Geri Dön

Ayetullah Hûî'nin hayatı eserleri ve Şîî-İmâmî düşünceye katkıları

Ayatollah Khoei's life, works and contributions to Imami Shiism

PDF İndir

  1. Tez No: 830480
  2. Yazar: MEHMET TOPRAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÜMİT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Tarih, Religion, History
  6. Anahtar Kelimeler: İmâmet, Ayetullah Hûî, Velâyet-i fakih, taklid, merciu't-taklid, Şîa, İmâmiyye, Zekat, Humus, Ayatollah Khoei, Imamat, Wilayat al-faqih, taqlid, Mardja al-taqlid, Shia, Imamiy-ya, Zakat, Khums
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 203

Özet

İslam Dünyasında Ehl-i Sünnet'ten sonra en çok mensubu bulunan Şia'nın çoğunluğunu İmâmiyye Şîası teşkil eder. İmâmiyye Şiası'nın en ayırt edici vasfı ise imâmeti inanç esasları (usûlu'd-din) içerisinde telakki etmesidir. İmâmet anlayışının temeli, Hz. Peygamber'in vefatın-dan sonra başlayan imâmet/hilafet tartışmalarına dayandırılmaktadır. Ehl-i Sünnet sırasıyla Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali'yi meşru halife kabul ederken, İmâmiyye, Hz. Ali, Hasan, Hüseyin ve Hz. Hüseyin soyundan dokuz kişinin nas ve tayinle meşru halife/imam oldu-ğuna ve imâmetin kıyamete kadar bu soydan devam edeceğine inanmaktadır. Şîî düşüncede İmâmet meselesi zaman içerisinde yorumlanarak farklı boyutlar kazanmıştır. Özellikle Gaybet-i kübra (büyük gizlilik) döneminde imamın görevleri ve imama ait yetkilerin kullanımı konusunda değişik yaklaşımlar sergilenmiştir. İmâmet teorisine dayalı olarak geliştirilen velâyet-i fakih kav-ramı ve bu kavram çerçevesindeki tartışmalar 1979 İran İslam Devrimi ile birlikte daha da hız kazanmıştır. Bazı âlimler siyasi ıslahat ve devlet yönetimini de fakihin yetkisi dahilinde görür-ken, bazıları aktif siyasetin dışında kalarak velâyet-i fakihin siyasi alana kaydırılmasının dini temelden yoksun olduğunu belirtmişlerdir. Geleneksel Şîî düşünceden beslenen İran (Kum) ve Irak (Necef) merkezli bu tartışmalar halen güncelliğini korumaktadır. İran merkezli tartışmaların odağındaki isim Ayetullah Humeyni ve fikirleri hakkında çok sayıda araştırma yapılmış olmasına karşın, Irak merkezli tartışmaların son dönemdeki en büyük ismi Ayetullah Hûî ve düşünceleri konusunda aynı şeyi söyleyebilmek güçtür. Araştırmamızda Ayetullah Hûî'nin, hayatı eserleri, talebeleri, vakıf hizmetleri, fikirleri ve özellikle imâmet nazariyesine dayalı olarak on ikinci İma-mın büyük gaybeti/gizliliği döneminde İmamın yetkilerine ilişkin tasarruf bağlamında geliştirilen velâyet-i fakih konusundaki görüşleri incelenecektir.

Özet (Çeviri)

Twelver Shiism constitute the majority of Shia, which has the most followers after Ahl al-Sunnah in the Islamic World. The most distinctive feature of Twelver Shiism is that they consi-der the imamate within the principles of belief system (usûlu'd-din). The basis of the understan-ding of Imamate is based on the imamate/caliphate debates that started after the death of the Prophet. While Ahl al-Sunnah accepting, Hz. Abu Bakr, Hz. Omar, Hz. Othman and Hz. Ali as the legitimate caliph respectively; Twelver Shiism believes that Hz. Ali, Husayn, Hasan, and nine people from the lineage of Husayn are legitimate imams by the appointment of Allah and Prop-het, and that the imamate will continue from this lineage until the end of time. In Shiite thought, the issue of Imamate has been interpreted over time and gained different dimensions. Especially during the period of Gayba al-Kubra (Greater Occultation), different approaches were displayed regarding the duties of the imam and the use of the imam's authorities. The concept of Wilayat al-faqih, which was developed according to the theory of imamate, and the discussions within the framework of this concept gained momentum with the 1979 Iranian Islamic Revolution. While some scholars see political reform and state administration within the authority of the faqih, so-me have stated that shifting Wilayat al-faqih to the political field lacks a religious basis. These discussions, centered on Iran (Qom) and Iraq (Najaf), nourished by traditional Shiite thought, still continue. Although a lot of research has been done on Ayatollah Khomeini and his ideas, the name at the center of Iranian-centered debates, It is difficult to say the same thing about Ayatol-lah Khoei and his thoughts, the biggest name in recent Iraqi-centered debates. What follows is an analytical examination of Ayatollah Khoei's life, works, ideas and especially his views on wilayat al-faqih, which was developed in the context of the authority of the Imam during the period of greater occultation of the twelfth Imam.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    218979

    Saddam sonrası Irak'ta şiilerin yeni konumları ve Körfez ülkeleri üzerindeki olası siyasal etkileri

    The new status of shiis in post Saddam Iraq and its possible political impact on gulf countries

    MUAFAK A. OMER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Siyasal BilimlerGazi Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. FIRAT PURTAŞ

  2. Tez No

    686057

    Zazaki di bestoği

    Zazacada bağlaçlar

    AYETULLAH KARABEYESER

    Doktora

    Zazaca

    2021

    DilbilimBingöl Üniversitesi

    Zaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL SÖYLEMEZ

  3. Tez No

    689363

    Erkek prediyabetik hastalarda serum asprosin seviyesinin tip 2 diyabet gelişimindeki rolünün araştırılması

    Investigation of the role of serum asprosine level in the development of TYPE 2 diabetes in male prediabetic patients.

    AYETULLAH APAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıklarıİnönü Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHRİ EVREN

  4. Tez No

    646849

    Sinyalize kavşaktan harekete geçen taşıtların şerit değiştirme hareketlerinin incelenmesi

    Examination of lane-changing movements of vehicles departing from signalized intersection

    AYETULLAH HÖNÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TrafikNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED EMİN CİHANGİR BAĞDATLI

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ŞAKİR DOKUZ

  5. Tez No

    541940

    Banka ve bilgi teknolojileri: İnternet ve mobil bankacılık kullanımı üzerine bir araştırma

    Bank and information technologies: A research on the use of internet and mobile banking

    AYETULLAH DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    BankacılıkGiresun Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR SEVİM

Geri Dön