Tüketici karar verme tarzları, dürtüsel davranış, materyalizm ve yaşam doyumu: Efsane Cuma örneği
Consumer decision-making styles, impulsive behavior, materialism and life satisfaction: Black Friday example
- Tez No: 828700
- Danışmanlar: PROF. DR. AYFER AYDINER BOYLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ev Ekonomisi, Home Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile ve Tüketici Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile ve Tüketici Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 244
Özet
İnsanlığın varlığı kadar eskiye dayanan tüketim olgusu, tarihsel süreçte insanoğlunun gelişip dönüşmesiyle birlikte“istek ve ihtiyaçların karşılanması”tanımının ötesinde konumlanarak bireylerin yaşamında belirleyici bir rol üstlenmektedir. Pek çok faaliyeti tüketim kapsamında gerçekleşmekte olan bireyin tüketime yönelik davranışlarını anlamak yaşamın sağlıklı yönetilebilmesi açısından önemlidir. Bu çalışma, tüketici davranışlarını etkileyen faktörlerden tüketici karar verme tarzları, dürtüsel davranış, materyalizm ve yaşam doyumu ile Amerika'da başlayıp tüm dünya ile birlikte ülkemizde de popüler hale gelen bir indirim kampanyası olan Efsane Cuma (Black Friday) arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırma evreni Ticaret Bakanlığı merkez teşkilatı personelidir. Araştırma verileri katılımcıların demografik özellikleri ve 2020 yılı Efsane Cuma alışverişlerine yönelik sorularla birlikte Tüketici Karar Verme Tarzları Ölçeği, UPPS Dürtüsel Davranış Ölçeği, Materyalist Değerler Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeğini içeren araştırma formu aracılığıyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde; tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma, minimum, maksimum, sıklık, yüzde ve birikimli yüzde), güvenirlik analizi (Cronbach's Alfa), fark analizi (Mann–Whitney U ve Kruskal-Wallis testleri) ve ilişki analizi (Spearman korelasyon testi) uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, tüketici karar verme tarzları ve materyalizmin Efsane Cuma harcama tutarına göre farklılaştığı ancak dürtüsel davranış ve yaşam doyumunun Efsane Cuma harcama tutarlarına göre değişmediği sonucuna ulaşılmıştır. Tüketici karar verme tarzları ile materyalizm arasında; yaşam doyumu ile dürtüsel davranış ve materyalizm arasında anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Bununla birlikte, tüketici karar verme tarzları ile yaşam doyumu arasında, aynı zamanda da dürtüsel davranış ile materyalizm arasında anlamlı ilişki tespit edilmemiştir. Araştırmada ayrıca, tüketici karar verme tarzları, dürtüsel davranış, materyalizm ve yaşam doyumunun demografik değişkenlerden yaş, cinsiyet ve gelir düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, materyalizm yaşa göre farklılaşmakta; dürtüsel davranış, materyalizm ve yaşam doyumu cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Diğer taraftan tüketici karar verme tarzları, dürtüsel davranış, materyalizm ve yaşam doyumu gelir düzeyine göre değişmemektedir.
Özet (Çeviri)
The phenomenon of consumption, which is as old as the existence of humanity, takes on a decisive role in the lives of individuals, positioning beyond the definition of“satisfying wants and needs”with the development and transformation of human beings in the historical process. Understanding the consumption-oriented behaviors of the individual, whose many activities take place within the scope of consumption, is important for a healthy management of life. This study was conducted to reveal the relationship between consumer decision-making styles, impulsive behavior, materialism and life satisfaction, which are among the factors affecting consumer behavior, and Black Friday, a discount campaign that started in America and became popular in our country as well as the world. The research population is the personnel of the central organization of the Ministry of Commerce. Data of the the research was obtained through a questionnaire including the demographic characteristics of the participants and the questions about the 2020 Black Friday shopping, as well as Consumer Decision-Making Styles Scale, UPPS Impulsive Behavior Scale, Materialistic Values Scale and Life Satisfaction Scale. In the analysis of data; descriptive statistics (mean, standard deviation, minimum, maximum, frequency, percentage and cumulative percentage), reliability analysis (Cronbach's Alpha), difference analysis (Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis tests) and correlation analysis (Spearman correlation test) were applied. As a result of the analysis, it was concluded that consumer decision-making styles and materialism differed according to Black Friday spending amount, but impulsive behavior and life satisfaction did not change according to Black Friday spending amounts. Significant relationships were found between consumer decision-making styles and materialism, also between life satisfaction and impulsive behavior and materialism. However, no significant relationship was found between consumer decision-making styles and life satisfaction, as well as between impulsive behavior and materialism. In the study, it was also examined whether consumer decision-making styles, impulsive behavior, materialism and life satisfaction differ from demographic variables according to age, gender and income level. According to the results obtained, materialism differs according to age; impulsive behavior, materialism and life satisfaction differ according to gender. On the other hand, consumer decision-making styles, impulsive behavior, materialism and life satisfaction do not change according to income level.
Benzer Tezler
- Online alışverişlerde kişilik özelliklerinin impulsif ve kompulsif satın alma davranışlarına etkisi
The effects of personality traits on impulsive and compulsive buying behavior in online shopping
DİLARA ALTINKAN
Doktora
Türkçe
2023
İşletmeAydın Adnan Menderes Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ECE ARMAĞAN
- Havayolu firmalarında kişilik özelliklerinin satın alma davranışına etkisi: Havacılık yönetimi öğrencileri örneği
The effect of personal traits on consumer behavior in airlines: A case of aviation management students
YUSUF CAN TUNABOYLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sivil HavacılıkİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEFA CEYHAN
- Tüketici karar verme tarzları ve öğrenme stillerinin Y ve Z kuşakları açısından karşılaştırılması üzerine bir araştırma
A research on comparing consumer decision-making styles and learning styles in terms of the generation Y and Z
KÜBRA KAVALCI
- Affects of costumer decision-making styles on consumers' perception of online shopping
Tüketici karar verme tarzlarının tüketicilerin online alışveriş algısı üzerine etkileri
DİLAN ÇAĞLA TAN
- Davranışsal ekonomi yaklaşımlarının tüketici karar verme tarzları ile açıklanması ve bir uygulama
Reveal of behavioral economics approaches through consumer decision making styles and an application
SUMEYRA DUMAN KURT
