Geri Dön

Arap edebî eleştirisinde anlam sorunu (Hicrî 5. yüzyıl sonuna kadar)

The issue of meaning in Arabic literary criticism (Until the end of the 5th century after hijrah)

  1. Tez No: 829720
  2. Yazar: SÜHEYLA HALE BAYIRBAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. METİN PARILDI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Arap Dili ve Belâgati, Arap Edebiyatı, Arap Şiiri, Edebî Eleştiri, Anlam, Arabic Language and Eloquence, Arabic Literature, Arabic Poetry, Literary Criticism, Meaning
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 264

Özet

Bu çalışma, Arap edebiyatının bilinen yazılı tarihinin ilk dönemlerinden başlayarak hicrî beşinci yüzyıl sonlarına kadar geçen bir zaman aralığına, edebî eleştirinin en önemli tartışma konularından biri olan“anlam”meselesinin odağından bir bakış sunmaktadır. Arap edebî eleştirisinde“anlam”kavramının muhtelif içerikleri ve kullanımları vardır. Eleştiri literatüründe anlama ilişkin değerlendirmelerin doğru bir şekilde anlaşılması için bu kavramsal içeriklerin dikkate alınması gerekir. Arap edebiyat âlimlerinin edebî bir eserin üstünlüğünü gösteren bazı özellikler ve bu özelliklere bağlı eleştirel ölçütler belirledikleri görülmektedir. Onların eserlerinde yaptıkları değerlendirmeler ışığında anlam için beş önemli ölçüt belirledikleri anlaşılmaktadır: doğruluk, özgünlük, açıklık, güzellik ve bütünlük. Gerek teorik gerek uygulamalı eleştiri sahasında telif edilmiş eserlerde, bu ölçütlerin tümü veya birkaçı hakkında açıklamalar bulunmaktadır. Âlimlerin söz konusu ölçütler hakkında farklı yaklaşımlara sahip oldukları görülür. Bu çalışmada söz konusu beş temel edebî eleştiri ölçütü etrafında Arap eleştirmenlerce hicrî beşinci yüzyıl sonuna kadar yapılan tartışmalar ve ortaya konan görüşler problematik bir yaklaşımla ele alınmıştır. Çalışmanın amacı, Arapların şiir anlayışlarında anlamın yeri, Arap edebî eleştirisinin diğer temel meseleleri ile anlam meselesinin ilişkisi, anlam için belirlenen eleştiri ölçütlerinin Arapların şiir anlayışlarına etkisi ve bu konudaki tartışmaların sebeplerini ortaya koymaktır. Bunun için dönemin önemli edebiyat âlimlerinin anlam sorununa ilişkin görüş ve değerlendirmeleri, karşılaştırmalı bir biçimde kronoloji gözetilerek analiz edilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study offers an overview of a period of time from the earliest periods of the known written history of Arabic literature until the end of the fifth century after hijra, with a focus on the issue of“meaning”(maʿna), one of the most important topics of discussion in literary criticism. The term of“meaning”has various contents and uses in Arabic literary criticism. These contextual contents must be taken into account for a proper understanding of the evaluations of meaning in the literature of criticism. It is seen that Arabic literary scholars have identified some features that show the superiority of a literary work and critical criteria based on these features. In the light of their evaluations of meaning in their works, it is understood that they set five important criteria for meaning: truthfulness, authenticity, clarity, beauty and unity. Both theoretical and practical works of criticism contain explanations about all or some of these criteria. It is understood that scholars have different approaches to these criteria. In this study, the discussions and different opinions around these five basic criteria of literary criticism are discussed with a problematic approach. The aim of the study is to reveal the place of meaning in the poetics of the Arabs, the relationship between the issue of meaning and other basic issues of Arabic literary criticism, the impact of the critical criteria for meaning on the Arabs' understanding of poetry, and the reasons for the debates on this issue. For this purpose, the views and evaluations of important literary scholars of the period in question on the problem of meaning were analyzed in a comparative manner by observing chronology.

Benzer Tezler

  1. Abdülkâhı̇r el-Cürcânî'de alımlama estetiği - Delâı̇lu'l-İ'câz örneğı̇

    Reception aesthetics in ‛Abd al-Qāhir al-Jurjānī - the example of Delāilu'l-İ'cāz

    SULTAN DURAN GÜRBÜZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DilbilimErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KADİR KINAR

  2. Mustafa Sadık er-Rafii ve Vahyu'l-Kalem'i

    Mustafa Sadık er-Rafii ve Vahyu'l-Kalem'i

    CEYHUN ÜNLÜER

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2000

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Arap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AZMİ YÜKSEL

  3. أهمية استخدام أسلوب التفكير الناقد في تدريس البلاغة للناطقين بغير العربية

    Tenkitci düşüncenin yabancılara arap dili belağatı öğretimindeki rolü

    HASAN HAMMOUDİ

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2021

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesi

    Arap Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABİTYAŞAR KOÇAK

  4. الانتحال في الشعر العربي من العصر الجاهلي إلى العصر الحديث

    Cahiliye döneminden modern döneme Arap şiirinde intihâl / Plagiarism in Arabic poetry from the to the pre-Islamic era to the modern era

    MAHMUT ABDULLAH

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu Üniversitesi

    Arap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET ABDÜLHADİOĞLU

  5. تجليات الأنا والآخر لدى شعراء الستينيات في العراق

    Altmışlı yılların Irak şairlerinde benliğin ve ötekinin tezahürleri

    ASMAHAN A.QADOUS A.RAHMAN ABDULRAHMAN

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2024

    DilbilimYalova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULNASER SULTAN MOHSEN SALLAM