerilerinin kazandırılmasını önermektedir. Kaynak kullanımı, kalite iyileştirme ve sağlık hizmetlerinin yönetimi ile ilgili maliyet etkili politikaları ve programları geliştirmek büyük bir etki yaratabilir. Çalışma, Somali sağlık bilimleri üniversitelerinin sağlık yönetimi alanında lisans ve lisansüstü programlar sunmasını önemli bir adım olarak görmekte ve bu bakış açısıyla ülke, sağlık hizmeti sunumunu iyileştirmek ve kötü yönetişimle mücadele etmek için sağlık yöneticilerinin profesyonelleşmesine öncelik veren yaklaşımları değerlendirebilir. Çalışma, özellikle anne ve çocuk sağlığı hizmetlerinde hasta tatmini konusunda derinlemesine araştırmaların yapılmasını önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to reveal the socio-demographic, pregnancy and birth-related health services utilization characteristics of women using maternal and child health services, to determine the level of satisfaction with the services, and to find the differences in patient satisfaction according to socio-demographic, pregnancy, and birth-related health services utilization characteristics in Somalia. The study which was planned as a cross-sectional and descriptive type, aimed to reach the entire universe by not choosing a sample. According to this, data were collected at WADAJIR Maternal and Child Health Center in Somalia between 09:00-17:00 on 2 August–2 September 2019. Within a month, 813 patients visited the center. Following the inclusion criteria of the study (being between the reproductive ages of 15-49, being pregnant, having children, being sane, and volunteering to participate in the study), 500 respondents participated in the study. The data related to this research were collected by survey method. The questionnaires used for data collection were structured in 3 parts. The questions in the first two parts of the questionnaires were divided according to the factors of the behavioral model (predisposing, enabling, and need). The data in the third part of the questionnaires were collected based on the short form of the patient satisfaction questionnaire (PSQ-18) developed by Rand Corporation to examine the level of patient satisfaction. Kruskal-Wallis Test and Mann-Whitney U test were used in the hypothesis analysis of the data. Descriptive statistics distribution was shown as mean (min–max) for non-normal variables, and frequency and (%) for nominal variables. As the result of the research, 45% of mothers visited health institution for their children, 69% preferred a state health institution, 52.4% have 3 prenatal visits, 50.8% gave birth at home, 37% gave birth outside the health institution due to the misconception of the health services provided in the health institutions, 45% of the decisions on the place of giving birth were taken from the family, 97.4% were normal birth, 49% were not visited postnatal care, 60.8% accessed health institution by walking, 50.6% specified blood tests as the insufficient service in the health institution, 78% used traditional practices when the child gets sick, 46.2% got information about health from family or neighbors, 58.2% had poor health status, 58.4% did not receive health education during pregnancy, and 70.4% reported that they did not have family planning awareness. The mean total patient satisfaction score (X̄=46.00; ±7.720) was found to be moderate. The mean score of patient satisfaction subdimensions including general satisfaction (X̄=4,00; ±1,400), technical quality (X̄=8,00; ±3,786), interpersonal manner (X̄=4,00; ±2,373), communication (X̄=5,00; ±1,751), financial aspects (X̄=8,00; ±2,003), time spent with the doctor (X̄=4,00; ±2,068), accessibility and convenience (X̄=8,00; ±3,863) was also found as moderate. Based on this, it can be said that satisfaction with maternal and child health services is at a moderate level. Statistical differences were detected between sociodemographic data together with health services use and total patient satisfaction and subdimensions according to age, education, number of children, the reason for visiting the health institution, place of delivery, and perceived health status. Statistical differences were not found between total patient satisfaction together with subdimensions and the variables of marital status, income level, pregnancy status, mode of transportation to health institution, and health education support. This study suggests improving the awareness and education related to maternal and child health services at the point of service delivery. In order to reflect access problems, the research presents increasing the service capacity, convenient transportation, developing regulations toward health services providing institutions, and the acquisition of communication skills to students during university education. Developing cost-effective policies and programs related to resource use, quality improvement and health services management can create a significant impact. The study sees it as an important step for Somali health sciences universities to offer undergraduate and postgraduate programs in health management, and from this perspective, the country can consider approaches that prioritize the professionalization of health managers to improve health care delivery and combat poor governance. The study recommends conducting in-depth research on patient satisfaction, especially in maternal and child health services.
Benzer Tezler
- Hastanelerde hasta tatmininin hastane yönetimi açısından değerlendirilmesi ve kullanıma yönelik model önerisi
Evaluation of patient satisfaction in hospital as regards to hospital administration and a suggestion of a practical model
EFSUN EZEL ESATOĞLU
Doktora
Türkçe
1997
HastanelerHacettepe ÜniversitesiSağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORKUT ERSOY
- Hastanelerde dış kaynak kullanımı yoluyla çalışanların örgütsel bağlılıkları ve performans algılarının değerlendirilmesi: Kahramanmaraş ilinde bir uygulama
Evaluation of organizational commitment and performance perceptions of employees working through outsourcing in hospitals: A case study in Kahramanmaraş province
MİRZA KALKAN
Doktora
Türkçe
2024
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZER KORKMAZ
- Ayakta tedavi hizmetlerinde hizmet kalitesi ve hasta tatminini etkileyen faktörler ve SSK hastanesi polikliniğinin reorganizasyonu için uygulama önerisi
Başlık çevirisi yok
AYŞE TURGU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
İşletmeİstanbul ÜniversitesiHastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FULYA SARVAN
- Toplumun hekim ve sağlık kuruluşlarına güveni ve cerrahi işlem görmüş hastalarda erken dönemde bunu belirlemeye yönelik bir araştırma
Trust of the society to physicians and health facilities and a survey upon determining this in early stage among patients having a surgical operation
İNCİ HATİCE ORHON ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Hastanelerİstanbul ÜniversitesiHastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEM DİKMEN
- Knowledge graph representation of electronic health records for clinical predictions
Elektronik sağlık kayıtlarını temel alan bilge çizge temsillerinin klinik tahminlerde kullanımı
EGE ALPAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSabancı ÜniversitesiBilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZNUR TAŞTAN OKAN