Ayrışan ve benzeşen yönleriyle iki kavram: Ateizm ve deizm
Two concepts with their divergent and similar aspects: Atheism and deism
- Tez No: 828150
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kelâm, İman, İslam, Deizm, Ateizm, Kalam, Faith, Islam, Deism, Atheism
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Deizm, Tanrı'nın varlığına inanmakla birlikte onun diğer sıfatlarını reddetme, ateizm ise Tanrı da dâhil olmak üzere tüm fizik ötesi varlıkları inkâr şeklinde tanımlanabilir. Deizm ile ateizm ilk bakışta farklı birer ekol olarak algılansa bile deizmde tanrı inanışının varlığı ateizmde ise tamamen bir tanrıtanımazlık fikri olduğu gözlenmektedir. Her ne kadar farklı ekoller olarak görünse bile birçok noktada deizm ile ateizm birleşmektedir. Deizmin iddia ettiği Tanrı, evreni yaratıp insanın hizmetine verme dışında hiçbir fonksiyona sahip değildir. Yani Tanrı'nın insan ile olan iletişimi yoktur. Dolayısıyla emir, buyruk, öneri veya yasakları mevcut değildir. Emir ve yasakları olmayan bir Tanrı'nın hesap sorması da mümkün değildir. Deizmin ahiret inancı da ateizm gibi problemli gözükmektedir. Ateizme gelince tüm bu içinden zor çıkılacak yollardan geçmeyi bir kenara itip baştan itibaren yaratıcı varlık düşüncesini reddetmiştir. Bundan dolayı her iki düşünce yapısının birleştiği ve ayrıldığı noktaların ortaya konulması sosyal bilimler açısından önem arz etmektedir. Özellikle Orta Çağ Batı dünyasındaki Hristiyan ritüellere bir başkaldırı olarak ortaya çıkan deizm düşüncesinin daha sonra ateizme dönüşmüş bir sosyal yapı oluşturduğu malumdur. Bu çalışmada deizm ve ateizmin ortaya çıkış sebepleri başta olmak üzere, doktrinleri, varlık teorileri ve bunların sosyal hayata yansıyan kısımlarında bulunan benzerlik ve ayrışan yönleri incelenecektir. Yaşadığımız asırda özellikle seküler bir hayat tarzını benimseyen kimselerin deizme, oradan da ateizme yöneldiği gerçeğinden hareketle bu çalışmanın sosyal bilimlere önemli katkılar sunacağı düşünülmektedir. Bu anlamda Batı dünyasındaki bilim insanları tarafından yapılan deizm ve ateizm tanımları, tarihçeleri ile günümüz insanlarının ve ilk dönem deistlerin bakış açılarının değerlendirilmesi yapılacaktır. Özellikle İslam coğrafyasında yapılan araştırmalarda gözlemlenen deizme ve ateizme yönelişlerin kaynağını tespit etme açısından konunun önemli olduğu gayet açıktır. Deizm ve ateizm konusu her ne kadar felsefenin bir konusu olsa da inanca yansıyan yönleri bakımından Kelâm ilminde de tartışılan ve üzerinde hassasiyetle durulan meselelerden biridir. Nitekim son yıllarda yazılan“Günümüz İnanç Problemleri”ana başlığı altındaki konularda deizme ve ateizme yönelişlerin incelendiği görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Deism can be defined as believing in the existence of God but rejecting his other attributes, while atheism can be defined as denying all metaphysical entities, including God. Even though deism and atheism are perceived as different schools at first glance, it is observed that there is a belief in God in deism, and an idea of atheism in atheism. Although they appear as different schools, deism and atheism are combined at many points. The God claimed by deism has no function other than creating the universe and putting it at the service of man. In other words, the God has no communication with the person. Therefore, there are no orders, suggestions or prohibitions. It is not possible for a God without orders and prohibitions to call somebody account. Deism's belief in the afterlife seems to be problematic just like atheism. As for atheism, he pushed aside all these detours and rejected the idea of a creative being from the very beginning. For this reason, it is important for social sciences to reveal the points where both thought structures meet and diverge. It is known that the idea of deism, which emerged as a rebellion against Christian rituals in the medieval western world, formed a social structure that later turned into atheism. In this study, especially the reasons for the emergence of deism and atheism, their doctrines, theories of existence and their similarities and divergences in the parts of their social life will be examined. It is thought that this study will make important contributions to social sciences, considering the fact that people who adopt a secular lifestyle in our century are turning to deism and then to atheism. In this sense, the definitions of deism and atheism made by scientists in the western world, the history of deizm and ateizm, and the perspectives of today's people and early deists will be evaluated. It is clear that the subject is important in terms of determining the source of the tendencies towards deism and atheism observed in the researches carried out especially in the Islamic geography. Although the subject of deism and atheism is a subject of philosophy, it is one of the issues that are discussed and sensitively emphasized in the science of Kalam in terms of their aspects reflected in belief. As a matter of fact, it is seen that the tendencies towards deism and atheism have been examined in the topics under the main title of“Contemporary Faith Problems”written in recent years.
Benzer Tezler
- Benzeşen ve ayrışan yönleriyle 1998 ve 2004 ilköğretim sosyal bilgiler öğretim programlarında (4.-5. sınıflar) ölçme ve değerlendirme yöntem ve teknikleri ve bunlara ilişkin öğretmen görüşleri
Similar and different ways of assesment and evaluating methods and techniques (in 4th and 5tf classes) in 1998 and 2004 primary social studies education programme and teachers opinions related with them
MELTEM ATAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. YÜCEL KABAPINAR
- Benzeşen ve ayrışan yönleriyle Commedia Dell'arte ile ortaoyununda tip ve kostüm
Type and costume in ortaoyunu with Commedia Dell'arte with similar and different aspects
SELİM CİNİSLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sahne ve Görüntü SanatlarıAtatürk ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. SÜREYYA TEMEL
- Bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçu
Fraud by using information systems as a tool
MUHAMMED YASİN YAVRUTÜRK
- Berawirdkirina kurmancî û soranî ji hêla rêkkeftinên hêmanên hevokê ve
Kurmanci ve sorani lehçelerinin cümlenin öğelerinin uyumları çerçevesinde karşılaştırılması
MEHMET PASO
Yüksek Lisans
Kürtçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ
- Kent planı ve mimari yapılanması açısından Cilicia ve Iycia bölgelerindeki Roma dönemi kentlerinin karşılaştırılması
Comparison of Roman cities of Cilicia and Lycia from the city planning and architectural point of view
ERCAN AŞKIN