Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel güvenleri arasındaki ilişkide duygusal emeğin aracılık rolü
The mediating role of emotional labor in the relationship between the transformational leadership behaviors of school principals and teachers organizational trust according to teachers perceptions
- Tez No: 828963
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET AYIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Dönüşümcü Liderlik, Duygusal Emek, Örgütsel Güven, Transformational Leadership, Emotional Labor, Organizational Trust
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkide duygusal emeğin aracılık rolünü ortaya koymaktır. Yöntem: Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Erzurum ili merkez ilçelerindeki (Aziziye, Palandöken, Yakutiye) ortaokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklem grubu, olasılık dışı örnekleme yöntemlerinden“tabakalı örnekleme”yöntemi ile belirlenmiştir. Bu bağlamda 354 gönüllü öğretmen araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Dönüşümcü Liderlik Ölçeği, Örgütsel Güven Ölçeği ve Duygusal Emek Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS ve AMOS istatistik programları kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin dönüşümcü liderlik algıları ve öğretmenlerin örgütsel güven düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel güven ölçeğinin alt boyutları ele alındığında en yüksek ortalama“yöneticiye güven”boyutunda, en düşük ortalama ise“paydaşlara güven”boyutunda elde edilmiştir. Öğretmenlerin duygusal emek düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Duygusal emek ölçeğinin alt boyutları ele alındığında en yüksek ortalama“doğal davranışlar”boyutunda, en düşük ortalama“yüzeysel rol yapma”boyutunda tespit edilmiştir. Öğretmenlerin dönüşümcü liderlik algıları demografik özelliklerine göre farklılaşmamaktadır. Örgütsel güven düzeyleri cinsiyet ve branş değişkenlerine göre farklılaşmamaktadır ve bu durum alt boyutlarda da geçerlidir. Öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık oluşturmaktadır ve lisans mezunu öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri, lisansüstü mezunu öğretmenlerin örgütsel güven düzeylerinden yüksektir. Bu farklılık alt boyutlarda geçerli değildir. Öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri kıdem değişkenine göre anlamlı bir farklılık oluşturmuştur, bu durum paydaşlara güven alt boyutunda da geçerlidir. Öğretmenlerin duygusal emek düzeyleri branş, kıdem ve eğitim durumlarına göre bir farklılaşma göstermemektedir. Duygusal emek düzeyleri ile cinsiyet değişkeni arasında anlamlı bir farklılık görülmemişken, duygusal emeğin alt boyutlarından yüzeysel rol yapmada erkek öğretmenlerin ortalaması kadın öğretmenlerden yüksek bulunmuştur. Dönüşümcü liderlik ile örgütsel güven arasında yüksek düzeyde ve pozitif yönlü, dönüşümcü liderlik ile duygusal emek arasında düşük düzeyde ve pozitif yönlü, örgütsel güven ile duygusal emek arasında orta düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel güven düzeylerine etkisinde duygusal emeğin aracılık rolünün olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuçlar: Okul müdürlerinin sergiledikleri dönüşümcü liderlik davranışlarının hem doğrudan hem de duygusal emek vasıtasıyla dolaylı olarak öğretmenlerin örgütsel güven düzeylerini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: The aim of this study is to reveal the mediating role of emotional labor in the relationship between the transformational leadership behaviors of school principals and teachers' organizational trust levels, according to teachers' perceptions. Method: In this study, the relational survey model, one of the quantitative research methods, was used. The universe of the research consisted of teachers working in secondary schools in the central districts of Erzurum province (Aziziye, Palandöken, Yakutiye) in the 2022-2023 academic year. The sample group of the study was determined by the“stratified sampling”method, which is one of the non-probability sampling methods. In this context, 354 volunteer teachers formed the sample of the research. Transformational Leadership Scale, Organizational Trust Scale and Emotional Labor Scale were used as data collection tools in the research. Data were analyzed using SPSS and AMOS statistical programs. Findings: According to the findings obtained from the research, teachers' transformational leadership perceptions are at a high level. It has been determined that teachers' organizational trust levels are high. Considering the sub-dimensions of the organizational trust scale, the highest average was obtained in the dimension of“trust in the manager”and the lowest average in the dimension of“trust in stakeholders”. It has been determined that teachers' emotional labor levels are high. Considering the sub-dimensions of the emotional labor scale, the highest average was found in the dimension of“natural behaviors”and the lowest average in the dimension of“superficial acting”. Teachers' perceptions of transformational leadership do not differ according to their demographic characteristics. Organizational trust levels do not differ according to gender and branch variables, and this is also true for sub-dimensions. Teachers' organizational trust levels make a significant difference according to their educational status, and organizational trust levels of undergraduate teachers are higher than those of graduate teachers. This difference does not apply to sub-dimensions. Teachers' organizational trust levels made a significant difference according to the seniority variable and this is also true in the sub-dimension of trust in stakeholders. Emotional labor levels of teachers do not differ according to their branch, seniority and educational status. While there was no significant difference between emotional labor levels and gender variable, the average of male teachers was found to be higher than female teachers in superficial role-playing, one of the sub-dimensions of emotional labor. It has been determined that there is a high level and positive relationship between transformational leadership and organizational trust, a low level and positive relationship between transformational leadership and emotional labor, and a moderate and positive relationship between organizational trust and emotional labor. It has been concluded that emotional labor has a mediating role in the effect of transformational leadership behaviors on teachers' organizational trust levels. Conclusions: It has been concluded that the transformational leadership behaviors of school principals affect teachers' organizational trust levels both directly and indirectly through emotional labor.
Benzer Tezler
- Ortaokul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin motivasyonu arasındaki ilişki (Samsun ili örneği)
The relationship between secondary school principals' transformational skills and teachers' motivation (The sample of Samsun)
NURULLAH AKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEVAT ELMA
- Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between transformational leadership behaviors of school administrators and organizational commitment levels of teachers
BURAK ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA TÜRK
- Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinindönüşümcü liderlik davranışları ile örgütsel iletişim arasındaki ilişkinin incelenmesi
The analysis of the relationship between the transformational leadership behaviours of theprincipals and organizational communication according to the perceptions of teachers
PINAR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF ALPAYDIN
- Okul müdürünün dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişkide psikolojik güçlendirmenin aracı rolü
The mediating role of psychological empowerment in the relationship between transformational leadership and organizational commitment
AYÇİN ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEDİM ÖZDEMİR
- İstanbul ili Beyoğlu ilçesi özel ortaöğretim okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin işlerini anlamlı bulma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between the transformational leadership behaviors of private secondary school principals and the levels of teachers' looking for their jobs in Istanbul province Beyoğlu district
DENİZ HADIMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Okan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İLKER GÜMÜŞELİ