Yusuf Has Hâcib'in Kutadgu Bilig eserinde sünnî inanç esasları
Yusuf Khass Hajib's Kutadgu Bilig: Exploration of sunni theological principles
- Tez No: 827831
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULLAH ÖMER YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Karahanlılar, Yusuf Has Hâcib, Kutadgu Bilig, Ehl-i Sünnet, Karakhanids, Yusuf Khass Hajib, Kutadgu Bilig, Sunni Sect
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
İslam dini Arap yarımadasında ortaya çıktıktan sonra Irak, Şam, Mısır, Horasan ve Mâverâünnehir bölgelerinde yayıldı. Bu çerçevede Türkler, İslam'la tanışıp Müslüman olmaya başladılar. Türklerin İslam dinine geçiş sürecine bakıldığında Karahanlılar devleti karşımıza çıkmaktadır. İlk Türk İslam devleti olan Karahanlıların İslam'ı tanımaları Ehl-i Sünnet geleneği üzerinden olmuştur. Ancak, Karahanlılar döneminde Sünnî İslam anlayışının nasıl intikal ettiği ve hangi aşamalardan geçtiği, onların Sünniliği kavrama biçimleri önemli bir mesele olarak öne çıkmaktadır. Bu bağlamda Türk boylarından oluşan Karahanlıların İslamlaşma sürecini sadece tarihsel kayıtlar üzerinden anlamak pek mümkün gözükmemektedir. Bu açıdan Türk-İslam edebiyatına dair metinlerin ve önemli eserlerin farklı ipuçları taşımaları muhakkaktır. Özellikle Türkler arasında belirli bir çerçeveye sahip metinlerin önemi daha da belirginleşmektedir. Bu çerçevede araştırmamızın merkezinde V/XI yüzyılda Karahanlılar döneminde yaşamış Yusuf Has Hâcib'in çok meşhur eseri Kutadgu Bilig'i yer almaktadır. Kutadgu Bilig, İslam'ın Ehl-i Sünnet geleneğine uyumlu bir şekilde kaleme alınmıştır. Ayrıca, İslam'ın temel inanç ilkelerini kendi minvaliyle anlatmaktadır. Bu bağlamda çalışmamız, Karahanlılar devletinde Sünnî İslam düşüncenin var olduğunu bir kez daha hatırlatarak, Ehl-i Sünnet geleneğinin sistematik bir boyuta yükseldiğini bu eser aracılığıyla tespit etmeyi hedef edinmiştir. Ayrıca çalışma, genel Ehl-i Sünnetin Mâturîdî/Hanefi düşüncelerinin asıl kaynaklarından beslenerek, Kutadgu Bilig'deki izlenimleri nasıl temellendirildiğini ortaya koymaya çalışacaktır.
Özet (Çeviri)
After the emergence of the Islamic religion on the Arabian Peninsula, it spread to regions such as Iraq, Damascus, Egypt, Khurasan, and Transoxiana. In this context, the Turks began to encounter Islam and convert to it. When examining the process of the Turks' conversion to the Islamic faith, the Karakhanid state comes to the forefront. The Karakhanids, the first Turkic Islamic state, embraced Islam through the tradition of Sunni Islam. However, during the Karakhanid period, the transmission, and stages of Sunni tradition, as well as their understanding of Sunni Islam, emerge as significant issues. In this regard, comprehending the Islamization process of the Karakhanids, composed of Turkic clans, solely through historical records appears to be rather insufficient. Therefore, texts and important works related to Turkic-Islamic literature undoubtedly carry different clues. Particularly, the significance of texts with a specific framework among the Turks becomes even more pronounced. In this framework, the focus of our research is Yusuf Khass Hajib, who lived during the Karakhanid period in the 10th and 11th centuries, and his renowned work Kutadgu Bilig. Kutadgu Bilig has been composed in accordance with the Sunni tradition of Islam. Furthermore, it presents the fundamental beliefs of Islam in its own context. In this context, our study aims to reaffirm the existence of Sunni thought within the Karakhanid state, highlighting how the tradition of Sunni Islam gained a systematic dimension through this work. Additionally, the study seeks to demonstrate how the impressions within Kutadgu Bilig are grounded, drawing from the main sources of general Sunni Maturidi and Hanafi thoughts.
Benzer Tezler
- İslam eğitim geleneğinin temel kaynaklarında empatik yaklaşım
Emphatic approach in the main sourses of Islamic educational tradition
MUHAMMED ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinAnkara Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURULLAH ALTAŞ
- Жусуп баласагындын 'куттуу билим'чыгармасында акыл түшүнүгү
Yusuf Has Hacib'in 'Kutadgu Bilig' eserinde akıl kavramı
ALMANBET SULA YМANOV
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDİRAŞİT ВАВАТAEV
- Sosyal bilgiler öğretiminde Kutadgu Bilig: Adalet, hak ve sorumluluk değerleri bakımından değerlendirme ve öğretmen görüşleri
Kutadgu Bilig in social studies teaching: Teachers' opinions and evaluation on justice, right and responsiblities
RUMEYSA TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ÇAKMAK
- Жусуп баласагындын 'кутадгу билигдеги' 'тил' концептинин азыркы кыргыз тилиндеги эквиваленттүүлүгү
Yusuf Has Hacib'in 'Kutadgu Bilig' Adlı Eserindeki 'Dil' Kavramının Çağdaş Kırgız Türkçesindeki Eşdeğerliliği
AYKERİM KUBATBEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2019
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURUL SAGINBAYEVA
- Kutadgu Bilig'de mutluluk ile ahlak ilişkisi (Psikososyal bir analiz)
Happiness and moral relation in Kutadgu Bi̇li̇g (A psychosocial analysis)
SÜMEYYE ÇAKICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
FelsefeEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA NACİ KULA